ADIE ALFABE www danef net SID FEE LATN

ADIǴE ALFABE www. danef. net

SID FEŞĆE LATİN ALFABE ? Adıǵexem % 80 Tırḱuyem şepsewu, latin harfxer zereha. Telefonım, şıenğepsxem latin harfxemće tarétxe. Dunayem (Facebook, Twitter, MSN, SKYPE) latin harfxer zaraha. Bze zeğeş`eğu sabiyxemre, yane-yatexemre mafem zerahare harf. Zı harf - Zı make, wuzérecerem fedew wotxı, Pıtxırem fedew wöce. Mı fonetik sistemır zebğeş`enćiy, wuritxenćiy program pş`ınćiy neḣ gupsef. Adıǵe harfxer harf ĺapsem wügukéğećıjı. Mafe rénım zetehası kıtşeğupşerep! ( C / Ć , H / Ḣ , G / Ǵ , K / Ḱ, L / Ĺ , S / Ś, P / Ṕ , T / Ṫ , Z / Ź ) www. danef. net 2

Xeğeguxem yarıs Adıǵexem yapçağe www. danef. net

FONETİK ADIǴE LATİN ALFABE Tırḱum yiharf makexer tibze zerexetım papće axer zereşıtew zéthağex Fonetik alfaber dğepsışün papće make zimıe harf 12 , make zie 1 harf zakore xetğeḣoağ Diyakritik tamğew dunayem yaneh zerahere ( ' ) apostrof zéthağ Tibze yehıĺ`ağew wuçüṕe keoaćexemće accent grave (`) zéthağ Adıǵe Latin alfaber make zimıe harf 33 re, make zie txekp 9 re, zećemćiy harf 42 meḣu www. danef. net 5

KEQOŞT ĹEḢANIM LATİN Google' um, Microsofṫ um ti Adıǵabze xetep. Google'um cıreće zefeşhaf bze 66 ır txığew zeréźećı. Adıǵabze xetep. Bzer bzem makeće zeriźećew téléfonxer kıdećıştıx. Tibze yaxetın fay. Mı dijital dunayem te tibziy yaxetxeğen fay. Tişıćağe guşıem database 108. 000 em yeḣow danef. net ım yit. Tibze huşıe 66. 000 xet. Zı ḣuşıer 155 pçağew yişöaşe zetéćı. Ar keztıre programır tiı`. Tibze yi gramatik şııće keztıre PC programır tıwuxığ. Standardew zeréğezafe. www. danef. net 6

MAKEM YEPXIĞEW FONETİK SİSTEM Makemće pıçığom, pıçığomće guşıem, guşıemće guşıe psığem yeqoaĺ`ere sistem make zie harfır make zimıe harfım make ritıgore pıçığom ĺeası (make zie harf + make zimıe harf) ğepıtağe pıçığu (make zimıe harf + make zie harf) uxığe pıçığu Make zimıe 33 harf, make zie harf 9 zıxet alfabem teoriyemće uxığe pıçığo 297 ḱétı. Adıǵabzem ( 33 pemıć bzexem kaxećığew ), zefeşhafew uxığe pıçığow 240 xet. TIRḰUBZE ADIǴABZE 8 make zie harf 9 21 make zimıe harf 33 168 uxığe pçığu 240 www. danef. net 7

MAKEM YEPXIĞEW ALFABE SİSTEM Uxığe pıçığom yiş`ıće F F A fabe F E fed F É féjen F I bzıĺfığ F İ fifen F O farfor F Ö şoför F U futbol F Ü parfüm Zı harfım zı makeće wöce. harfır guşıem tede xetxağemiy yimake zeḣoćırep www. danef. net 8

Ḣuşıexem (wektör) nebǵıre pçığor, pḣow kızgoharem yepxığew feoáğer zébĺeḣu. Vektörel fiilerde şahıs ekinin ön ek takısı konumuna göre fiilin anlamlrarı değişmektedir KIĹEXENEN SE sıkĺexenen SE kısĺexenen SE kıĺexesınen WO wukĺexenen WO kıpĺexenen WO kıĺexebnen AR kıĺexenen AY kıĺexinen TE TE kıtĺexenen TE kıĺexetınen tıkĺexenen ŞÖ şükĺexenen AXER kıĺexenen ŞÖ kışüĺexenen AXEM kaĺexenen ŞÖ kıĺexeşünen AXEM kıĺexanen www. danef. net 9

Ḣuşıexem yaşöáşe şapḣexer 15 ew zetéćı. Zı ḣuşıemiy yişöáşe zetéć 155 meḣu. 65. 000 ḣuşıem yaşöáşe zetéć keztıre programır Danefım yit. Miy feşhafew nebǵıre pçığor pḣow kızgoharem yićıṕe yepxığew ḣuşıem yifeoáğiy zébĺeḣu. Guşıem paye ćeğım yit tablom fedew (Kıĺexenen) SE sıkĺexenağ AR kıĺexenağ SE kısıĺexenağ AY kıĺexenağ SE kıĺexesınağ AY kıĺexinağ kı sı kıĺexe mı nen sı ĺexe mı nen kıĺexe sı mı nen www. danef. net 10

Huşıe: Kıpıtḣın Se Kıp ı stḣığ Şıenğeps program riptxınır neḣ gupsef meḣu Wo Kıp ı ptḣığ Guşıem paye KIPITḢIN ım yi şöáşe zeteć tızxapĺeće Ay Kıp i tḣığ Te Kıp ı tḣığ Şö Kıp ı şütḣığ SID PAPĆE ZI HARF ? Yipĺ`ınıre harfır ( i ı a) fedew zehoćı Şıenğeps programım harfxer kiĺıtegore zébleḣu Ay papće zı harfew ğepsığe alfabem be feoáğe yiı` Axem Kıp a tḣığ www. danef. net 11

DİFTONGOW ZI HARF ué = ö ui = ü Ç, J, Ş, W Harfxem ö, ü harfxer kazgohaće, Adıǵe fonetikim yimakeće tıkécen fay. Adre make zia harfxemće yakécaće Tırḱu Alfabem fed ayakkabı shoe Ç çuéake ué ö çöáke öküz ox Ç çui ui ü çü yıldız star J juéağo ué ö jöáğo erimek melt J juin ui ü jün deri leather Ş şué ué ö şö çürük rotten Ş şuiğe ui ü şüğe okumak read W wuécen ué ö wöcen sahip olmak have W wuian ui ü wüan www. danef. net 12

Ćeraşe Tembot yitxığe ḰUḰO ziše romanım detxağe 387. 029 harfxem yaqoš Ç HARF PÇIĞU A ÇA E ÇE É ÇÉ I ÇI İ Çİ O ÇO Ö ÇÖ U ÇU Ü ÇÜ Harfım yibağe GUŞIE YİBAĞE % çate 98 0, 000007 çen 483 0, 000033 ? ? çıne 615 0, 000041 çiy 13 0, 000001 ? ? 189 0, 000013 ? ? 96 0, 000006 ? ? çöáke ? çü www. danef. net 13

Ćeraşe Tembot yitxığe ḰUḰO ziše romanım detxağe 387. 029 harfxem yaqoš J HARF PÇIĞU A JA E JE É JÉ I JI İ Jİ O JO Ö JÖ U JU Ü JÜ Harfım yibağe GUŞIE YİBAĞE % jaje 263 0, 000680 jen 760 0, 001964 ? ? 2528 0, 006532 ? ? ? 126 0, 000326 ? ? 64 0, 000165 ? jın jön ? jün www. danef. net 14

Ćeraşe Tembot yitxığe ḰUḰO ziše romanım detxağe 387. 029 harfxem yaqoš Ş HARF PÇIĞU A ŞA E ŞE É ŞÉ I ŞI İ Şİ O ŞO Ö ŞÖ U ŞU Ü ŞÜ Harfım yibağe GUŞIE YİBAĞE % şabe 969 0, 002504 şef 1792 0, 004630 ? ? şıdı 4003 0, 010343 şiz 317 0, 000819 ? ? 675 0, 001744 ? ? 1635 0, 004224 ? ? şö ? şüğe www. danef. net 15

Ćeraşe Tembot yitxığe ḰUḰO ziše romanım detxağe 387. 029 harfxem yaqoš W HARF PÇIĞU A WA E WE É WÉ I Harfım yibağe GUŞIE YİBAĞE % wate 281 0, 000726 we 18 0, 000047 ? ? ? WI ? ? ? İ Wİ ? ? ? O WO wos 1269 0, 003279 Ö WÖ wöan 37 0, 000096 U WU wuan 2976 0, 007689 Ü WÜ wüan 282 0, 000729 www. danef. net 16

Adıǵabzem xet uxığe pıçığoxer A E É I İ O Ö U Ü B baźe be bétemal bını Bislan borepşın burş otobüs C cane cegu acénté acıy cips corme cemcug yeı`cüc Ç çanı çe çıye çije palyaço çöḣon kauçuk çündı Ć ćale ćehı ćéğeźın ćımaf ćiğun D dağe det déjıwun dıwo diz doğmıc döküman durıs düçantés F fabe fed féjen bzıĺfığ fifen farfor şoför futbol parfüm G gaz röntgen kargéy kazgır ğeligin agor gu figür Ğ arğaçe ğe ğın buğiṫ`u mığo ğu Ǵ çıǵay Adıǵe ǵın H ha he hisap horayda hurcın hésap ahıl www. danef. net

Adıǵabzem xet uxığe pıçığoxer A E É I İ O Ö U Ü Ḣ ḣağe ḣeden J janṫe jepk Jéletké Jıbğe Jineps joker jöḱu mıjur ğejün K Kanc ke ké`an kıne şekin ko likör kuten küp Ḱ ḱay Ḱeḱan ḱéğetın Ḱıne ḱićıjın bızaḱo ḱu Q şıqaḣo şıqe benaqo šıqu L ağoblağ apedelel déléj bılım ligin Ĺ ĺape ĺenṫen zeĺéwon aĺın zeĺiqun M amal me Mémıs mı`arıs N benaqo ne néwuş P paḣe pe pélığućı Ṕ jeṕaşö ṕe ḣırbıź ćeraḣo Qıne ḣuray alo hoparlör haluğ halüj miy modre tümör yimuk müze nıse Ninıw normal nötr Nurbiy nükle`er ćepıć kıpiwutın kaleport puwpseh pırpüç ṕıṫın Thaṕiku kamṕo ğeṫeṕun www. danef. net

Adıǵabzem xet uxığe pıçığoxer A E É I İ O Ö R ḣuray S adre rénew gurıt ćebarin büro römork şıruk sane serı sére sıd si`ap personel profesör suret Süper Ş şate şejye şéğejen şıdı şiz şok şö şurup neşü T takır terı tétḣığ tın ti`ap kantof traktör ğeturen kompütür Ṫ uṫan janṫe ṫı Haṫiṫ Ś guśaf śe śı śiṫ`u Š šaṕo še šıne qošiz W wate xeğewen wéwon şıwın witamin wored X xate daxe kıxéźı xı tıxinĺ deşxo Y yaşış yej yémın ćıyı yiĺes losyon Z zawle zefed zéće zı zi`ar mazot Ź xeźaqo źe Ṫéhir źıwo zıdéźiye www. danef. net U Ü ṫ`upş śojı śušıqu kanšuw wöpĺın wudı şıxuj banliyö Ayub Zul wü`an

KIZEGOHA MAKE ZİA HARFXER (Makekiṫ`u : Makezia harf zırızew wukzacerer arı ) Adıǵe Bzem pḣore ĺapsere kızegohaw Vektör ḣuşıexer xet. Pḣom yiwujıpke harfır makeziaće zıwuxıće, ḣuşıe ĺapsem kızgoharem, make zia harfṫ`ur Kızegohan faye meḣu. Arısı makezia harfxem zırızew wukacen fay. Guşeı`em paye zağorıye pıḣoxer ( će, de, xe, pı) Yiperiye harfır makeziaće kéjere zağore ḣuşıe ĺapsexer ( an, aben, atın, onṫen) Mıxer zegohaće ca mekiṫ`u zıfat`ore ḣuşıexer arı ( goan, koaben, xeatın, pıoṫen) DİFTONG Diftong: Kızegohare makezia harfiṫ`um zexetew wukzedécenır arı Zağorıye difttong guşıexer ( goáşe, koápe, qoáğe, jöáğo) Murat Çepay yitxığe Şüzabexer ziše romanım xet makiṫ`u zia harf kızegohare zıxet guşıexer: 1216, diftong guşıexer: 152 meḣu. Makiṫ`u ziaxer diftong zıxet guşıexem yaneḣiy fediyće (8) neḣıb. Diftong zıxet guşıer yaṫ`onere harfım tét tamğemće kıxeteğenefı www. danef. net 20

Make zie harf zegotiṫ`uxer A E É I A yaatın E deaben zeexın É déan ğeśeén I şıan şıen kıéşın şııqo İ fiaben siep tién yiığın O goan /goápe Ö çöáke / çüáke U guan /guáşe guelağ Ü wüan şaşü`e İ O Ö U Ü kıéćığaé kaıxın kaixın pao hau kaüxın déan xeıćın zeiğehan deonṫen xeun zeühan téonṫen téunćen kıixın jerıo çıu yiiy kırion fiuben goonṫen gouĺen ḱéıxın ğeṕoén zıöğexın zeşüéxı kıüxın şöuğ téguıhan feguiṫu wuopçın şüı şüiźen üonṫağ uućın uüćın şüöfı www. danef. net 21

Ćeraşe Témbot yitxığe ḰUḰO ziše romanım xet harfıxem ( 387. 029) yazetéć harf pçağe % E 55383 14, 82 S 8851 2, 37 H 2930 0, 78 I 40040 10, 71 P 8716 2, 33 Ḱ 2873 0, 77 A 26270 7, 03 N 8236 2, 20 L 2398 0, 64 Ğ 16079 4, 43 X 7483 2, 10 Ü 2165 0, 58 R 15464 4, 14 K 7186 2, 04 Q 1921 0, 51 Y 15460 4, 14 Ć 7104 1, 90 Ç 1525 0, 41 Ş 15446 4, 13 F 6254 1, 67 Ö 1030 0, 28 W 15410 4, 12 D 6136 1, 64 C 1024 0, 27 U 12590 3, 37 Ĺ 4936 1, 32 Ṫ 1000 0, 27 M 12258 3, 28 É 4741 1, 27 Š 993 0, 27 O 10840 2, 90 G 4737 1, 27 Ṕ 669 0, 18 Ĺ 10004 2, 68 J 4727 1, 26 Ǵ 479 0, 13 T 9932 2, 90 B 3535 0, 95 Ź 363 0, 10 Z 9243 2, 47 Ḣ 3342 0, 89 Ś 271 0, 07 www. danef. net

Adıǵabzem xetı makexeme yagrafik % www. danef. net

Ć E É Ǵ Ḣ Ḱ Ĺ Ṕ Q Ś Š Ṫ W X Ź ćaps e ip pe téqon bıǵı burun yenmek bel pḣe ḱo ĺı odun bacak kan ṕe qon yatak gitmek ` śı še yaṫe wane xame baźe yiş`eşt yün bit toprak eyer yabancı sinek yapacak

ABZAX HARFXER & MAKEXER A B C Ç Ć D E É F G Ǵ ape bzıw cegu çıle ćapse değu pe téqon fed gu bıǵı parmak kuş düğün köy ip iyi burun yenmek benzer kalp bel Ğ H Ḣ I İ J K Ḱ L Ĺ M ğogu ha pḣe tın yinı jı kame ḱo lı ĺı mate yol köpek odun vermek büyük hava kama bacak et kan sepet N O Ö P Ṕ Q R Ś S Š Ş ne onṫen şö pıwut ṕe qon brıwu śı se še şate göz bükmek siz ucuz yatak gitmek matkap yün ben bit kaymak T Ṫ U Ü W X Y Z Ź ` tın yaṫe udane şüaf wane xame yiz nez baźe yiş`eşt vermek toprak iplik küspe eyer yabancı dolu kenar sinek yapacak satacak www. danef. net yişeşt

ABZAX & KABERDEY HARFXER A B C Ć Ç D E É F Ḟ G Ǵ ape bzıw cegu ćapse çıle değu pe téqon fed ḟane gu bıǵı parmak kuş düğün ip köy iyi burun kalp bel Ğ H Ḣ I İ J Ĵ K Ḱ L Ĺ M ğogu ha pḣe tın yinı jı ĵawe kame ḱo lı ĺı mate yol köpek odun vermek büyük hava gölge kama bacak et kan sepet N O Ö P Ṕ Q R S Ś Š Ş Ṩ ne onṫen şö pıwut ṕe qon brıwu se śı še şate ṩıne göz bükmek siz ucuz yatak gitmek matkap ben yün bit kaymak kuzu T Ṫ U Ü W V X Y Z Ź ` tın yaṫe udane şüaf wane vake xame yiz nez baźe yiş`eşt vermek toprak iplik küspe eyer dolu kenar sinek ayakkabı yabancı www. danef. net yenmek benzer kazma yişeşt yapacak satacak

A B C Ć Ç D E É F Ḟ G Ǵ ape bzıw cegu ćapse çıle değu pe téqon fed ḟane gu bıǵı finger bird bean cord village good noose beat similar digging heart caist Ğ H Ḣ I İ J Ĵ K Ḱ L Ĺ M ğogu ha pḣe tın yinı jı ĵawe kame ḱo lı ĺı mate street dog wood give permission air shadow kama vehicle meat blood basket N O Ö P Ṕ Q R S Ś Š Ş Ṩ ne onṫen şö pıwut ṕe qon brıwu se śı še şate ṩıne eye twist you cheap bed missing drill i rib name cream lamb T Ṫ U Ü W V X Y Z Ź ` tın yaṫe udane şüaf wane vake xame yiz nez ground light rope cake saddle shoe unfamiliar full edge give www. danef. net baźe yiş`eşt yişeşt fly will sell

Guş`aĺem harfxer apostrofow yit. Adıǵe Klavyem yilink: http: //www. danef. net/web/tr/ppt/danef. rar Adıǵe Harfxer kızićıre çıuxer ćeğ tablom yit APOSTROFLU HARF DİAKRİTİK HARF ADIǴE KLAVYEDE ÇIKIŞ YERİ c' g' h' k' ĺ p' t' s' s'' z' ć ǵ ḣ ḱ ĺ ṕ ṫ ś š ź c Altgr + g Altgr + h Altgr + k Altgr + l Altgr + p Altgr + t Altgr + s Altgr + ö Altgr + z Altgr + www. danef. net 29

A ane Yibağe: % 7. 03 Адыгабз Adıǵabze э Türkçe English Agu Iагу avuç içi palm Ade Iадэ maşa tongs Aze Iазэ mahir ingenious Aĺe Iалъэ eldiven gloves www. danef. net 30

B baźe Yibağe: % 0. 96 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English BA baźe бадзэ sinek fly BE be бэ çok BÉ bétemal бетэмал belalı troublesome BI bını быны evlat child Bİ Bislan Бислъан isim name BO borepşın şişmek swell BÖ ? ? BU burş бурш karabiber black pepper BÜ otobüs отобус yabancı dilden other languages a lot of; quite www. danef. net 31

C cane Yibağe: % 0. 27 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English CA cane джанэ gömlek shirt CE cegu джэгу düğün wedding CÉ acénte аджентэ ithal kelime other languages CI aciy Iаджий çok very Cİ cips джипс diğer dillerden other languages CO corme джормэ sucuk sausage CÖ ? ? sedef CU jemcug жэмджуг CÜ yeı`cüc е. Iджудж nacre yecüc www. danef. net 32

Ç çıǵı Yibağe: % 0, 41 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ÇA çanı чаны keskin sharp ÇE çe чэ dalak spleen ÇÉ ? ? ÇI çıne чынэ topaç spinner Çİ çije чыжьэ uzak far ÇO palyaço палячо diğer dillerden other languages ÇÖ çöḣon цохъон sürünmek grovel ÇU kauçuk къаучъукъ diğer dillerden other languages ÇÜ çündı цунды karanlık dark www. danef. net 33

Ç çıǵı Yibağe: % 0, 41 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ÇA çanı (şanı) чаны keskin sharp ÇE çe чэ dalak spleen ÇÉ ? ? ÇI çıne чынэ topaç spinner Çİ çije (şıje) чыжьэ uzak far ÇO palyaço палячо diğer dillerden other languages ÇÖ çöḣon цохъон sürünmek grovel ÇU kauçuk къаучъукъ diğer dillerden other languages ÇÜ çündı цунды karanlık dark www. danef. net 34

Ć ćapse Yibağe: % 1, 90 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ĆA ćale к. Iалэ delikanlı boy Će ćehı к. Iыхьа uzun long ĆÉ zıćéğean зык. Iегъэ. Iан kaçırmak miss ĆI ćımaf к. Iымаф kış winter Ćİ ćiğun к. Iыгъун eşlik etmek accompany ĆO ? ? ĆÖ ? ? ĆU ? ? ĆÜ ? ? www. danef. net 35

D dağe Yibağe: % 1. 64 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English DA dağe дагъэ yağ oil DE det дэт arasında between DÉ déjıwun дежъыун koro choir DI dıwo дыо sülük leech Dİ diz диз arası dolu inter-filled DO doğmıc догъмыдж asık suratlı straight-faced DÖ döküman докъуман diğer dillerden other languages DU durıs дурыс ciddi serious DÜ düçan тучан bakkal grocery www. danef. net 36

E mez Yibağe: % 14. 82 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English Be бэ çok a lot of; quite Pe пэ burun nose Ne нэ göz eye Ke къэ mezar grave www. danef. net 37

É tét Yibağe: % 1. 27 Адыгабз Adıǵabze э Téḣo техъо Téçın течын тетыгъ о Tétığo Péwon пеон Türkçe English örtü cover üstten koparma rip off the top of something itibar reputation rekabet competition www. danef. net 38

F fabe Yibağe: % 1, 67 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English FA fabe фабэ sıcak hot FE fed фэд benzer similar FÉ féjen FI bzıĺfığ Fİ fifen фифэн denk gelmek to come up to, to coincide FO farfor фарфор porselen porcelain FÖ şoför шофёр diğer dillerden other languages FU futbol футбол diğer dillerden FÜ parfüm парфюм diğer dillerden фежьэн başlamak бзылъфыг bayan ъ to start female other languages www. danef. net 39

Ḟ Ḟane Kaberdey EK harf Adıǵabze Türkçe ḞA Ḟane Kazma ḞE Ḟey kirli ḞÉ Ḟé ḞI Ḟı iyi Ḟİ Ḟiğenaṩ taktı ḞO Ḟoĺhe takıyorsun aḟu Tatlı olarak ḞÖ ḞU ḞÜ www. danef. net 40

G gaz Yibağe: % 1, 26 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English GA gaz газ gaz gas GE röntgen ронтгэн röntgen x-ray GÉ kargey къаргей atmaca hawk GI kazgır къазгъыр kazma digging Gİ ğeligin гъэлыджын gıdıklamak tickle GO agor агор tempo GÖ ? ? GU gu гу kalp heart GÜ figür фигур Figür figure www. danef. net 41

Ǵ ǵın Yibağe: % 0, 13 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ǴA çıǵay чъыгае meşe oak ǴE ĺaǵe лъагэ yüksek high ǴÉ ? ? ǴI fıtaǵın фытагын gazyağı kerosene Ǵİ ? ǴO ? ǴÖ ? ǴU ? ǴÜ ? www. danef. net 42

Ğ ğatxe Yibağe: % 4. 41 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ĞA ğatxe гъатхэ bahar spring ĞE ğe гъэ çağ age ĞÉ ? ? ĞI ğın гъын ağlamak to cry Ğİ buğit `u бгъуит. Iу iki yan two sides ĞO ğogu гъогу yol way ĞÖ ? ? ĞU ğuç ı гъуч. Iы demir iron ĞÜ ? ? www. danef. net 43

H ha Yibağe: % 0, 78 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English HA hade хьадэ ceset corpse HE śıhe цыхьэ itimat credence HÉ hésap хьесап diğer dillerden other languages HI ahıl Iахьыл akraba relative Hİ feguşhiṫıu` фэгушхьит. Iу ikilem dilemma HO horayda хьорайда horayda HÖ ? ? HU hurcın хъурджын cep pocet HÜ ? ? www. danef. net 44

Ḣ ḣağe Yibağe: % 0, 89 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ḢA ḣağe хъагъэ örgü knitting ḢE ḣeden хъэдэн çaput tatter ḢE ? ḢI ḣırbız хъырбыдз karpuz watermelon Ḣİ ? ḢO ceraḣo джэрахъо tabanca gun ḢÖ ? ḢU ḣuray хъураy yuvarlak round ḢÜ ? www. danef. net 45

I ığeć Yibağe: % 10, 71 Адыгабз Adıǵabze э Türkçe English Iğeć ыгъэк. I derbeder slovenly Iğın Iыгъын elinde tutma to hold Şı шы at horse Pıyi пыи düşman enemy www. danef. net 46

İ izın Yibağe: % 2, 68 Адыга Adıǵabze бзэ Türkçe altı dopdolu English Ćiz к. Iиз Makin макин Min мин bin thousand Pıyi пыи düşman enemy makine something bottom side of which is filled. machine www. danef. net 47

J jağe Yibağe: % 1, 26 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English JA janṫe жант. Iэ baş köşe head corner JE jepk жэпкъ çene chin JÉ jéletké желэтке yelek vest JI jıbğe жьыбгъэ rüzgar wind Jİ jineps жинэпс isim name JO joker жокер diğer dillerden other languages JÖ jöḱu жъоку köz embers JU mıjur мыжъур süngü bayonet JÜ ğejün гъэжъон eritmek to melt www. danef. net 48

Ĵ Ĵawe Kaberdey EK harf Adıǵabze Türkçe ĴA Ĵawe gölge ĴE Ĵe Ağız ĴÉ Bz’eĴéy balık ĴI Ĵıbğe Rüzgar Ĵİ Ĵit İki ağız ĴO deĴu tempo ĴÖ Ĵo ĴU Ĵu erken ĴÜ www. danef. net 49

K kanc Yibağe: % 2, 03 Adıǵabze Адыгабзэ къандж Türkçe saksağan English KA kanc KE ke KÉ bereskéjiy KI kıne къынэ kına henna Kİ şekin щэкин tartmak to weigh KO ceğawko к. Iэгъаукъо payanda strut KÖ likör ликёр diğer dillerden other languages KU kuten къутэн kırmak to break KÜ küb кюб diğer dillerden other languages къэ mezar бэрэскэжъы й çarşamba magpie grave wednesday www. danef. net 50

Ḱ ḱay Yibağe: % 0, 77 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ḰA ḱay къай isim name Ḱe ḱekan кэкан isim name ḰÉ ḱéğetın къегъэтын kilitlemek to lock ḰI ḱıne кынэ isim name Ḱİ ḱićıjın къик. Iыжьын terketmek to leave ḰO ḱo ко bacak leg ḰÖ ? ? ḰU ḱu ку araba car ḰÜ ? ? www. danef. net 51

Ǩ Ǩaşe Kaberdey EK harf Adıǵabze Türkçe ǨA Ǩaxe Mukavemetsiz ǨE Ǩe Mezar ǨÉ ǨénıǨoǨ Bununla didiş ǨI Ǩıe Lütfen Ǩİ Ǩiyin Sert mizaçlı ǨO Ǩo Domuz Ǩuĵ Armut ǨÖ ǨU ǨÜ www. danef. net 52

L lanle Yibağe: % 0, 64 Adıǵabze LA labe LE lecen LÉ téléwizyon LI bılım Lİ Адыгабзэ лабэ Türkçe English nehir adı river name leğen tub télévizyon television былым yararlı beneficial ligin лыджын gıdıklanma to be tickled LO alo diğer dillerden other languages LÖ hoparlör diğer dillerden other languages LU haluğ ало хьопарл ёр хьалыгъ у ekmek bread LÜ halüj хьалыжу halüj kind of fried Adyghe bread лэджэн телевиз ор www. danef. net 53

Ĺ ĺaṕe Yibağe: % 1, 31 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ĹA ĺaṕe лъап. Iэ pahallı expensive ĹE ĺemıc лъэмыдж köprü bridge ĹÉ zeĺéwon зэлъеон rekabet competition ĹI aĺın алъын yüzük ring Ĺİ zeĺiqun зэлъик. Iун yayılmak to spread ĹO ? ĹÖ ? ĹU ? ĹÜ ? www. danef. net 54

M maze Yibağe: % 3, 26 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English MA amal амал imkan opportunity ME me мэ koku smell MÉ Mémıs мемыс isim name MI mıarıs мы. Iарыс elma apple Mİ miy ми (мыщ) bu this MO modre модрэ diğeri the other MÖ tümör тумор diğer dillerden MU yimuk имыкъу yetmeyen MÜ müze музей diğer dillerden other languages insufficient other languages www. danef. net 55

N Nağo Yibağe: % 2, 19 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English NA nafe нафэ aşikar apparent NE ne нэ göz eye NÉ néwuş неущ yarın tomorrow NI nıse нысэ gelin bridal Nİ Ninıw Ниныу isim name NO normal нормал diğer dillerden other languages NÖ nötr нотр diğer dillerden other languages NU Nurbiy Нурбий isim name NÜ nüklér нуклер diğer dillerden other languages www. danef. net 56

O of Yibağe: % 2, 90 Адыгабз Adıǵabze э Türkçe ovmak English Otın Iотын to rub Or-otej Iор-Iотэжь havadis news Onṫağ Iонт. Iагъ eğri skewed Goş гощ bölü divided by www. danef. net 57

Ö çöake Yibağe: % 0, 28 Адыгабз Adıǵabze э Türkçe English Ćışö к. Iышъо ten skin Jönaqo жъонак. Iо tarla sürme plowing Orjör Iоржъор geveze talkative Jöağo жъуагъо yıldız star www. danef. net 58

P paǵe Yibağe: % 2, 32 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English PA pane панэ diken thorn PE pe пэ burun nose PÉ péliğućı пелыгъук. Iы çok soğuk PI ćepıć к. Iэпык. I kenevir hemp Pİ kıpiwtın къыпиутын kurtulmak to get rid of PO kaleport къэлэпот meşakkat trouble, difficulty PÖ ? ? PU puan пуан diğer dillerden other languages PÜ kompütür къомпютор diğer dillerden other languages very cold www. danef. net 59

Ṕ ṕe Yibağe: % 0, 18 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ṔA ṕaĺe п. Iалъэ mühlet time limitation Ṕe ṕe п. Iэ yatak bed ṔÉ ? ? ṔI ğeṫeṕığ гъэт. Iэп. Iыгъ sökük ripped Ṕİ Thaṕiku Тхьап. Iикъу isim name ṔO kaṕo къап. Iо kepek bran ṔÖ ? ? ṔU ṕur п. Iур evlatlık adopted child ṔÜ ? ? www. danef. net 60

Q qodın Yibağe: % 0, 51 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English QA şıqaḣo шк. Iахъо dana çobanı calf shepherd QE şıqe шк. Iэ dana calf QÉ ? ? isim name güreşçi wrestler küçük small QI Qıne к. Iынэ Qİ ? ? QO benaqo бэнак. Iо QÖ ? ? QU šıqu ц. Iык. Iу QÜ ? ? www. danef. net 61

R ram Yibağe: % 4, 14 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English RA ram рам çerçeve frame RE rezen рэзэн razı olmak acquiesce RÉ rénew ренэу daima always RI gurıt гурыт ortanca medium Rİ Ridade Ридадэ isim name RO büro бюро diğer dillerden other languages RÖ römork роморкъ diğer dillerden other languages RU Ruslan Руслан isim name RÜ enstrüman энструман diğer dillerden other languages www. danef. net 62

S sape Yibağe: % 2, 37 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English SA sak сакъ dikkat caution SE serı сэры ben I SÉ sére серэ enteresan interesting SI sıd сыд ne what Sİ siep си. Iэп elimde yok I don't have any SO personél персонал diğer dillerden other languages SÖ profésör профессор diğer dillerden other languages SU suret сурэт fotoğraf photo SÜ süpér супер diğer dillerden other languages www. danef. net 63

Ś śape Yibağe: % 0, 07 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ŚA śaḱo ц. Iап. Iо keskin olmıyan blunt ŚE śe ц. Iэ diş tooth ŚÉ ? ? ŚI śı ц. Iынэ yün wool Śİ śiṫ`u хьамц. Iи iki diş two teeth ŚO śojı ? yonca clover ŚÖ ? ? ŚU śuśıqu къанц. Iыу uğurböceği ladybugs ŚÜ ? ? www. danef. net 64

Š šaṕo Yibağe: % 0, 26 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ŠA šaṕo ц. Iап. Iо arsız impertinent ŠE še ц. Iэ ad name ŠÉ ? ? ŠI šıne ц. Iынэ ıslak wet Šİ hamšiy хьамц. Iи çavdar rye ŠO ? ? ŠÖ ? ? ŠU kanšuw къанц. Iыу kaval reed ŠÜ ? ? www. danef. net 65

Ş şaǵe Yibağe: % 2, 37 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ŞA şağe шъагъэ fitil wick ŞE şe щэ süt milk ŞÉ şéğejen щегъэжьэн başlatmak to start ŞI şıdı щыды eşek donkey Şİ şiz щиз dopdolu replete ŞO şoḣ ŞÖ şö шъо deri leather ŞU ? ? ŞÜ neşü нэшъу kör blind başka www. danef. net 66

Ṩ ṩabe Kaberdey EK harf Adıǵabze Türkçe ṨA Ṩabe yumuşak ṨE Ṩen Satmak ṨÉ Merğuṩéy Köy adı ṨI Ṩıne kuzu Ṩİ Ṩit’eğen Giyermi? ṨO Ṩowkot sağdıç Ṩuwen Hata yapmak ṨÖ ṨU ṨÜ www. danef. net 67

T tamğe Yibağe: % 2, 90 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English TA tamğe тамгъэ damga stamp TE terı тэры biz we TÉ tét тет üstünde on TI tın тын vermek to give Tİ tiz тиз üstü dolu that is filled on top TO kartof къартоф patates potato TÖ traktör трактор siz you TU ğeturen гъэтурэн araklamak to pilfer TÜ kompütür къомпютор diğer dillerden other languages www. danef. net 68

Ṫ ṫarko Yibağe: % 0, 27 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ṪA ṫarko т. Iаркъо çentik notch ṪE ṫequ т. Iэк. Iу az a little, a few ṪÉ Ṫéhir ТIэхьир isim name ṪI ṫı т. Iы koç aries Ṫİ Haṫiṫ Хьат. Iит. I isim name ṪO ? ? ṪÖ ? ṪU şharıwṫupş ṪÜ ? ? шхьарыут. Iуп başıboş щ vagrant ? www. danef. net 69

U udan Yibağe: % 3, 37 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English Uğo Iугъо duman smoke Uḣo Iухъо perde curtain Ule Iулэ aptal stupid Upe Iупэ ön front www. danef. net 70

Ü çündı Yibağe: % 0, 58 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English Çü цу öküz ox Şü`ı ш. Iу iyi good Şüağe ш. Iуагъэ yarar benefit Üğetın Iуигъэтын bekletilme to be on hold www. danef. net 71

W wate Yibağe: % 4, 10 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English WA wate уатэ çekiç hammer WE zawe зао savaş war WÉ ? ? WI tawıç тауыч cilveli flirtatious Wİ witamin витамин diğer dillerden other langu`ages WO wodı оды zayıf weak WÖ wösen уесэн alışırsın you'll get used to it. WU wudı уды büyücü magician WÜ wüfen уифэн içine sığmak, düşmek fall in, plunge into www. danef. net 72

V vake Kaberdey EK harf Adıǵabze Türkçe VA Vake Ayakkabı VE Ven Tarla sürmek VI Vı Öküz Vİ Vit’ İki öküz VO Jivoe söylüyorsunuz Wumğuvu Dik koymadan VÉ VÖ VU VÜ www. danef. net 73

X xate Yibağe: % 2, 09 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English XA xate хатэ bahçe garden XE daxe дахэ güzel beautiful XÉ kıxéźı къыхедзы çiseliyor iṫs drizzling XI xı хы deniz sea Xİ xiz хиз içinde dolu filled in XO deşxo дэшхо ceviz walnuts XÖ ? ? XU şxuj шхужъ kalça hip XÜ ? ? www. danef. net 74

Y yay Yibağe: % 4, 14 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English YA yay яй onların their YE Raye Рай isim name YÉ yémın емын şer evil YI kuyı къуи kel bald Yİ yiz из dopdolu replete YO akordiyon акъордион akardiyon accordion YÖ banliyö банлио diğer dillerden other languages YU Ayub Аюб isim name YÜ ? ? www. danef. net 75

Z zawle Yibağe: % 2, 46 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ZA zawle заулэ çok very ZE zefed зэфэд benzer similar ZÉ zéće зэк. Iэ tümü all ZI zı зы tek single Zİ zier зи. Iэр sahibi owner ZO mazot мазут diğer dillerden other languages ZÖ ? ? ZU Zul Зул isim name ZÜ ? ? www. danef. net 76

Ź xeźaqo Yibağe: % 0, 10 Adıǵabze Адыгабзэ Türkçe English ŹA xeźaqo хэдзак. Iо dilenci beggar ŹE źe дзэ ordu army ŹÉ ? ? ŹI źıwo дзыо çuval sack Źİ zıdéźiye зыдедзые yukarı zıplıyor he is jumping up ŹO ? ŹÖ ? ŹU ? ŹÜ ? www. danef. net 77

WUÇÜṔE ( ` ) Dilimizde bazı kelimeler aynı harfleri içerdiği halde heceler yarım oktav kadar duraksanarak okunmaktadır. Kesme işareti ile kelimeyi bölmeden, bütünlük korunur kesmenin geldiği hecede yarım oktav kadar durulur, varsa sağındaki heceye devam edilir. Kesme işareti olarak accent grave ( ` ) kullanılmıştır. Kelime örnekleri aşağıda verilmiştir. yar, sevgili keşen keş`en bilmek içeriye çekili xeşağ xeş`ağ dikili, ekili içine batmak xewon xew`on çentikleme kokusunu alma yewun yew`un gagalama bey pşı pş`ı on mantar hau` hayır yap ş`ı şıı` var www. danef. net 78

TİBZE ZETEĞAŞ`E Yaperıye yeğejaṕ - Başlangıç seviviyesi - Beginner level www. danef. net 79

HEDEFLENEN SEVİYE Adıǵece bilmeyenler için başlangıç seviyesi esas alınmıştır. Öncelikle Latin harflerle okuma ve yazmayı Günlük konuşmalarda geçen kelime ve cümleleri Günleri, sayıları, renkleri, konumları öğretmektir İstenilen seviye sitedeki diğer slaytlar ile geliştirebilir. Kursta ünitelerin anlatım süresi 50 saattir www. danef. net 80

NEDEN LATİN ALFABE ? Adıǵelerin % 80 Türkiye’de yaşamakta, latin harfleri kullanmaktadır. Telefon ve bilgisayarlarımızdaki harfler, latin harflerdir. . Dünya iletişiminde (Facebook, Twitter, MSN, SKYPE) kullandığımız harflerdir Dil öğrenim yaşındaki çocuklarımızın ve ebeveylerinin güncel kullandığı harflerdir Tek harf – Tek ses, okunduğu gibi yazılan, yazıldığı gibi okunan Fonetik alfabedir Tek harf sistemi öğrenimde, bilgisayar programlarında kolaylık sağlamaktadır. İlave harfler 13 olup, bunlarda taban harfleri ile rahat hatırlanabilmektedir ( C / Ć , H / Ḣ , G / Ǵ , K / Ḱ, L / Ĺ , S / Ś, P / Ṕ , T / Ṫ , Z / Ź ) www. danef. net 81

NEBǴIRE ŠERIĞ Şahıs Zamirleri SE seqo BEN gidiyorum WO woqo SEN gidiyorsun AR maqo O gidiyor TE teqo BİZ gidiyoruz ŞÖ şöqo SİZ gidiyorsnuz AXER maqox ONLAR gidiyorlar www. danef. net 82

1 kı s 2 kıĺexe 3 sı ĺexenağ sı nağ kıĺexenağ O benim elimde kaldı Onun elinde kaldı Ben onun elinde kaldım www. danef. net 83

ZİYE ŠERIĞ İyelik Zamirleri Sİ Wune Benim Evim WÜ Wune Senin Evin Yİ Wune Onun Evi Tİ Wune Bizim Evimiz ŞÜ Wune Sizin Eviniz YA Wune Onların Evi www. danef. net 84

SORULAR Kim? Ne? Nasıl? Hangisi ? Nerede? Nereye? Neden? Bu ne ? Kaç ? Kim o? Ne kadar? Ne şekilde ? Ne zaman ? Niçin? O ne ? WUPĆEXER Xet ? Sıdew? Tarı ? Tede ? Sıd paye ? Mır sıd ? Thapş? Xet ar ? Sıd fediz ? Sıd fed ? Sidığo ? Sıd papć ? Ar sıd ? www. danef. net

İŞARET ZAMİRLERİ YİKEĹEĞOAĆ ŠERIĞ Bu Mır Şu Mor Bu tarafa Mıće Şu tarafa Moće O tarafa Aće Burası Mıde Şurası Mode Orası Ade Diğeri Adre Öteki Mıdre www. danef. net

ZAMAN ZEMANXER Gün Hafta Ay Yıl Dün Bugün Yarın Sabah Akşam Öğle Seher Sabahleyin Öğleyin Mafe Thamaf Maze Yiĺes Tığoás Nepe Néwuş Pçedıy Pçıha Şecağo Nefşağo Pçedıyim Şecağom www. danef. net

ZAMAN ZEMANXER Şimdi Üçgün önce Üçgün sonra Yarından sonra Öğleden sonra Gece Bu sene Dün akşam Dün gece Erkenden Ertesi gün Öbür yıl Geçen sene Gelecek sene Cır Mefiş yipe Mefiş yiwuj Néwuş mıće Şecağowuj Çeşı Mığe Tığospçıh Tığosçeş Pasew Néwuşmıć Adreğem Ğoréqo Keqoreğ www. danef. net

HAVA-YAĞIŞ Bulutlu Gök gürlüyor Hava bulutlu Rüzgar esiyor Yağmur yağıyor Kar yağıyor Dolu yağıyor Seyrek yağış Buzlu Dolu Sis Yağış Yağmur Karlı İklim Kırağı Rüzgar Yağışlı WAŞÖ-WOŞX Woşöapşe Şıbler meğoáğo Woşöapşe tét Jıbğe képşe Woşx kéşxı Wos késı Woşü kéxı Kıxéz'ı Ştığe Woşü Pşağo Woáye Woşxı Wos téĺ Wo Woseps Jıbğe Woyale www. danef. net

AKRABALIK / WUNEKOŞXER-BLAĞEXER Akran Amca Anne Akraba (eş tarafı) Akraba (sülale tarafı) Anneanne Bacanak Büyükbaba Damat Dayı Dede Erkek kardeş Gelin Görümce Hala Üvey anne Zeleğu` Yateş Nan Blağe Ahıl Nenej Zemeĺḣoğ Bebej Maĺḣo Yaneş Tetej Şı Nıse Pşıpḣu Yate şıpḣu Naneṕos Kayınbaba (kadının babası) Kaynana (erkeğin annesi) Kaynana (kadının annesi) Kız evlat Kız kardeş Kocanın erkek kardeşi Kocanın kız kardeşi Komşu Torun (erkek, kız) Teyze Aile Amca kızı Amca oğlu Baldız Elti Kuma www. danef. net Şü`ıpşı Goáşe Şü`ı goáşe Pḣu Şıpḣu Pşıko Pşıpḣu Wuneğu Korıĺf, pıḣurıĺf Yane şıpḣu Wunağo Yateş yipḣu Yateş yiko Şü`ışıpḣu Zenıseğu` Ṫ`oáne

PĹIŞÖÁŠEXER sıfatlar Sıfatlar, isimleri niteler ve belirgin özelliklerini tanımlar. Bir isime ait bütün özellikler o ismin sıfatıdır. Dilimizde sıfat tamlamaları Türkçe ve İngilizcenin tersine, nitelediği isimden sonra gelmektedir Wune šıqu` Küçük ev Mıarıse pĺıj Kırmızı elma Pşaşe daxe Güzel kız Ćale pşer Şişman çocuk www. danef. net 91

ZAĞORE PĹIŞÖÁŠEXER dıcı acı cade büyük gou şirin bğuże dar ule ahmak pşerı şişman şenıç asabi uşı akıllı ĺḣançe alçak wuçöáğ bitkin www. danef. net 92

ḢUŞIEFEŞI` Zarflar eylemleri niteler. Bir eyleme ait bütün özellikler o eylemin zarflarıdır. ḱur fabjew yefı Arabayı süratli sürüyor Sabiyır cegunew yejejığ Çocuk yeniden oyuna başladı Terezew kao Doğruca söyle Femiyew qoáğe İstemiyerek gitti Yizakow keqo ! Yanlız geliyor. www. danef. net 93

ZAĞORE ḢUŞIEFEŞ`IXER Bazı Zarflar guaw lıdew wuzew jajew neşöw rénew şıpkew daow psınćew yamışew tḣew dırsew qo betew wodew guşü`ew femiyew yeğazığew gum diştew şhafew karıwuşüxew wućıtew sakew www. danef. net 94

ĹEPSAPE Edatlar, ismi nitelemezler. Tek başına kullanılmayan, bir isim ile kullanılıp ismin anlamını tamamlayan kelime gruplarıdır. Murat ḱum yipe yit Murat arbanın önünde duruyor. Unćıbzer yiqošı yiĺ Anahtar içinde Yate re yiko re zećerıt Baba oğul yana duruyor Bzıwur çıǵı şhapem pıs Kuş ağacın tepesinde oturuyor. www. danef. net 95

ZAĞORE ĹEPSAPEXER Bazı Edatlar yićeğ (yiş`eğ) zetét ćet (ét) xet det yiwuj yićıbıće (yıibıće) yićıb (yıib) kot fedew upe pıs pıt zegot zepıt yipaşha ćerıt (érıt) yićıu` (yişıu`) zetéĺ şıt peut yiqoš zerıt zexet peşü`et zećerıt (zeérıt) zegoĺ yipe ut yipaşha www. danef. net 96

TÉT GOT konumlar www. danef. net TÉĹ GOĹ 97

YİT DET konumlar www. danef. net YİĹ DEĹ 98

ĆET (ÉT) UT konumlar www. danef. net ĆEĹ (ÉĹ) UĹ 99

KOT XET konumlar www. danef. net KOĹ XEĹ 100

DES konumlar US KOS ĆES (ÉS) www. danef. net 101

GOS konumlar YİS TÉS www. danef. net 102

PIS konumlar PIĹ XES www. danef. net 103

FİİL ÇEKİMLERİ Dilimizde 65. 000 üzerinde fiil mevcuttur. Tesbit edebildiğimiz 155 zaman çekim formunun bilgisayar programı bitmiştir. Fiiller; eylemin yönüne, nesne alıp almamasına göre çekim formuna girerler Başlangıç seviyesinde dil öğrenimi için güncel 200 civarındaki fiil kafi gelebilir Geçmiş zaman, şimdiki zaman gelecek zaman çekimlerini öğrenmek ile başlanabilinir. Tüm fiil çekimlerini www. danef. net de yüklü olan fiilmatik ile yapabilirsiniz. www. danef. net 104

VEKTÖREL FİLLER ( téxın, kıćexın, uźın, yeźıxın, kéźıxın, xetḣın, koźen. . . ) Dilimizde ön ekler, tekil veya kombine olarak fiil kökü ile kaynaşırlar. Konum ekleri ile eylemin yönünü belirler. Fiil çekimlerinde şahıs zamiri, ön ek ile fiil kökü arasına girer Eylemin yönünü belirler (tésexı: üstünden alıyorum) Fiilerimizin çoğunluğu bu fiil gurubundadır. www. danef. net 105

VEKTÖREL FİİLLER kı ki fi fı kı ze će fın kı fı ko źın şı ze de şın fı şüı té xın ze dı xe şen kı şı pe aben şı ze zı şü`ı dı će go xe de ko ye yi www. danef. net té u pı pe 106 ĺı

Cıre Ĺeḣan Şimdiki Zaman Yecen: Okumak Okuyorum okuyormuyum ? okumuyorum Okumuyor muyum ? SE Séce Séca ? Sécerep Sécereba ? WO Wöce Wöca ? Wöcerep Wöcereba ? AR Yece Yeca ? Yecerep Yecereba ? TE Téce Téca ? Técerep Técereba ? ŞÖ Şöce Şöca ? Şöcerep Şöcereba ? AXER Yecexa ? Yecexerep Yecexereba ? www. danef. net 107

Blećığe Ĺeḣan Geçmiş Zaman Yecen: Okumak okudum mu ? okumadım mı ? SE Sécağa ? Sécağep Sécağeba ? WO Wöcağa ? Wöcağep Wöcağeba ? AR Yecağa ? Yecağep Yecağeba ? TE Técağa ? Técağep Técağeba ? ŞÖ Şöcağa ? Şöcağep Şöcağeba ? Yecağexa ? Yecağexep Yecağexeba ? AXER www. danef. net 108

Keqoşt Ĺeḣan Gelecek zaman Yecen: Okumak okuyacağım okuyacak mıyım? okumayacağım Okumayacak mıyım ? SE Séceşta ? Séceştep Séceştıba ? WO Wöceşta ? Wöceştep Wöceştıba ? AR Yeceşta ? Yeceştep Yeceştıba ? TE Téceşta ? Téceştep Téceştıba ? ŞÖ Şöceşta ? Şöceştep Şöceştıba ? Yeceştıxa ? Yeceştıxep Yeceştıxeba ? AXER www. danef. net 109

ZIPÇAĞE – BEPÇAĞE tekil - çoğul Tekil kelimenin sonuna ( XE ) eki alarak çoğul hale gelirler. İsmin -i halinde ( r ), ismin -de halinde ( me ) ses uyumu ekini alır śe xer tığoáqo xer śığo xer şejye xer mı xer śe xeme tığoáqo xeme śığo xeme şejye xeme mı xeme mo xer mo xeme www. danef. net 110

İSMİN HALLERİ Ev Güzel ev Yalın hal Wune daxe Evi sattı -i hali Wuner yişağ Eve gidiyorum -e hali Wunem Evde kaldı -de hali Wunem kinağ Evden getirdim -den hali wunem Wunem kisxığ seqo Dilimizde e, den hali aynı formdadır www. danef. net 111

ĆAḰOW MAFEXER GÜNLER Bl BLIPE Pazartesi Ğb ĞUBCI Salı Bj BERESKÉJİY Çarşamba Mf MEFEḰU` Perşembe Bx BERESKÉŞXO Cuma Mf MEFEZAKU` Cumartesi Th THAWMAF Pazar www. danef. net 112

Çeşı (Şeşı ) gece Çeşıbǵı (Şeşıbǵı ) gece yarısı Nefşağo seher Pçediype(Pşediype) tanyeri Pçediy (Pşediy) sabah Şecağo öğle Şecağowuj öğleden sonra Pçıhaşhape (Pşeğaşhape) günbatımı Pçıhaşha (Pşeğaşha) akşam www. danef. net 113

ĞEXER 11 4 MEVSİMLER ĞETXAPE İlkbahar ĞEMAF Yaz BJIHA Sonbahar ĆIMAF Kış www. danef. net

MAZEXER Ocak Yapere maz Şıle Maz Şubat Yaṫ`onere maz Mezay Mart Yaşınere maz Ğetxape Nisan Yapĺ`ınere maz Melıĺfeğu Mayıs Yatfınere maz Jöneğu Haziran Yaxınere maz Mekuwoğu Temmuz Yablınere maz Beźewoğu Ağustos Yayinere maz Şışhau Eylül Yabğunere maz Onığo Ekim Yapş`ınıre maz Çepwoğu Kasım Aralık Yapşquzınıre maz Yapşquṫunıre maz Şeqoğu Tığeğaz www. danef. net 115

Sehatır bğum pş`ı blećı Sehatır thapş ? Saat kaç? Sehatır bğure nıkore Sehatır bğum pĺ`ane yiı` 11 Sehatır bğum pĺ`ane blećı 6 www. danef. net Sehatır bğum ṫ`oć yiı`

TIĞEMIWO TIĞEKOHAṔE TIĞEKOĆIṔE TIĞEMIWO TIĞEKOHAṔE TIĞEKOĆIṔ E TIĞAṔE 11 TIĞEKOHAṔE 7 TIĞAṔE www. danef. net TIĞEKOĆIṔE TIĞAṔE

ZANĆE GUPE SEMEGU CABĞU ĆIB 11 8 www. danef. net

ŞÖXER renkler Renk tonları ćıfı açık renk ćaṕše koyu renk şö zexeĺ rengarenk şö zeyić tek renk www. danef. net 119

ŞÜŠE FIJI ŞḢOÁNṪE ĞOJI HAPĹI ŞEPĹI PĹIJI 12 0 WUŚIŞÖ www. danef. net

ŞHAŚ NAPŚE NEBJIŚ NAṪE NE THAQUME NAĆE NEQUBĞU` PE UPŞ`E ŚE PŞE JE TAME JEPK www. danef. net

WORDIRIḢU ḢUREYEGU Uze XIMIYE Gubće Koğ şöámbğu Zebğuṫ TFIMIYE PĹ`ANE Koğ zand Zeşimız ŞIMIYE Koğ zejü` Zade PĹ`EMİY Koğdeĺ Bğuzand www. danef. net Zeşiz

Raflardaki kitaplar… Masaüstü_PC…Notebook…ipad …Cep telefonu Dilimizi teknolojinin bu gelişimine hazırlıyoruz Gelecek nesil cep telefonlarının tüm bu bilgileri içereceğini, konuşulanları dilden dile çevireceğini, ses okuma tekniği ile konuşulanları yazacağını, seslendireceğini… Adıǵe Dil Derneği olarak Online konferanslar ile Türkiye, Anavatan, Ürdün, İsrail, Avrupadaki Adıǵeler ile dilimizin kodlarını, kelime karşılıklarını derliyoruz. Akıllı Cep telefonunuzdan veya (danef. net) ten 22. 000 ni sesli olmak üzere 108. 000 kelimeye ulaşabilirsiniz. . Android sistemlerinde Google Play Store, Iphone Apl ile ( danef ) ugulamasını telefonunuza indirebilirsiniz www. danef. net

M C er C D re C mre T er , C er N em neḣiy M em neḣ peblağ T re zećerıt T er, M M em neḣiy N em neḣ peçıj N er, mre yafızegu yit M mre N www. danef. net mre yafezanć N

1/3 ¼ yişane, şım yiz altısı yipĺ`ane, pĺ`ım yiz çeyrek xır pĺ`ane 2/3 yişaniṫ`u dokuzuncu yabğuneriy 5/8 yim yitf kesir ölçek goşığe şapḣ 5. 28 tfı fıće toć yi ondalık pş`ınaĺ -2 xeć ṫ`u üç kere şew 8% şem yetığew yi üç misli fediş, fede şı 9 x 3 bğur şıće şten üçgün önce 3 mt metrewiş üçgün sonra mefiş kınewuj 7 m 3 metre kübew blı yedinci yablıneriy metrem kilow tégoşağew şı dokuzar bğurıbğu 5 kg kilowitf yüzde (%) şem yetığew 1. si yapere 3 kg/mt mefiş yipe yüzde (oran) pış`ane www. danef. net

Yişhaś yariğewupḣunew jaćewups duçanım ćehağ Téṫıshaṕem xeṫıshıy jaćewupsım; - Cabğur mewu tequ ğećaḱu`. Sipşedakeće zıbğum tequ xaı`. Yićıuy maćew téwupć. Jacewupsım; - Değow keweo. A kep`oáğer taştew sış`ışt? - Zı maze yipe zerepş`ığem fedew.

Urfam şış zıgore İstanbul bzıwu zışe zı duçangorem ćehağ. Zıgorem “ Kéblağ Urfades” krioağ. Zipĺehığ şham *bzıwupsaĺ pemıç ziy kiĺeğuğep. Duçantésıriy kızéĺeğum mı bzıwur kısaş yiuy riğezığ. Duçantésım sıd riomiy kıfidağep. Mıḣujı zehum; İstanbul tequ wudesıştıme wuqojın zıḣuće kıuhariy yićenćexer kostınsı wuzıqojıće ay kışrapğeşın kırioağ. Urfam qojı zeḣum kıuhıy ćenćexer zıdiştağ. Keguşeıre bzıwupsaĺxer zereguşıere zere Urfam desxem yarioáğ. Yićenćexeriy zeriğeğoĺhağeriy. Mafe 21 re téş`ağew ćenćexem kıraşı rağejağ. Şham kraşırer çet. . babış… thaçet… Yigu maşü`e zećaniy bzıwuşer zeriğeĺeğunew İstanbul qoáğe. Duçanım zıćeham bzıwum; - Şhanıku` Urfades! Kızréom; - Woriy wo tawıç ! Wo wuztétır zere Urfam yaş`e. * Bzıwupsaĺ: papağan . www. danef. net

Natıf Kantof Belıce pĺıj Bjınıf śe Cençı, Jeşı Bjın šıne Belıc Natıf Bjınıf şha

SAYILAR Danef de sayılar YİRMİLİ sayı sistemine göre verilmiştir Sayımatik ise ONLU sayı sistemine göre düzenlenmiştir ! www. danef. net sitesinden yükleyeceğiniz SAYIMATİK ile istediğiniz rakamın on tabanlı sayı sistemine göre Adıǵece söylenişini bulabilirsiniz. www. danef. net 129

RAKAM ONLU SİSTEM YİRMİLİ SİSTEM 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ziy zı ṫ`u şı pĺ`ı tfı xı blı yi bğu www. danef. net 130

RAKAM ONLU SİSTEM YİRMİLİ SİSTEM 10 pş`ı 11 pş`ı zı pş`ıqu`ız 12 pş`ı ṫ`u pş`ıquṫ`u 13 pş`ı şı pş`ıquş 14 pş`ı pĺ`ı pş`ıqupĺ`ı 15 pş`ı tfı pş`ıqutfı 16 pş`ı xı pş`ıquxı 17 pş`ı blı pş`ıqubl 18 pş`ı yi pş`ıquyi 19 pş`ı bğu pş`ıqubğu www. danef. net 131

RAKAM ONLU SİSTEM YİRMİLİ SİSTEM 20 ṫ`oćı ṫ`oć 30 şeć ṫ`oćıre pş`ıre 40 pıĺ`ıć ṫ`oćiṫ`u 50 tfıć ṫ`oćiṫ`ure pş`ıre 60 xıć ṫ`oćiş 70 blıć ṫ`oćişre pş`ıre 80 yić ṫ`oćipĺ`ı 90 bğuć ṫ`oćipĺ`ıre pş`ıre 100 şe şe www. danef. net 132

RAKAM ONLU SİSTEM YİRMİLİ SİSTEM 22 ṫ`oćı ṫ`u ṫ`oćre ṫ`ure 33 şeć şı ṫ`oćıre pş`ıquşre 44 pıĺ`ıć pĺ`ı ṫ`oćiṫ`ure pĺ`ıre 55 tfıć tfı ṫ`oćiṫ`ure pş`ıqutfıre 66 xıć xı ṫ`oćişre xıre 77 blıć blı ṫ`oćişre pş`ıqubĺıre 88 yić yi ṫ`oćipĺ`ıre yire 96 bğuć xı ṫ`oćipĺ`ıre pş`ıquxıre 101 şe zı şere zıre www. danef. net 133

AKRABALIK Tı - bab Nı - nan pḣu ko şıpḣu bebej nenej şı maĺḣo nıse ćale (éále) pşaşe ahıl blağe korıĺf pıḣurıĺf goáşe baba anne kız evlat oğul kız kardeş büyükbaba anne erkek kardeş damat gelin oğul kız ahbap dünür torun (erkek) torun (kız) kaynana www. danef. net 134

CÜMLELER / GUŞIEBLER Hoş geldiniz Şükéblağ İyi akşamlar Şüpçıha şü`ı (şüpşeğaşha şü`ı) İyi geceler (tekile hitap) Wüçeş şü`ı (wüşeş şü`ı ) İyi günler (tekile hitap) Wümafe şü`ı Günaydın (tekile hitap) Wüpçediy (wüpşediy) şü`ı Af edersin elimden bir şey gelmiyor. Kısfeğeğu` sia ziy kiferep. Af edersin duyamadım. Kısfeğeğu` zexesxığep. Yardım et Kızdeapeku` (kısdeapı`) Müsait misin ( telefon konuşması )? Yiğo wufita? www. danef. net 135

CÜMLELER / GUŞIEBLER nereye gidiyorsun ? tede wuqore ? o kim ? ar xet ? o ne diyor ? ay sıd yiorer ? o ne istiyor ? ar sıd zıfayer ? yaşınız kaç ? wü nıbj thapş ? adınız ne ? wüše sıd ? bu kim? xet mır ? fiatı kaç ? yi woáse thapş ? kimlerdensin ? xetxeme waşış ? nasılsınız ? sıde şü`şıtıx ? ne içeçeksin ? sıd wöşöşt ? ne istiyorsun ? sıd wufay? ne kadar uzakta ? sıd fedizew peçıj (peşıj) ? ne zaman gideriz ? sıdiğo tıqon ? nerelisin ? tede wuşış? yavaş konuş jajew guşıe affedersiniz kısfeğeğu` biliyorum seş`e www. danef. net 136

CÜMLELER / GUŞIEBLER Yirmi yaşındayım Ṫ`oćım (ṫ`oim) sit. Ayda sen misin ? Ayda wora? Adıǵece öğreniyorum Аdıǵabze zeseğaş`e Benim ismim Nart Se siše Nart Soyadın ne ? Wüĺekoášer sıd ? Senin adın nedir? Wo wüše sıd ? Düğüne gidecekmisin ? Cegum (nısaşem) wuqoşta ? Düğün nerede yapılıyor ? Cegur (nısaşer) tıde şaş`ıre ? Oynayacak mısın? Wukeşöşta ? (wukéş`eşta? ) Beğendin mi? Wugurihığa ? (wugu yihağa? ) www. danef. net 137

CÜMLELER / GUŞIEBLER annem nerede? séáne tıde şıı` ? annem mutfakta séáne pıtım yit babamız işe gitti téate ofım qoáğe abim okula gitti sişıneḣıj yecaṕem qoáğe ablam uyuyor sişıpḣu neḣıj meçiye (meşiye) dedem bahçede oturuyor séátej xatem des kardeşim ağlıyor sişıneḣıće (sişınahié) meğı acıktım melaće sıĺ`ağ (melaé sıĺ`ağ) anne ne yemek yaptın? nan sıd şxın pş`ığer ? çok güzel olmuş ĺeşew aşü`ew ḣuğe tuzu ver ! şığur kıset ! su istiyormusun? psı wufaya ? şeker getireyim mi? şöşığu` keshına ? televizyonun sesini aç ! televizyonum yimake ux ! pencereyi kapat ! şhağupçer (şhanupşer) ğepıt ! www. danef. net 138

CÜMLELER / GUŞIEBLER 26 km. km ṫ`oćıre xıre. Ankara kaç saat sürüyor ? Ankaram sehat thapş yekudıyi? araba ile gideriz. ḱuće tıqon. bir bardak çay kaç lira ? zı şayı bjem yiwase thapş ? bir sonraki durak hangisi? kıćeĺıqore (kıĺıqore) wuçüṕer tarı? bu gün gidelim. nepe tığaqu`. kaldığın yer nasıldı ? wuzdeşıağe ćaṕer (ćıṕer) sıd fedağ ? Maykop a ne zaman taşındınız ? Miyekoápem sidığo wuḱoşıjığ ? nereden bilet alabilirim ? biletır tede kışısşefışüşt (kışısçefışüşt) ? neyle gidelim ? sıdıće tıqon ? ağrını tarif edermisin ? kowızırer keṕ`oteşüna ? ateşim var başım ağrıyor maşü`e kısćeĺ. (kıséĺ) sişha mewuzı boğazım ağrıyor siçiy mewuzı dişim çürük, ağrıyor si śe şüğe, mewuzı midem bulanıyor sıgu zeeha www. danef. net 139

CÜMLELER / GUŞIEBLER bilmiyorum sış`erep (ćerep) çok güzelsin wu daxeded acele et! guzajö ! zığepsınć ! anlıyormusun zexewoş`ıća ? ayakkabılarını boya. wu çöákexer ğalex beni bekle hele ! kısaj mow ! ben sana demiştim se wo kos`oğağ bende yok siap. (siep) iyi ki doğdun wukızeretéḣoáğer şü`ışejı. doğum günün kutlu olsun wu kızḣuğo mafer kıfebırsın. seni cok seviyoruz. iyi ki varsın wo be şü`ı woteĺeğu. Wuzereşıer şü`ışejı. beni saat 7 de uyandırabilir misiniz. . sehatır blım sıkebğewuşışüna ? bilmiyorum. sış`erep (ćerep) bir dakika. onu şimdi çağıracağım zı dakıke. Cı sıkéceşt bir saat içinde dönerim zı sehat qošım zıkezğezejışt. bir şey mi kaybettiniz ? zıgore bğeqodığa ? borcum ne kadar ? sićıfe (sış`ıfe) thapş ? www. danef. net 140

CÜMLELER / GUŞIEBLER bu akşam ne yapıyorsun ? pçıha (pşeğaşha) sıd pş`ere ? bu araba kimin ? mı ḱur xetı yiy ? bu ayakkabı bol mı çöáker bıḣu bu ayakkabı dar mı çöáker zeju bu bir zevktir. mır zı tḣağo. bu evinin telefonu mu? mır yiwune yitéléfona? bu fazla büyük mır yinışe bu fazla dar mır bğużaşe bu fazla kısa mır ćeḱoáşe bu fazla uzun mır ćehışe (ćıhaşe) bu hesap yanlış gibi. mı hesapır pxencım fed. bu kedi. mır çetuw. bu Sinemis mır Sinemis buna inanmak çok zor mır şü`eşı hunır bow kinışe bunu beğendim. fiyatı ne kadar ? mır sigurihığ (sıgu rihağ). yiwase thapş ? bunu duyduğuma sevindim mır zızerexesxığem sićeguşü`ığ (si`éguşü`ığ) bunun rengi ne ? miy yişö sıd ? buraya oturabilir miyim ? momdey (mıṫequm) sıkeṫısışüna ? www. danef. net 141

CÜMLELER / GUŞIEBLER buyurun şükéblağ şimdilik çok erken cıreće pesaşe Adıǵe misin ? wu Adıǵa ? Adıǵece biliyor musun ? Adıǵabze woş`a ? uykum geliyor çıye (şiye) kısequ çok üzgünüm, ama imkansız. cade sıgu kéwo, şhaćem (şhaém) ḣuşüne şıtep. dışarıda yağmur yağıyor mu ? şewum woşxı kışéşxa? dolu yağıyor woşü` kéxı dün akşam evde miydin ? tığoáse pıçıha (tğopşıha) wunem wüsığa ? evet ben Adıǵeyim. arı se sı Adıǵ evet bence de uygun arı serıćiy yequ gelmelisin wukeqon fay gerçekten mi ? o nasıl ? şıpka ? ar sıd fed ? gerçekten mi? niçin ? şıpka ? sıd papć (peé`) gidelim tığaqu` gidemiyorum sıqoşürep www. danef. net 142

CÜMLELER / GUŞIEBLER gir kih !, yih ! girebilir miyim? sıkihaşüna? , sihaşüna ? gördünüz mü ? siz unutmuşsunuz. şüĺeğuğa? şö kuşüçığupşağiy. gününü hatırlıyormusunuz ? yimafe wügukećıja ? hadi çabuk ol otobüsü kaçıracaksın zığepsınç otobüsüm ṕ`apıćışt. hayır bunu yapamam hau` mır sıfeş`eşüştep. herşey iyi zéće değu. hesabı nakit olarak ödeyeceğim hesapır arıĺhaw kestışt. hey Dane kalk. saat 8 Dane ketec. sehatır 8 hiç bir fikrim yok. xesohınew (xes`uhane) ziy ćerep. öyle istiyorsanız olur areştew şüfayeme ḣun iki yıldır burdayım. yiĺesiṫ`um miy sışıı` inanıyor musun ? wüşü`eş meḣoá ? iş ve kalacak yer arıyorum of re sıkızdeneştı ćaṕem sıĺeḣu (yiwujı sit) işte biletim marı, sibilét söyle ne yapabilirim ? kao sıd sışıeşüşt (ćeşüşt) ? www. danef. net 143

kapıyı kapatırmısın kırmızı gömleğim nerede? kim arıyor lütfen ? kimin oğlusun ? kiminle beraber geleceksin ? Makop lıyım. koş köye gelecekmisin ? anne lütfen perdeyi kapat. şunu (bunu) tut ne güzel. kimler geliyor neyin nesi ne kadar izin alabiliyorsun ? ne kadar ödiyeceğim ne zaman geri geleceksin ? nedir? bana söyle ? nerede ? bilmiyormusun ? CÜMLELER / GUŞIEBLER pçer fepş`ına (bığepıtena) ? sicane pĺıj tede şıı` ? xaşxım xet kıĺıḣurer? xetı würişaw? xetı wüş`iğew wukeqoşt ? Miyekoape sışış. çe (şe) çılem wukeqoşta ? nı haşxım uḣor uxojıba mor (mır) kewubıt sıdew daxe. Kaqorexer xet ? sıdım yiĺ`ewuj ? sıd fediz izın kaipxışüre ? kesıpşınıştır sıd fediz ? sidığo kebğezejışt ? sıd? se kısau` ? tedeşıı` ? pş`ereba ? www. danef. net 144

yarın sizin için uygun mu ? o ekmeği verirmisin. o kaç yaşında ? olacak oldukça soğuk onu bulamaz mısın ? onun ismi Nağo onun ismi ne ? öyle olur umarım pardon ne dediniz ? peki görüşürüz susadım tuvalet nerede? rengini sevmedim sağol yaklaşık 4 saat seni özledik CÜMLELER / GUŞIEBLER newış worıće yeqoá ? mo halığur kıseptına. ay yinıbj sıd fediz ? ḣuşt çıaded (şıaded) ar kebğotışüştıba ? ay yiše Nağo moy yiše sıd ? aşreştew ḣune seguğe. kısfeğeğu` sıd ṕ`oáğer ? ḣun tızereĺeğun. psı faĺ`e sıĺ`ağ. psıwuner tede şıı`? yişö şü`ısĺeğuğep. wopsew yipeblağemće sehat pĺ`ı ti gu wukećığ. www. danef. net 145

CÜMLELER / GUŞIEBLER sana yardım edebilirmiyim ? wuzde apekuşüna ? (Sıkıpdepı`aşüna) şemsiyeniz nasıldı ? wüşetre sıd fedağ ? acıktım melaće (melae) sıĺ`ağ bu günlerden ne? nepe sıdı maf? gözlerin çok güzel Wünexer dexeded senden hoşlanıyorum sigu wuréhı (würéha) seni her zaman seveceğim wo yeğaş`em şü`ı wusĺeğuşt seni seviyorum şü`ı woseĺeğu alış verişe gideceğim şefaqo sıqoşt. azar maćew (maé, maéw) www. danef. net 146

KARŞIT / PEŞÜ`ET dar – geniş bğuze - şöámbğe dar – geniş zejü – bḣu kalın – ince ğumı - psığo kalın – ince ujü - ṕoáće yüksek – alçak ĺaǵe - ĺḣançe derin – sığ ḱuwu - çencı (şecı) açık – kapalı uxığ - feşığ alt - üst ćeğı (ş`eğı) - ćıu (şıu`) büyük - küçük yinı - šıqu boş - dolu nećı (nei) - yiz doğru - yanlış şıpḣe - pxencı düz - eğri zanće (zenćı) - onṫağ alt - üst ćeğı (ş`eğı) - ćıu (şıu`) giriş – çıkış yihaṕ - yićıṕ gülmek – ağlamak şxın - ğın hafif – ağır psınće - onteğu (woteğu) iyi – kötü değu - deyi www. danef. net 147

KARŞIT / PEŞÜ`ET kalkmak - oturmak tecın - ṫısın keskin - kör çanı (şanı) - śaḱo küt - sivri paḱo - papše ön - arka gupe - ćıbı (ibı) sağ - sol cabğu - semegu sert - yumuşak pıte - şabe şişman - zayıf pşerı - wodı temiz - pis kabze - şüeyı getir – götür kah - hı uzun - kısa cehı (ćıha) - ćaḱo yakın - uzak blağe - çıje (şıje) yaş - kuru šıne - ğuğe yavaş - çabuk jaje - psınće (ş`exı) yaz - kış ğemaf - ćımaf (ş`ımaf) yeni - eski će (ş`e) - jı beyaz - siyah fıjı - şüıše www. danef. net 148

ĞEWUNEFIPKIXER. fı nokta " abjaniṫ`u çift tırnak işareti , fıće virgül ' abjan tek tırnak işareti ; fı fıće noktalı virgül () parentez : fı zetét üste iki nokta [] parentez koáp köşeli parentez . . . fı şı üç nokta ' apostrof ? wupće soru işareti ` aksan grave ! atığ ünlem ^ pao şapka _ ćeğ ğetḣığ alt çizgi — çehı ğetḣığ uzun tire / goş slaş - ćaḱo ğetḣığ kısa tire pxenc goş ters slaş “ fedfed denden www. danef. com 149