Afrykaski pomr wi Dziaania administracyjne Gwny Inspektorat Weterynarii

Afrykański pomór świń Działania administracyjne Główny Inspektorat Weterynarii Warszawa, 22 marca 2016 r.

Afrykański pomór świń Informacje ogólne Aktualna sytuacja epizootyczna Warszawa, 22 marca 2016 r.

Sytuacja epizootyczna Ogniska ASF u świń Przypadki ASF u dzików • Pierwszy przypadek potwierdzony w dniu 17 • Wszystkie stwierdzono w gospodarstwach przyzagrodowych (w sumie 16 świń) lutego 2014 r. • 2014: 2 ogniska • 2014: 30 przypadków • 2015: 53 przypadki (spadek częstotliwości • 2015: 1 ognisko (ostatnie stwierdzone 31 stycznia 2015 r. ) występowania od II połowy 2015 r. ) • 2016: 4 przypadki (ostatni 14 marca br. ) • 2016: 0 ognisk • W sumie przypadków: 87 • W sumie ognisk: 3 Warszawa, 22 marca 2016 r.

Afrykański pomór świń Regionalizacja Ogólne zasady, prawodawstwo Regionalizacja w Polsce Warszawa, 22 marca 2016 r.

Regionalizacja W związku z wystąpieniem ASF Polska – przy udziale Komisji Europejskiej – ustanowiła regionalizację, tj. ustanowienie obszarów objętych różnymi restrykcjami w zależności od ryzyka rozprzestrzeniania ASF na danym obszarze. Regionalizacja i odpowiednie restrykcje są wskazane w określonych częściach załącznika do decyzji 2014/709/UE (ostatnia nowelizacja mocą decyzji (UE) 2016/180). W polskim prawie regionalizacja ta jest zatwierdzona mocą rozporządzenia MRi. RW z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń Warszawa, 22 marca 2016 r.

Regionalizacja Ø Część III – występują tam przypadki ASF u dzików, jak i ogniska ASF u świń = obszar zagrożenia Ø Część II – występują tam wyłącznie przypadki ASF u dzików = obszar objęty ograniczeniami Ø Część I – obszar buforowy, na którym choroba nie występuje = obszar ochronny Warszawa, 22 marca 2016 r.

Regionalizacja Środki zwalczania choroby wdraża się co do zasady w obszarach zagrożenia i objętym ograniczeniami. Obszary te stanowią w Polsce tzw. obszar zakażony. Fakt ustanowienia tego obszaru wynika z unijnych przepisów o zwalczaniu ASF (dyrektywa 2001/60/WE, implementowana rozporządzeniem MRi. RW z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń). Restrykcje handlowe (wynikające z decyzji 2014/709/UE) wdraża się zarówno w obszarach zagrożenia i objętym ograniczeniami, jak i ochronnym. Inne dodatkowe działania (monitoring, odstrzał sanitarny) wdraża się również w innych częściach Polski. Warszawa, 22 marca 2016 r.

Afrykański pomór świń Strategia zwalczania ASF w Polsce Najważniejsze zasady Warszawa, 22 marca 2016 r.

Strategia zwalczania ASF Źródło zasad nt. zwalczania ASF • Prawodawstwo polskie/unijne • Wspólna dla UE strategia zwalczania ASF • Opinie naukowe (PIWet-PIB, EFSA) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Strategia zwalczania ASF Źródła prawa – Dyrektywa Rady 2002/60/WE z dnia 27 czerwca 2002 r. – zasady zwalczania afrykańskiego pomoru świń – Decyzja wykonawcza Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. – restrykcje handlowe – Decyzja Komisji 2003/422/WE z dnia 26 maja 2003 r. - podręcznik diagnostyczny dotyczący afrykańskiego pomoru świń – Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń (zasady zwalczania) – Rozporządzenie MRi. RW z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (restrykcje handlowe) – Rozporządzenie MRi. RW z dnia 25 lutego 2015 r. w sprawie wprowadzenia w 2016 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej „Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie” – Rozporządzenie MRi. RW z 21 października 2010 w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny – Rozporządzenie MRi. RW z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia „Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń” na lata 2015– 2018 Warszawa, 22 marca 2016 r.

Strategia zwalczania ASF Podstawowe obserwacje, na których oparto strategię • Dziki nie migrują – nie będą przenosić choroby na znaczne dystanse • W Polsce nie ma kleszczy –wektorów (Ornithodoros spp. ) • Choroba może utrzymywać się przez długi czas na danym obszarze, jeżeli dopuści się do cyrkulacji dzik- świnia – dzik (bioasekuracja!) • Niezbędne jest redukowanie (w rozsądnych granicach) populacji zwierząt gatunków wrażliwych • Wolność od ASF można docelowo odzyskać poprzez: • Zwalczanie choroby w obszarach, w których występuje • Zapobieganie ucieczki choroby, wczesne wykrywanie • Ochronę przed reintrodukcją z obszarów, gdzie choroba występuje Warszawa, 22 marca 2016 r.

Afrykański pomór świń Strategia zwalczania ASF w Polsce Najważniejsze zasady Zwalczanie ASF w rejonie występowania Zapobieganie ucieczce choroby, wczesne wykrywanie Ochrona przed reintrodukcją Warszawa, 22 marca 2016 r.

Zwalczanie ASF prowadzi się poprzez: 1. Likwidację wszystkich ognisk ASF u świń 2. Opracowywanie wszystkich przypadków ASF u dzików 3. Redukcję wielkości populacji dzików 4. Prowadzenie programu bioasekuracji dla gospodarstw (+ kontrole bioasekuracji) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Zwalczanie ASF w populacji świń Warszawa, 22 marca 2016 r.

Ogniska ASF Środki w przypadku stwierdzenia obecności afrykańskiego pomoru świń w gospodarstwie (Dyrektywa 2002/60/WE) • Niezwłoczne zabicie wszystkich świń w gospodarstwie pod urzędowym nadzorem (pełna rekompensata) • Zniszczenie lub unieszkodliwienie, pod urzędowym nadzorem, zwłok świń (paszy, ściółki itp. ) • Dezynsekcja pomieszczeń, w których przebywały świnie, środków transportu używanych do transportu świń lub ich tusz oraz sprzętu itp. • Wyznaczenie obszaru zapowietrzonego (3 km) i zagrożonego (10 km) – restrykcje w przemieszczaniu, perlustracje, uwrażliwienie lekarzy weterynarii na możliwość wystąpienia objawów klinicznych ASF lub zbliżonych • Oparta na analizie ryzyka możliwość: zabijania/ubijania świń bez objawów klinicznych w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym • Właściwe procedury stosowane w celu wygaszenia ogniska (np. użycie świń wskaźnikowych) Istnieje obowiązek notyfikacji każdego ASFr. do KE oraz OIE Warszawa, ogniska 22 marca 2016

Ogniska ASF Obszar zapowietrzony i zagrożony : • zakaz wywożenia świń z gospodarstw • nakaz niezwłocznego powiadamiania PLW przez wszystkich posiadaczy świń o wszystkich przypadkach padłych/chorych świń w gospodarstwie • perlustracje Nakazy i zakazy utrzymywane są w obszarach co najmniej do dnia: • czyszczenia i odkażenia, oraz dezynsekcji (o ile została nakazana) przeprowadzonego we wszystkich ogniskach choroby • poddania świń we wszystkich gospodarstwach w obszarze badaniom klinicznym i laboratoryjnym, przeprowadzonym zgodnie z instrukcją diagnostyczną, w celu stwierdzenia albo wykluczenia choroby → po upływie 45 dni (dla obszaru zapowietrzonego)/40 dni (dla obszaru zagrożonego) od dnia ukończenia wstępnego Warszawa, 22 choroby marca 2016 r. oczyszczenia i odkażania ogniska

Ogniska ASF Ponowne umieszczenie świń w gospodarstwie (ognisku): • pod nadzorem PLW • po upływie 40 dni od dnia ukończenia czyszczenia i odkażania (ew. dezynsekcji) • przy użyciu świń wskaźnikowych • świnie wskaźnikowe wprowadzane do gospodarstwa muszą być poddane badaniom laboratoryjnym w kierunku ASF z wynikiem ujemnym ALBO pochodzą z gospodarstw nieobjętych restrykcjami w związku z ASF • po upływie 45 dni następuje ponowne pobranie próbek od w/w świń i przeprowadzenie badań w kierunku ASF • jeśli wyniki wszystkich badań są ujemne – ponowne zasiedlenie Warszawa, 22 marca 2016 r.

Bioasekuracja Na całym terytorium Polski obowiązują podstawowe wymagania bioasekuracji, w odniesieniu do gospodarstw, z których świnie lub produkty z nich pochodzące są wprowadzane na rynek (rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych, jakie muszą spełniać gospodarstwa w przypadku, gdy zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego pochodzące z tych gospodarstw są wprowadzane na rynek (Dz. U. 2003, Nr 168, poz. 164). W związku z wystąpieniem ASF na terytorium Polski, na obszarach ustanowionych zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji 2014/709/UE, stosowane są dodatkowe wymagania bioasekuracji, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. 2015 poz. 711) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Bioasekuracja Ponadto, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 kwietnia 2015 r. w sprawie wprowadzenia „Programu bioasekuracji mającego na celu zapobieganie szerzeniu się afrykańskiego pomoru świń” na lata 2015– 2018 (Dz. U. 2015 poz. 517), gospodarstwa, położone na określonym w w/w rozporządzeniu obszarze (obszar 4 powiatów, na którym wystąpiły wszystkie 3 ogniska ASF), w których utrzymywane są świnie, muszą spełniać dodatkowe wymagania bioasekuracji, znacznie bardziej restrykcyjne. Przestrzeganiu spełniania wymagań bioasekuracji służy przeprowadzanie kontroli przez organy Inspekcji Weterynaryjnej. Warszawa, 22 marca 2016 r. regularne

Bioasekuracja Faza I Program ten zakłada wzmocnienie poziomu bioasekuracji w gospodarstwach, w których utrzymywane są świnie, bądź - w przypadku niespełnienia tych wymogów - likwidacji stada (przy pełnym odszkodowaniu za ubite świnie). Organy IW skontrolowały wszystkie gospodarstwa, dla których złożono oświadczenie o niespełnianiu wymagań bioasekuracji i w których utrzymywano świnie (254 gospodarstwa, w których utrzymywano ok. 5000 świń), a następnie wydały dla tych gospodarstw decyzje o uboju świń. Do dnia 17 sierpnia 2015 r. zrealizowano 100% tych decyzji. Właściciele tych gospodarstw poza odszkodowaniem za likwidację zwierząt mogli również otrzymać rekompensatę za nieutrzymywanie świń przez kolejne 3 lata. Faza II Kontrola gospodarstw, dla których nie złożono w/w oświadczeń Na lata 2016 -2018 przewidywana jest nowa edycja Programu (związana z powiększeniem w roku 2015 obszaru objętego ograniczeniami) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Bioasekuracja wycofanych liczba świń objętych nakazem uboju lub zabicia złożonych liczba dane ARIMR z Liczba liczba oświadczeń skontrolowanych liczba wydanych dnia 21. 09. 2015 r. przeprowadzonyc stwierdzonych zrealizowanych gospodarstw decyzji Liczba h kontroli stad pustych decyzji (zasiedlonych) Powiat faza I faza II faza II 39 4 39 174 26 145 9 29 26 0 299 0 21 58 21 45 1 13 21 12 236 33 44 0 44 496 44 434 0 62 44 1 426 1 863 11803 173 8 172 1765 163 556 2 1209 163 4 163 3 3954 18 1369 24502 277 12 276 2493 254 1180 12 1313 254 17 254 16 4915 52 stad świń Augustów 165 1122 Białystok 40 681 Sejny 301 10896 Sokółka RAZEM stan na dzień 7. 03. 2016 Warszawa, 22 marca 2016 r.

Zwalczanie ASF w populacji dzików Warszawa, 22 marca 2016 r.

Przypadki ASF • Każdy dzik odstrzelony na obszarze ochronnym, obszarze objętym ograniczeniami albo obszarze zagrożenia jest niezwłocznie dostarczany wraz ze wszystkimi częściami ciała, w tym z narządami wewnętrznymi, do położonego na tym samym obszarze punktu skupu dziczyzny (lub zakładu obróbki dziczyzny lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików) • Tusze, wszystkie części ciała oraz skóry dzików odstrzelonych na obszarze ochronnym, obszarze objętym ograniczeniami albo obszarze zagrożenia mogą opuścić punkty i zakłady, wyłącznie po uzyskaniu ujemnego wyniku badania laboratoryjnego w kierunku afrykańskiego pomoru świń • Dzięki dobrej współpracy z PZŁ, LP i Strażą Graniczną, IW jest na bieżąco informowana o przypadkach znalezienia padłych dzików w obszarach objętych restrykcjami w związku z ASF – każdy dzik w obszarach jest badany w kierunku ASF (w obszarze zakażonym zwłoki unieszkodliwiane) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Przypadki ASF Inspekcja Weterynaryjna prowadzi dochodzenie epizootyczne w przypadku każdego padłego dzika w PL, oraz dzików odstrzelonych na obszarach objętych restrykcjami w związku z ASF (aktualnie również od dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego), które obejmuje dokumentu dochodzenia epizootycznego, który dostarcza informacji o: • danych geograficznych obszaru, gdzie zwierzę zostało • • odstrzelone lub znalezione martwe, dacie, kiedy zwierzę zostało odstrzelone, znalezione martwe lub chore, danych osoby, która znalazła martwego, chorego lub odstrzeliła dzika, wieku i płci dzika, jeśli zwierzę odstrzelono - objawach zaobserwowanych przed odstrzałem, jeśli zwierzę znaleziono martwe - informacji o stanie zwłok, jeśli zwierzę znaleziono chore - informacji o zaobserwowanych objawach, wynikach badań laboratoryjnych. Wszystkie dane obejmujące wyniki badania wirusologicznego i serologicznego są zbierane przez właściwe organy IW. Warszawa, 22 marca 2016 r.

Przypadki ASF Środki zwalczania wdrożone w związku z wykryciem ASF u dzików • Wykrycie ASF u padłych dzików: - zniszczenie/zagrzebanie zwłok - dezynfekcja miejsca znalezienia/ zagrzebania • Wykrycie ASF u dzików odstrzelonych: - dezynfekcja chłodni - zniszczenie wszystkich zwłok z chłodni Warszawa, 22 marca 2016 r.

Redukcja liczebności dzików Zasady przy standardowym postępowaniu u dzików (np. w części Polski poza strefami): • Populacja dzików jest zliczana (spis) w marcu danego roku (okres przedreprodukcyjny) • Liczba dzików do odstrzału w następnym roku łowieckim (do końca następnego marca) jest oparta na ww. spisie; zazwyczaj liczba dzików do odstrzału jest ustalana na poziomie 80 -120% liczby dzików z sezonu przedreprodukcyjnego (w obszarze zakażonym odsetek ten jest zwiększony) • W normalnej sytuacji myśliwi mogą przeznaczyć tuszę dzika na użytek własny bądź na sprzedaż (w obszarach objętych restrykcjami wszystkie tusze dzików muszą być dostarczone do chłodni i przebywać tam, dopóki nie zostaną przebadane obowiązkowo w kierunku ASF; dziki odstrzelone w strefie I i II mogą być przeznaczone tylko do użytku własnego. ) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Redukcja liczebności dzików Podstawowe zasady zarządzania populacją dzika Główną strategią związaną z zarządzeniem populacją dzików jest prowadzenie ciągłej redukcji (w rozsądnym zakresie) populacji dzików poprzez stosowanie kombinacji różnych środków (skuteczny odstrzał dzików, odstrzał ukierunkowany na lochy, zakaz dokarmiania w II i III strefie) - jednakże nie należy prowadzić depopulacji dzików. Dodatkowe zasady: • Ograniczenia dotyczące rodzajów polowań, które mogą być dokonywane w II i III strefie (dopuszczalne są polowania, które nie powodują znacznych migracji dzików) • Zasady dotyczące stosowanie środków bioasekuracji dla myśliwych • Przewidziane są dopłaty dla myśliwych Warszawa, 22 marca 2016 r.

Redukcja liczebności dzików Na obszarze objętym ograniczeniami oraz zagrożenia zakazuje się: • Polowań zbiorowych na zwierzęta łowne, z wyłączeniem niepowodujących nadmiernego przemieszczania się dzików: a) polowań zbiorowych bez udziału psów, b) polowań zbiorowych bez naganki lub z naganką ograniczoną do nie więcej niż sześciu naganiaczy; Warszawa, 22 marca 2016 r.

Redukcja liczebności dzików 2014 2015 Wielkość i gęstość populacji dzika zmniejszyła się na obszarze zakażonym w ciągu roku o ok. 25% Warszawa, 22 marca 2016 r.

Redukcja liczebności dzików Liczba i zagęszczenie dzików w Polsce 320, 0 1, 04 1, 03 300, 0 0, 96 0, 93 0, 90 0, 82 0, 79 1, 00 0, 91 0, 90 0, 85 284, 6 282, 3 0, 80 280, 0 264, 0 0, 60 255, 7 260, 0 247, 0 0, 40 240, 0 0, 20 220, 0 2011 Liczba dzików [tysiące sztuk] 2012 2013 Zagęszczenie dzików (dla całego obszaru województwa) [sztuk na km²] 2014 2015 Zagęszczenie dzików (dla obszaru obwodów łowieckich województwa) [sztuk na km²] Warszawa, 22 marca 2016 r. 0, 00

Redukcja liczebności dzików Liczba i zagęszczenie dzików w Polsce Województwo Liczba dzików [tysiące sztuk] Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie 23, 0 13, 7 16, 8 19, 0 8, 3 5, 7 19, 7 10, 4 11, 8 10, 4 19, 1 9, 5 5, 5 27, 1 27, 8 36, 3 2015 Zagęszczenie dzików (dla całego obszaru województwa) [sztuk na km²] 1, 2 0, 8 0, 7 1, 4 0, 5 0, 4 0, 6 1, 1 0, 7 0, 5 1, 0 0, 8 0, 5 1, 1 0, 9 1, 6 Total 264, 0 0, 85 Warszawa, 22 marca 2016 r. Zagęszczenie dzików (dla obszaru obwodów łowieckich województwa) [sztuk na km²] 1, 3 0, 9 0, 8 1, 5 0, 6 1, 3 0, 9 0, 6 1, 1 1, 0 0, 5 1, 2 1, 1 1, 8 0, 96

Zwalczanie ASF Podsumowanie W skutek wdrażania w/w zasad: • Liczba przypadków ASF u dzików spada • Od ponad roku nie odnotowano ogniska u świń • Liczba gospodarstw, w których utrzymywano świnie spadła, a ich poziom bioasekuracji wzrósł (na koniec 2014 r. we wszystkich obszarach znajdowało się 7000 gospodarstw i 430 000 świń, podczas gdy na koniec 2015 liczby te wynosiły odpowiednio 4000 i 235 000) • Osiągnięto zadowalającą redukcję liczebności dzików Warszawa, 22 marca 2016 r.

Afrykański pomór świń Strategia zwalczania ASF w Polsce Najważniejsze zasady Zwalczanie ASF w rejonie występowania Zapobieganie ucieczce choroby, wczesne wykrywanie Ochrona przed reintrodukcją Warszawa, 22 marca 2016 r.

Restrykcje handlowe W obszarze zagrożenia, objętym ograniczeniami i ochronnym wprowadzone są restrykcje handlowe (świnie, dziki, produkty pozyskane od tych zwierząt) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Restrykcje handlowe (aktualnie nowelizowane) - świnie • Obszar zagrożenia: o Całkowity zakaz wysyłki do innych państw o Zakaz wysyłki świń do gospodarstw poza obszarem zagrożenia na terytorium RP – możliwa tylko wysyłka świń do rzeźni w celu natychmiastowego uboju (muszą zostać spełnione dodatkowe warunki) • Obszar objęty ograniczeniami: o Całkowity zakaz wysyłki do innych państw o Ograniczenia w wysyłce świń poza obszar na terytorium RP (muszą zostać spełnione dodatkowe warunki) • Obszar ochronny: o Ograniczenia w wysyłce świń poza obszar do innych państw o Brak restrykcji dla wysyłki poza obszar na terytorium RP • Częśc wolna: o Zakaz przemieszczania („kwarantanna”) świń do innych państw, jeżeli w ciągu 30 poprzednich dni do gospodarstwa wprowadzono świnie z jednego z w/w obszarów Warszawa, 22 marca 2016 r.

Restrykcje handlowe (aktualnie nowelizowane) - wieprzowina • Obszar zagrożenia: o Zakaz wysyłki wieprzowiny pozyskanej w obszarze zagrożenia poza ten obszar o Zakaz wysyłki wieprzowiny pozyskanej ze świń pozyskanych z obszaru zagrożenia poza terytorium RP (możliwy obrót na terytorium kraju) • Obszar objęty ograniczeniami: o Ograniczenia odnośnie wysyłki wieprzowiny pozyskanej ze świń pozyskanych z obszaru zagrożenia poza terytorium RP (świnie, z których pozyskana jest wieprzowina muszą spełniać wymogi jak dla wywozu poza obszar) o Możliwy obrót na terytorium kraju • Obszar ochronny: o Brak restrykcji Warszawa, 22 marca 2016 r.

Zmiany regionalizacji Polska złożyła wniosek o zniesienie obszaru zagrożenia w styczniu br. KE zatwierdziła wniosek, odpowiednia decyzja czeka na publikację Warszawa, 22 marca 2016 r.

Monitoring w kierunku ASF: Na terytorium Polski realizowany jest program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym ASF i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie. Program ten ma na celu: zweryfikowanie skali cyrkulacji wirusa, wczesnego wykrywania nowych ognisk/przypadków, potwierdzenie statusu wolnego obszarów nigdy nie dotkniętych chorobą. Dotyczy zarówno populacji świń jak i dzików. Jest wdrażany intensywniej w obszarach objętych restrykcjami. W związku z przeszkodami administracyjnymi (zakazy, ograniczenia) w przeprowadzaniu polowań, w obszarach objętych różnymi restrykcjami w związku z ASF, koła łowieckie otrzymują dopłaty za każdego odstrzelonego dzika. Warszawa, 22 marca 2016 r.

Monitoring w kierunku ASF Nadzór – Kategorie świń, od których pobierane są próbki: Obszar zagrożony: o Od świń padłych, chorych i podejrzanych o chorobę, u których nie można wykluczyć zakażenia wirusem ASF; świnie ze stada, w przypadku przemieszczenia poza strefę; wszystkie świnie przeznaczone do uboju na użytek własny Obszar objęty ograniczeniami i Obszar ochronny: o Od świń padłych, chorych i podejrzanych o chorobę, u których nie można wykluczyć zakażenia wirusem ASF; świnie ze stada, w przypadku przemieszczenia poza strefę– do pozostałych części Polski z obszaru objętego ograniczeniami i do innych krajów z obszaru ochronnego; wszystkie świnie przeznaczone do uboju na użytek własny – tylko w przypadku podejrzenia o chorobę Obszar wolny – świnie są badane w przypadku podejrzenia choroby (zwiększona śmiertelność w stadzie). Rodzaje testów Świnie są badane metodą q. RT – PCR, w przypadku gdy wynik testu okaże się pozytywny (+) – dodatkowo testem ELISA. Warszawa, 22 marca 2016 r.

Monitoring w kierunku ASF Monitoring - Kategorie dzików od których pobierane są próbki: Obszar zagrożony, Obszar objęty ograniczeniami i Obszar ochronny = pełen bierny i czynny monitoring = wszystkie odstrzelone i znalezione zwłoki dzików (włączając dziki zabite w wypadkach komunikacyjnych) są badane. W wolnej strefie – wszystkie znalezione zwłoki dzików i odstrzelone dziki z objawami sugerującymi ASF są badane Rodzaje testów Na obszarze zagrożenia i obszarze objętym ograniczeniami, próbki pobrane od znalezionych martwych lub odstrzelonych dzików bada się metodą q. RT-PCR oraz, jeżeli możliwe jest pobranie odpowiednich próbek do badań laboratoryjnych w kierunku wykrycia ASF, metoda ELISA. Warszawa, 22 marca 2016 r.

Monitoring w kierunku ASF Liczba świń przebadanych w kierunku ASF: 2016* Obszary objęte restrykcjami (stan na dzień 6. 03) Obszar wolny 2015* Obszary objęte restrykcjami Obszar wolny 2014 Obszary objęte restrykcjami Obszar wolny Żywe świnie Padłe świnie 1425 5 0 Żywe świnie 31 Padłe świnie 14 293 33 138 Żywe świnie 83 Padłe świnie 19 057 18 1 307 130 * Dane za rok 2015 i 2016 są stale weryfikowane i mogą się nieznacznie zmienić Warszawa, 22 marca 2016 r.

Monitoring w kierunku ASF Liczba dzików przebadanych w kierunku ASF: 2016* Dziki odstrzelone Dziki padłe Obszar objęty restrykcjami (stan na dzień 6. 03) 1943 10 Obszar wolny 2 203 2015* Dziki odstrzelone Dziki padłe Obszar objęty restrykcjami 8 565 304 Obszar wolny 76 4 397 2014 (wartości przybliżone) Dziki odstrzelone Dziki padłe Obszar objęty restrykcjami 7 500 400 Obszar wolny 4 400** 3 200 ** w poprzednich latach w niektórych województwach badano w kierunku ASF również pewien odsetek dzików odstrzelonych * Dane za rok 2015 i 2016 są stale weryfikowane i mogą się nieznacznie zmienić Warszawa, 22 marca 2016 r.

Afrykański pomór świń Strategia zwalczania ASF w Polsce Najważniejsze zasady Zwalczanie ASF w rejonie występowania Zapobieganie ucieczce choroby, wczesne wykrywanie Ochrona przed reintrodukcją Warszawa, 22 marca 2016 r.

Ochrona przed reintrodukcją ASF Dodatkowe restrykcje mające na celu minimalizację ryzyka przeniesienia z obszarów, na których ASF występuje: • Zabezpieczenie granicy RP: • Maty dezynfekcyjne • Kontrole środków transportu do przewozu zwierząt (czystość i dezynfekcja) wkraczających do PL z RU, UA i BY • Kontrole bagażu podróżnych (żywność pochodzenia zwierzęcego) • Kampanie informacyjne, szkolenia • Monitoring w kierunku ASF (wczesne wykrycie) Warszawa, 22 marca 2016 r.

Ochrona przed reintrodukcją Utworzenie w Polsce dodatkowej strefy – WAMTA (Wider Area for Medium Term Actions) - zdefiniowana jako pas o szerokości ok. 50 km od granicy obszaru objętego ograniczeniami oraz wzdłuż wschodniej granicy Polski z Białorusią i Ukrainą oraz od granicy z Obwodem Kaliningradzkim. Ale → obszar ustanawiany jest na podstawie analizy ryzyka, sięgać może do 200 km! Strefa ta jest miejscem prowadzenia dodatkowych działań, których główny cel to ograniczenie populacji dzików do poziomu ok. 0, 5 dzika/km 2 Warszawa, 22 marca 2016 r.

Ochrona przed reintrodukcją Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 lutego 2016 r. sprawie zarządzenia odstrzału sanitarnego dzików (Dz. U. 2016 Poz. 229) na terenie WAMTA prowadzony jest → odstrzał sanitarny dzików. Realizacja → podpisywanie umów PLW z zarządcami lub dzierżawcami obwodów łowieckich Cel → osiągnięcie gęstości populacji dzika na poziomie co najwyżej 0, 5 osobnika/km 2 Czas prowadzonych działań → rok łowiecki 2016/2017, w kolejnych latach utrzymanie osiągniętego progu Warszawa, 22 marca 2016 r.

Ochrona przed reintrodukcją Warszawa, 22 marca 2016 r.

Afrykański pomór świń Strategia zwalczania ASF w Polsce Podsumowanie Warszawa, 22 marca 2016 r.

Podsumowanie Wszystkie restrykcje są prawidłowo wdrażane Występowanie ASF ograniczone jest do 3 powiatów Rozprzestrzenianie jest bardzo wolne a przypadki – pomimo intensywnego monitoringu – rzadkie Chronione jest terytorium Polski wolne od ASF Zewnętrzne kontrole (FVO, CVET, GF-TADs) wykazują prawidłowe wdrożenie środków zwalczania ASF = Sytuacja w obszarze występowanie ASF jest stabilna Poza tym obszarem ASF nie występuje Strategia została wdrożona z powodzeniem Warszawa, 22 marca 2016 r.

Pogłowie świń i dzików Całkowita liczba świń = 13 000 Liczba świń w województwie = 400 000 (3, 1%) Liczba świń w obszarze zakażonym = 18 000 (0, 15%) Cały kraj Województwo podlaskie Obszar zakażony 6, 5% całkowitej powierzchni kraju 312 000 km 2 Całkowita liczba dzików (stan na marzec 2015 r. ) = 264 000 Liczba dzików w województwie (stan na marzec 2015 r. ) = 10 400 (3, 93%) Warszawa, 22 marca 2016 r. 1, 6% całkowitej powierzchni kraju Liczba dzików w obszarze zakażonym (stan na marzec 2015 r. ) = 4 500 (1, 7%)

Dziękuję za uwagę