AHF ktisat F Kemal Kzlca Parann ilevleri 1

AÜHF İktisat – F. Kemal Kızılca

§ Paranın işlevleri: 1. Değişim aracı 2. Hesap birimi 3. Değer saklama aracı 4. (Borç ödeme aracı)

• Paranın olmadığı durumda, her bir malın fiyatı, diğerleri cinsinden ifade edilmek durumundadır. § N adet malın üretildiği bir ekonomide, N(N-1)/2 adet fiyat tanımlamak gerekir.

§ Birçok varlık (gayrimenkul, mücevher, sanat eserleri, antika…) değer saklama açısından paraya göre daha avantajlı olabilir. § Zaman içinde kıymetlenebilir ya da faiz kazandırabilir. § Paranın değer saklama aracı olarak kullanılması için ne sebep var?

M 1 = Dolaşımdaki Para + Vadesiz Mevduat (TL, YP) M 2 = M 1 + Vadeli Mevduat (TL, YP) M 3 = M 2 + Repo + Para Piyasası Fonları”

Banka A B C D E F Mevduat Artışı 1000 900 810 729 … … Toplam 10, 000 Kredi Artışı 900 810 729 656. 1 … … 9, 000 Rezerv Artışı 100 90 81 72. 9 … … 1, 000

Mevduat çarpanı § ΔD : Mevduatta gerçekleşen toplam değişme § ΔR : Bankacılık sistemine toplam nakit girişi § r : Zorunlu karşılık oranı

§ Gerçek hayatta kişiler paralarının bir kısmını nakit olarak tutarlar; bankalar ise zorunlu rezervlerin üzerinde de rezerv tutabilirler. § Bu durumda bankacılık kesiminin yarattığı para miktarı, basit mevduat çarpanı modelinin gösterdiğinden daha az olacaktır.

§ “Birincil Piyasa (Primary Market): İlk ihraçların yapıldığı piyasadır. Bir yatırım aracının örneğin bir menkul kıymetin ilk defa piyasaya sürülmesi (satılması) birincil piyasa işlemidir. Benzer şekilde, devlet iç borçlanma senetlerinin, Hazine Müsteşarlığı tarafından ihale yöntemi ile satımı da birincil piyasa işlemidir. ” Kaynak: www. tcmb. gov. tr

§ “İkincil Piyasa (Secondary Market): Kıymetlerin ilk ihraçları sonrası işlem gördükleri piyasaları ifade eder. Örneğin, Hazine Müşteşarlığı tarafından ihraç edilen borçlanma senetlerinin ihraç sonrası alınıpsatıldığı İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Tahvil Bono Piyasası ikincil piyasaya bir örnektir. ” Kaynak: www. tcmb. gov. tr