Adenovirus Parvoviruslar Dr Gkhan AYGN Adenoviridae Tek iplikikli

Adenovirus Parvoviruslar Dr Gökhan AYGÜN

Adenoviridae • • Tek iplikçikli, lineer çift iplikçikli DNA 70 -90 nm İkozahedral simetri Nükleokapsid üzerinde üç önemli antijenik yapı: Hekzon, penton, fiber • DNA homolojisi ile gruplanır: A-F • Penton ag ve fiber proteinler ile serotiplere ayrılır ( > 42 serotip)

Adenovirus

Adenovirus yapı ve genom organizasyonu

Adenoviruses • Nukleusda replikasyona uğrar • Virus litik, persistan, latent enfeksiyonlar oluşturabilir. • Bazı kökenler hayvan hücrelerde immortalize klonlar yaratabilir (hayvanlarda onkogenez)

Adenovirus enfeksiyon siklusu 1. Endositoz ile hücreye giriş, korun serbestleşmesi 2. DNA/kor protein kompleksi çekirdeğe girer 3 -5. E 1 A ve E 1 B transkriptleri oluşur ve sitoplazmaya çıkıp proteine dönüştürülür 6 -9 E 1 proteinleri çekirdeğe döner ve erken proteinler sentezi tamamlanır 10 -13. Erken proteinler nukleusa girer ve hücre proteinleri ile DNA replikasyonuna etki eder, Geç gen ürünleri transkripsiyonu 14 -17. Sitoplazmada geç protein ürünleri (yapısal ürünler) oluşturulur ve nukleusa gönderilir 18 -19. Virion oluşur ve dışarı salınır

Adenovirus Kuruluğa Deterjanlara Gastrointestinal salgılara Düşük klor seviyelerine etkilidir Hastanelerde özellikle göz kliniklerinde yetersiz dezenfeksiyon uygulamalarına bağlı salgınlar !!! • Yeterince klorlanmayan havuz, ortak kullanılan havlu, … kaynaklı salgınlar • • •

Adenovirus patogenez • Aerosol, direkt/indirekt temas, fekal-oral yolla bulaşabilir • Mukoepitelyal bölgede tropizm özelliğine göre tutulum ve litik enfeksiyon • Lenfoid dokuda persistan olarak enfeksiyon yapar ( tonsillerden üretilebiliyor) • Antikor yanıtı koruyucu • Fiber antijenler tropizm için önemli • Penton antijenler hücre toksisitesinde önemli

Adenovirus patogenez Genişlemiş yuvarlaklaşmış hücreler (ok) (Faz-kontrast × 400).

Klinik tablolar • • Akut solunum yolu enfeksiyonları Farenjit /Faringokonjunktival ateş Gastroenterit (tip 40, 41) Konjunktivit Pnömoni Keratokonjunktivit Akut Hemorajik sistit Hepatit (infantlar, KC transplant hastalarında)

Adenovirus DNA grup ve enfeksiyonlar • A. . Üst solunum yolu enfeksiyonu, tonsillofarenjit • • • B. . Hemorajik sistit, Solunum yolu enf. C. . Üst solunum yolu enfeksiyonu, tonsillofarenjit D. . Epidemik keratokonjunjktivit E. . Keratokonjunktuvit, faringokonjunktival ateş F. . Gastroenterit

Adenovirus Pnömonisi • Adenovirus sağlıklı çocuklarda pnömonilerin % 10’ undan sorumlu. – İnfantlarda ciddi klinik tablo ! – Solunum sistemi dışı bulgular eşlik edebiliyor ? – Ansefalit, hepatit, miyokardit, nefrit, ….

İmmunsuprese olgularda Adenovirus • Asemptomatik viral yayılımdan ölümcül klinik tabloya kadar çok farklı klinikler olabilir. • Enfeksiyon çeşitli şekillerde oluşabilir: – Primer enfeksiyon – Konaktaki virusun reaktivasyonu – Transplant olgularında nakledilen organdaki virusun reaktivasyonu

KİT (HSCT) alıcılarında Adenovirus • Değişik klinik tablolar… Pnömoni Gastroenterit, hepatit Hemorajik sistit Nefrit, Ansefalit, Miyokardit – Sistemik tablolarda mortalite % 50 -60 – İmmunsupresiflik süreciyle ilgili risk artıyor

Solid Organ Transplantasyonu ve Adenovirus • Adenovirus enfeksiyonu özellikle donör organı etkiler: – Pediatrik KC transplant olgularında% 3 Mortalite % 50 – Akciğer transplantasyonlarında pnömoni %1 – Böbrek transplantasyonlarında % 1 hemorajik sistit • Mortalite <20%

Adenovirus farenjit / faringokonjunktival ateş EUROSURVEI L LANCE Vol. 14 · Issue 8 · 26 February 2009 · www. eurosurveillance. org

Epidemik keratokonjunktivit • • Folliküler konjunktivit Salgınlar yapma eğilimi Göz klinikleri Askeri birlikler özellikle risk altında

Adenoviral konjunktiviti Figure 24. 19

Adenovirus 40, 41 • Enterik adenovirus 40 ve 41 • Genelde küçük çocuklarda ve yeni doğanlarda endemik gastroenterit • Dışkıda aylarca çıkabiliyor • Salgınlar yapabilir • Muhtemelen viral gastroenteritlerin ikinci en fazla nedeni olan virustur (bütün endemik olguların %715’i) • Rotavirus benzeri hastalık • Üç yaş civarında çoğu çocuklarda antikor var

Adenovirus tanı • Hücre kültürü • Antijen • PCR, hibridizasyon • Antikor

Adenovirus tedavi • Spesifik tedavi yok • Askeri personele önerilen oral canlı aşı ( Tip 4, 7) • İmmunsupresif tedavi sürecinde gelişti ise immunsupresif tedavi azaltılır.

Gen tedavisinde Adenovirus • Adenovirusler gen transferinde etkin araçlar ! • Adenovirus önemli gen yapıları inaktive edilerek gen aktarımında kullanılabilir • Konjenital immunyetmezliklerde deneniyor !? ? • Gelecekte kullanıma girebilir

Parvoviridae

Parvoviridae • Tek iplikçikli DNA genomuna sahip tek insan patojeni • Çıplak • En küçük DNA virusu (18 -26 nm) • B 19 virus (insan patojeni) • Kedi-Köpek Parvovirusları bu hayvanlarda etkili (aşı) • Dependovirus: Adeno-associated virus • Densovirus: Böcek patojeni

Parvovirus replikasyon • Mitotik olarak aktif eritroid seri öncülerini enfekte eder. • Giriş: P-antijeni • Aktif DNA polimeraz gerekli

Parvovirus patogenez • Eritroid pekürsörlerde litik enfeksiyon • Viremi ve immun yanıt (antikor) • İmmun yanıtla ilişkili bulgular (eklem bulguları, döküntü)

Parvovirus klinik

Eritema infeksiyozum • • 5. hastalık Yüzde özellikle yanaklarda döküntü Güneş ışığı ile döküntü belirginleşir “tokatlanmış çocuk sendromu”İleri yaşlarda artralji ve artrit daha sık

Erythema infectiosum

Gebelik sırasında B-19 enfeksiyonu • Virus plasentayı geçebilir • Gebedeki enfeksiyon fetus için ciddi bir risk yaratır. • Fetusda ciddi anemi ve sonuçta hidrops fetalis Fetal kayıp < % 10 ( özellikle 20 hafta öncesinde risk) • Konjenital anomali oluşturmaz

Eritroid seride enfeksiyon • Kronik olgularda anemi • Hemolitik hastalığı olanlarda eritroid seri tutulduğu için ciddi aplastik kriz ortaya çıkar Hemoliz bulguları + retikülositopeni

Tanı ve tedavi • • • Viral DNA ( PCR, . . . ) Ig M ( 2 -3 ay sonra oluşabilir) Ig G yıllarca kalabiliyor İmmunsupresiflerde antikor olmayabiliyor. Kültür: zor (tanıda faydalı değil) • Tedavi : Semptomatik Immunoglobulin (IVIG) ? ?