AFRIKAANS EATMETODIEK LYDENDE VORM Kopiereg C Juffrou Marelize

AFRIKAANS EAT-METODIEK LYDENDE VORM Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 1

Vir die onderwyser Onthou die volgende: • Hierdie metode is spesifiek uitgewerk vir Afrikaans Eerste Addisionele Taal (EAT) leerders. • Hierdie metode maak gebruik van die EAT-kortpad wat die enkelvoudige sin se volgorde verklaar. • Die voorbeeldsin bevat elke gedeelte van die Sv 1 TOMPv 2 -formule sodat daar gewys kan word wat gebeur met die sin wanneer AL die betrokke sinsdele teenwoordig is. Die lydende vorm kom lomp voor, maar dis omdat die metode en die plasing van die sinsdele voorrang geniet. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 2

Die Lydende en Bedrywende vorm is maklik om te verstaan mits jy STOMP ken. S v 1 T O M P v 2 Kom ons kyk hoe gebruik ons STOMP om Lydende en Bedrywende vorm beter te verstaan. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 3

Daar is 5 gedeeltes van Sv 1 TOMPv 2 wat belangrik is vir Lydende en bedrywende vorm. Subject, Time, Object, Manner en Verb 1+2 S v 1 T O M Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 P v 2 4

Kyk na die volgende voorbeeld en bespreek die veranderinge wat jy raaksien. Bedrywende vorm Hy koop die geskenk by die winkel. Teenwoordige tyd – Present tense Lydende vorm Die geskenk word deur hom by die winkel gekoop. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 5

Bedrywende vorm O S v 1 Hy koop die geskenk by die winkel. S en O ruil plekke om. ”hy” verander na ”hom” Voeg ”word deur. . . ge” by die lydende vorm. v 1 v 2 S O Die geskenk word deur hom by die winkel gekoop. Lydende vorm Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 6

Kyk na die volgende voorbeeld en bespreek die veranderinge wat jy raaksien. Bedrywende vorm Hy het die geskenk by die winkel gekoop. Verlede tyd – Past tense Lydende vorm Die geskenk is deur hom by die winkel gekoop. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 7

Bedrywende vorm S v 1 O v 2 Hy het die geskenk by die winkel gekoop. S en O ruil plekke om. ”hy” verander na ”hom” Voeg ”is deur. . . ge-” by die lydende vorm. v 1 v 2 S O Die geskenk is deur hom by die winkel gekoop. Lydende vorm Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 8

Kyk na die volgende voorbeeld en bespreek die veranderinge wat jy raaksien. Bedrywende vorm Hy sal die geskenk by die winkel koop. Toekomende tyd – Future tense Lydende vorm Die geskenk sal deur hom by die winkel gekoop word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 9

Bedrywende vorm O S v 1 Hy sal die geskenk by die winkel koop. S en O ruil plekke om. ”hy” verander na ”hom” Voeg ”sal deur. . . ge- word” by die lydende vorm. v 1 v 2 S O Die geskenk sal deur hom by die winkel gekoop word. Lydende vorm Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 10

Lydende werkwoorde BEDRYWENDE VORM v 1 v 2 Present tense (teenwoordige tyd) v 1 _ Past tense (verlede tyd) het ge-v 2 Future tense (toekomende tyd) sal v 2 O v 1 deur LYDENDE VORM v 1 v 2 Lydende werkwoord Werkwoord altyd in die verlede tyd word. . . deur ge- + (v 1) is. . . deur ge- + (v 2) sal. . . deur S Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 P ge- + (v 2)+ word v 2 11

Herskryf die volgende sinne in die lydende vorm. 1. Die kinders doen huiswerk in die klas. 2. Die juffrou het sinne op die bord geskryf. 3. Die kinders sal antwoorde in hul werkboeke skryf. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 12

MEMORANDUM Herskryf die volgende sinne in die lydende vorm. 1. Die kinders doen huiswerk in die klas. Huiswerk word deur die kinders in die klas gedoen. 2. Die juffrou het sinne op die bord geskryf. Sinne is deur die juffrou op die bord geskryf. 3. Die kinders sal antwoorde in hul werkboeke skryf. Antwoorde sal deur die kinders in hul werkboeke geskryf word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 13

Wat gebeur as daar tyd (T) en wyse (M) in die sin is? T M Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 14

Kyk na die volgende voorbeeld en bespreek die veranderinge wat jy raaksien. Bedrywende vorm Hy koop nou die geskenke flink. Teenwoordige tyd – Present tense Lydende vorm Die geskenke word nou flink deur hom gekoop. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 15

”hy” verander na ”hom” Bedrywende vorm O M S v 1 T Hy koop nou die geskenke flink. T + W kom tussen ”word” en ”deur” word nou flink deur Voeg ”word deur. . . ge” by die lydende vorm. S v 1 T M O v 2 Die geskenk word nou flink deur hom gekoop. Lydende vorm Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 16

Kyk na die volgende voorbeeld en bespreek die veranderinge wat jy raaksien. Bedrywende vorm Hy het gister die geskenke flink gekoop. Verlede tyd – Past tense Lydende vorm Die geskenke is gister flink deur hom gekoop. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 17

”hy” verander na ”hom” Bedrywende vorm v 2 M O S v 1 T Hy het gister die geskenke flink gekoop. T + W kom tussen ”is” en ”deur” is nou flink deur Voeg ”is deur. . . ge-” by die lydende vorm. S v 1 T M O v 2 Die geskenk is gister flink deur hom gekoop. Lydende vorm Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 18

Kyk na die volgende voorbeeld en bespreek die veranderinge wat jy raaksien. Bedrywende vorm Hy sal môre die geskenke flink koop. Toekomende tyd – Future tense Lydende vorm Die geskenke sal môre flink deur hom gekoop word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 19

”hy” verander na ”hom” Bedrywende vorm M O S v 1 T Hy sal môre die geskenke flink koop. T + W kom tussen ”sal” en ”deur” sal nou flink deur Voeg ”sal deur. . . geword” by die lydende vorm. v 1 T M v 2 O S Die geskenk word môre flink deur hom gekoop word. Lydende vorm Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 20

O v 1 T M deur BEDRYWENDE VORM v 1 v 2 Present tense (teenwoordige tyd) v 1 _ Past tense (verlede tyd) het ge-v 2 Future tense (toekomende tyd) sal v 2 S P v 2 LYDENDE VORM v 1 v 2 Lydende werkwoord Werkwoord altyd in die verlede tyd word. . . deur ge- + (v 1) is. . . deur ge- + (v 2) sal. . . deur Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 ge- + (v 2)+ word 21

Herskryf die volgende sinne in die lydende vorm. 1. Die kinders doen vanoggend huiswerk stillerig in die klas. 2. Die juffrou het gister die sinne groot op die bord geskryf. 3. Die kinders sal oormôre antwoorde in hul werkboeke skryf. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 22

Herskryf die volgende sinne in die lydende vorm. 1. Die kinders doen vanoggend huiswerk stillerig in die klas. Huiswerk word vanoggend stillerig deur die kinders in die klas gedoen. 2. Die juffrou het gister die sinne groot op die bord geskryf. Die sinne is gister groot deur die juffrou op die bord geskryf. 3. Die kinders sal oormôre antwoorde in hul werkboeke skryf. Antwoorde sal oormôre deur die kinders in hul werkboeke geskryf word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 23

Hoe verander die voornaamwoorde? Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 24

Ek Jy Ons Ek sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur MY gehelp word. Jy sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur JOU gehelp word. Ons sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur ONS gehelp word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 25

Hulle Julle Hulle sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur HULLE gehelp word. Julle sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur JULLE gehelp word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 26

Ek Hy Sy Dit Hy sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur HOM gehelp word. Sy sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur HAAR gehelp word. Dit sal juffrou vinnig help. Juffrou sal vinnig deur DIT gehelp word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 27

Wat gebeur as daar spesiale hulpwerkwoorde in die sin is? Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 28

Hulpwerkwoorde wil/wou v 1 kan/kon moet/moes gaan mag Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 29

Kyk na die volgende voorbeeld en bespreek die veranderinge wat jy raaksien. Bedrywende vorm Hy kan nou sy tas in die klas bêre. HANTEER SOOS TOEKOMENDE TYD Lydende vorm Sy tas kan nou deur hom in die klas gebêre word. Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 30

”hy” verander na ”hom” Bedrywende vorm P O S v 1 T Hy kan nou sy tas in die klas bêre. T + W kom tussen ”kan” en ”deur” Voeg ”kan deur. . . ge- word” by die lydende vorm. kan nou deur v 1 T v 2 P S O Sy tas KAN nou deur hom in die klas gebêre word. Lydende vorm Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 31

Watter stappe kan ek volg? Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 32

Teenwoordige tyd – Present tense Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 33

Verlede tyd – Past tense Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 34

Toekomende tyd – Future tense Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 35

Juffrou Marelize www. swanies. co. za juffroumarelize@swanies. co. za Kopiereg (C) Juffrou Marelize Swanepoel 2019 36