Adi Ksrlr Vahidin bir v ya bir ne
Adi Kəsrlər
Vahidin bir və ya bir neçə bərabər hissəsinə adi kəsr deyilir. Kəsrlər surət və məxrəcdən ibarət olur.
Kəsrlər və bölmə əməli
Hər bir kəsr bir qisməti göstərir. Bu kəsrin surəti bölünəni, məxrəci böləni, kəsr xətti isə bölmə əməli ni göstərir. Məsələn: 3: 4=3/4
KƏSRİN İXTİSARI
Adi kəsrin surət və məxrəcinin 1 -dən fərqli eyni natural ədədə bölünməsinə kəsrin ixtisarı deyilir. Məsələn: 24/36=6/9=2/3 Sarı rəngli dairələr bütün dairələrin hansı hissəsini təşkil edir? Həlli: 2/4=1/2
Qa rış Düzgün olmayan Kəsrlər ıq Əd əd lər
Message: Surəti məxrəcindən böyük və ya bərabər olan kəsrlərə düzgün olmayan kəsrlər deyilir
ı s a m n a l p to Kəsrlərin ri ə l d ə Kəsrlər rı a l n o n ü ç ü toplamaq cə ə r x ə m i n ey rəc x ə m r ə g , ə gətirmək in t ə r u s ə s r eynidi əlib g i t ə r u s üstünə aq m z a y ə d t surə ğu u d l o ə s i i məxrəc dır. m ı z a l q a kimi yazm
Qarışıq ədədlərin toplanması onların uyğun olaraq tam və kəsr hissələrinin toplanmasına gətirilir. 1 1 4 +2 1 4 =3 2 4 =3 1 2
Məxrəcləri bərabər olan kəsrlərin çıxılması
Məxrəcləri bərabər olan kəsrləri çıxmaq üçün azalanın surətindən çıxılanın sürətini çıxıb sürətdə yazmaq, məxrəci isə olduğu kimi saxlamaq lazımdır ⅗-⅖=⅕ ⅕⅕⅕
Qarışıq ədədlərin düzgün olmayan kəsrə çevrilməsi: Qarışıq ədədləri düzgün olmayan kəsrə çevirmək üçün məxrəci tam hissəyə vurub üzərinə surət əlavə edib surətə yazırıq və sonda məxrəc olduğu kimi qalır. 3 2/5 =17/5 Düzgün olmayan kəsri qarışıq ədədə çevirmək üçün Surəti məxrəcə bölüb alınan tam ədədi tam hissəyə qalığı surətə yazıb məxrəci olduğu kimi saxlamaq lazımdır 17/5=3 2/5
Qarışıq ədədlərin çıxılması
Qarışıq ədədləri çıxmaq üçün ilk öncə onları düzgün olmayan kəsrə gətirmək, sonra isə surətləri çıxıb surətə yazmaq məxrəci isə olduğu kimi saxlamaq lazımdır. Ən sonda alınan cavabı qarışıq ədədə çevirmək lazımdır
Kəsrlərin vurulması
Adi kəsrləri vurmaq ucun surəti surətə vurub surətdə məxrəci məxrəcə vurub məxrəcdə yazmaq lazımdır. Əgər alınan nəticə ixtisar olunursa ixtsar edirik Qarışıq ədədləri vurmaq üçün onları düzgün olmayan kəsrə çevirib surəti surətə vurub surətdə məxrəci məxrəcə vurub məxrəcdə yazmaq lazımdır. Alınan ədədi ixtsar etmək lazımdır.
Kəsrlərin bölünməsi
Adi kəsrləri bölmək üçün birinci kəsr olduğu kimi qalır ikinci kəsrdə isə surət və məxrəc yerini dəyişir bölmə işarəsi isə vurma işarəsinə çevrilir
Adi kəsrlər haqqında oyunlar
• • 3/8+2/8=? 4/9 -3/9=? 5/10*2/7=? 6/12: 4/8=? 1/9 1/7 1 5/8
Diqqətinizə görə təşəkkür edirik ! Hazırladı: Gülmalıyeva Nigar
- Slides: 26