AIK VER AIK DEVLET TRK HAVA KURUMU NVERSTES

AÇIK VERİ AÇIK DEVLET TÜRK HAVA KURUMU ÜNİVERSİTESİ BİLİŞİM YÖNETİM SİSTEMLERİ DERSİ NURTEN ADEMOĞLU İSA MAKAROĞLU 29 Ocak 2014

SUNUM İÇERİĞİ q Açık Veri Nedir? q Açık Devlet Bileşenleri q Uluslararası Yaklaşımlar q Türkiye’de Kamu Sektörü Bilgi Paylaşımı q Dünyada Kamu Verisi ve Şeffaflık q Paylaşımı Öngörülen Bazı Kamu Sektörü Bilgileri q Açık Veri Sektöre Etkileri q Değerlendirme

Açık Veri Nedir? Herhangi bir telif hakkı, patent ya da diğer kontrol mekanizmalarına tabi olmaksızın herkes tarafından ücretsiz ve özgürce kullanılan veri

Açık Devlet Bileşenleri � Şeffaflık: Hükümetin halka devleti nasıl yönettiğine dair bilgiler sunmasıdır. Bu sayede hesap sorulabilir bir yapı ortaya çıkacaktır. � Katılım: Hükümet halktan bilgi, uzmanlık istemesidir. Politikacılar edindikleri bilgiler sayesinde daha iyi politika üretebileceklerdir. � İş birliği: Devletin ulusal sorunları çözmek, problemlerin üstesinden gelebilmek için halk ile işbirliği yapmasıdır.

Devlet Verisi Neden Açılıyor?

U L U S L A R A S I B O Y U T ULUSLARARASI YAKLAŞIMLAR Ø 2003/98/AT Sayılı AB Direktifi ØAvrupa İçin Sayısal Gündem Girişimi ve Eylem Planı Ø 2008 tarihli OECD Tavsiye Kararı [C(2008)36] ØABD Yaklaşımı (Açık Erişim)/ Açık Yönetim Ortaklığı ØAB Yaklaşımı

E K O N O M İ K D E Ğ E R KAMU SEKTÖRÜ BİLGİSİNİN EKONOMİK DEĞERİ Kamu Sektörü Bilgisinin Yıllık Yatırım Değeri ve Ekonomik Değeri Kamu Sektörü Bilgisinin Sektörler İtibarıyla Ekonomik Değeri

K A M U S E K T Ö R Ü B İ L G İ S İ KAMU SEKTÖRÜ BİLGİSİNİ ETKİLEYEN 2 ÖNEMLİ GELİŞME Ø Kamu kaynaklarının sayısallaştırılmasına veya sayısal ortamda üretimine imkan veren teknolojiler Ø Bilginin hızlı biçimde yayılmasını sağlayan geniş bant internet teknolojileri

Türkiye’de Açık Devlet Yapısı T. C. Başbakanlık(2011 -2015) Stratejik Plan q Başbakanlık olarak şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırarak kamuya öncülük etmeye kararlıyız. Karar alma süreçlerine katılımı sağlayacak ve teşvik edecek mekanizmaları güçlendirmeyi, yolsuzlukla mücadele alanında etkinliği artırmayı, daha hızlı, kaliteli ve güvenilir kamu hizmeti verilmesini sağlayarak vatandaş memnuniyetini yükseltmeyi hedeflemekteyiz. Efkan ALA Müsteşar

Türkiye’de Açık Devlet Yapısı ŞEFFAFLIK Dünya son yirmi yıldır hızlı bir değişim sürecinden geçmektedir. Küreselleşme ile birlikte toplumsal, ekonomik, siyasal yapı ve süreçlerde, devlet olgusunun niteliğinde, vatandaşların devletten istek ve beklentilerinde, düşünce yapısında, kültürel alanda, bilim ve teknolojide yoğun ve hızlı bir değişim yaşanmaktadır. Dünya ölçeğinde yaşanan bu değişimden Türkiye’nin etkilenmemesi veya küresel değişimi dikkate almaması düşünülemez. Hükümetlerimiz döneminde gerçekleştirdiğimiz reformlar ile bu değişimi yakalamak ve gelişmiş bir ülke olarak etkili, kaliteli, şeffaf ve verimli işleyen bir kamu yönetimini gerçekleştirmek için çalışıyoruz. q Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan

X. K A L K I N M A P L A N I « Katma değerli yeni hizmetlerin üretimi amacıyla ticari değeri olan veriler başta olmak üzere kamu sektörü bilgisinin paylaşımı ve yeniden kullanımı sağlanacaktır » X. Kalkınma Planı

K A M U S E K T Ö R Ü B İ L G İ S İ TÜRKİYE’DE KAMU SEKTÖRÜ BİLGİSİNİN PAYLAŞIMI Ø Mevzuat Ø Ücretlendirme Ø Lisanslama

K A M U S E K T Ö R Ü B İ L G İ S İ TÜRKİYE’DE KAMU SEKTÖRÜ BİLGİSİNİN PAYLAŞIMI MEVZUAT Ø 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Ø 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Ø Anayasa md. 20

DÜNYADAKİ UYGULAMALAR ABD ve İngiltere’de Kamu Verisinin Yeniden Kullanım Örnekleri

Dünyada Açık Devlet Yapısı Açık Veri, Açık Devlet Birçok ulusal hükümet topladıkları verilerin bir kısmını halkla paylaşmak için web siteleri oluşturmuştur. D Ü N Y A D A q q q q Data. gov - Amerika Mayıs 2009. Data. gov. uk - İngiltere Eylül 2009. data. govt. nz – Yeni Zelanda Kasım 2009. data. norge. no – Norveç Nisan 2010. geodata. gov. gr - Yunanistan Temmuz 2010 opengovdata. ru – Rusya 2010 Data. gov. au - Avustralya 2011. Data. gc. ca – Kanada Mart 2011. opendata. go. ke – Kenya Haziran 2011. data. gov. it – İtalya Ekim 2011. datos. gob. es – İspanya Ekim 2011. datos. gub. uy – Uruguay Kasım 2011. data. gouv. fr – Fransa Aralık 2011. daten-deutschland. de – Almanya Şubat 2013.

A V A N T A J L A R KAMU YÖNETİMİNDE ŞEFFAFLIK ABD-ROMANYA üABD’de kamu BT projelerine ilişkin verilerin açıklanması sonucunda 3 milyar $ tasarruf sağlanmış ve projelerin ilk sonuçlarını verme süresi 24 aydan 8 aya düşürülmüştür. üRomanya’da eğitim sistemine ilişkin kamu ihale verilerinin açıklanmasıyla devlet alımlarında fiyat şeffaflığı sağlanmış ve masraflar %24 azaltılmıştır.

A V A N T A J L A R KAMU YÖNETİMİNDE ŞEFFAFLIK HIRVATİSTAN Hırvatistan’da bir vatandaş, 16 milyar $ değerinde toplam 58, 000 adet kamu alım ihalesine ilişkin bilgileri /verileri topladı. v. Bazı firmaların kamu ihalesi yapılmadan hemen önce kurulduğu ve akabinde hemen o ihaleyi kazandığı, v Benzer konudaki ihalelerin belirli firmalar tarafından aralarında centilmenlik (!) anlaşması yapılarak kazanıldığı, v. En yüksek bedelle yapılan ihaleleri kazanan firmaların aynı zamanda iktidar partisine yüksek miktarda bağış yaptığı, vİçişleri Bakanın sahibi olduğu şirketin milyonlarca dolarlık güvenlik ihalelerini kazandığı tespit edildi.

A V A N T A J L A R KAMU YÖNETİMİNDE ŞEFFAFLIK BREZİLYA ØBrezilya’da 2004 yılında Saydamlık web sitesi oluşturuldu ve tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan harcamalar bu sitede yayılandı. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan harcamaların en geç bir gün içerisinde web sitesinde yayınlanmasına başlandı. Brezilya’da yolsuzluk nedeniyle son iki yılda görevden alınan Bakan sayısı: 8

A V A N T A J L A R KAMU YÖNETİMİNDE ŞEFFAFLIK İRLANDA İrlanda, 2009/98/AT sayılı Direktifi bir kararname ile (Statutory Instrument) uyumlaştırmış olup İngiltere’dekine benzer bir şekilde Direktifin 9. maddesinin uygulanmasına yönelik bir portali bulunmaktadır 18. “Kamu Sektörü Bilgisinin Yeniden Kullanımı” adını taşıyan bu portal İrlanda Maliye Bakanlığı Yönetim ve Kurumsal Gelişim Merkezi tarafından geliştirilmiştir.

A V A N T A J L A R KAMU YÖNETİMİNDE ŞEFFAFLIK NORVEÇ Norveç Kamu İdaresi, Reform ve Kilise İşlerinden sorumlu Bakanlık tarafından blog olarak oluşturulan “data. norge. no” sitesinin bir süre sonra ulusal bir veri kataloğuna dönüştürülmesi amaçlanmaktadır. Bakanlık tarafından alınan, tüm kamu kurumlarını muhatap icrai kararla bazı bilgilerin sayısal ortama aktarılarak yayımlanması gerektiği duyurulmuştur. Sözkonusu karar a)Topluma faydalı, b) Yeniden kullanılabilir, c) Gizli veya açıklanmasında hukuki engel olmayan, d) Yayımı yüksek maliyet gerektirmeyen veriler için uygulanacaktır. Yayımlanacak verilerin formatları, lisansları ve ücretlerine ilişkin kararın 2011’de yapılacak çalışmalar sonrasında alınması düşünülmektedir

K A M U S E K T Ö R Ü B İ L G İ S İ PAYLAŞIMI ÖNGÖRÜLEN BAZI KAMU SEKTÖRÜ BİLGİLERİ Ø Haritalar ve altlık coğrafi veriler Ø Meteoroloji bilgileri ØYasal bilgiler ØTrafik bilgileri ØFinansal ve ekonomik bilgiler Øİstatistikler

A V A N T A J L A R Açık Veri Sektöre Etkileri ULAŞTIRMA ØHava yolları gecikmeleri dünya çapında yılda 91 milyar $ mal olmaktadır. Uçak konumları hakkındaki verilerin en uygun planlar elde etmek üzere kalkış/varış noktası, hava, GPS ve haritalama verileriyle birleştirilmesiyle gecikmelerin % 50 azalabileceği öngörülmektedir. Kazanç 45 milyar $ ØMinnesota eyaletinde açık verilerin yolculara daha kolay ve güvenilir bilgiye erişim imkânı sağladığı ve yolcu sayısında %12’lik bir artışa neden olduğu öngörülmüştür.

A V A N T A J L A R SAĞLIK Øİngiltere’de bir kardiyolog, meslektaşlarını ikna ederek, doktorların hastalarına ilişkin ölüm/iyileşme oranlarının yayınlanmasını sağladı. Söz konusu veriler doktorların hastalarına karşı daha dikkatli ve özenli olmasına neden oldu. Hayatta kalan hastaların oranında %22 artış meydana geldi. Başarılı doktorlar daha fazla kazanırken, bazı doktorla işi bırakmak zorunda kaldı.

A V A N T A J L A R FİNANS DANİMARKA Bankacılık sektöründe bankalar vergi kurumlarıyla çalışarak müşterilerinin maaş ve emeklilik maaşı bilgilerine ulaşmaktadır. Bankalara göre ulaşılan bu ekstra bilginin değeri verimlilik etmeni ve azaltılan kayıplar göz önüne alındığında 67 milyon avro civarındadır. Sigorta sektörü mevcut durumda İstatistik Kurumu’ndan veri kullanmaktadır ancak daha doğru risk analizi yapabilmek için daha detaylı kişisel bilgileri kullanabilmenin kişileri doğru değerlendirmek açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.

A V A N T A J L A R FİNANS DANİMARKA Øİngiltere’de bir kardiyolog, meslektaşlarını ikna ederek, doktorların hastalarına ilişkin ölüm/iyileşme oranlarının yayınlanmasını sağladı. Söz konusu veriler doktorların hastalarına karşı daha dikkatli ve özenli olmasına neden oldu. Hayatta kalan hastaların oranında %22 artış meydana geldi. Başarılı doktorlar daha fazla kazanırken, bazı doktorla işi bırakmak zorunda kaldı.

SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER