Addysg ar gyfer Dinasyddiaeth Datblygu Cynaliadwy a Dinasyddiaeth
Addysg ar gyfer Dinasyddiaeth, Datblygu Cynaliadwy a Dinasyddiaeth Fyd-Eang Sheila Bennell, Prifysgol Cymru, Bangor
Beth yw Addysg ar gyfer Dinasyddiaeth, Datblygu Cynaliadwy a Dinasyddiaeth Fyd-Eang?
Trafodwch • Ydych chi’n teimlo fel dinesydd – – Cymru Prydain Ewrop y Byd? • Beth yw nodweddion dinesydd byd-eang gwybodus ?
Mae’r Dinesydd Byd-Eang yn: (Dyffiniad Oxfam) • ymwybodol o’r byd ehangach a chydag ymdeimlad o’u rôl eu hunain fel dinesydd y byd, • parchu ac yn gwerthfawrogi amrywiaeth • deall sut mae’r byd yn gweithio yn economaidd, yn wleidyddol, yn gymdeithasol, yn ddiwylliannol, yn dechnolegol ac yn amgylcheddol, • Ddig iawn oherwydd anghyfiawnder cymdeithasol, • cymryd rhan yn y gymuned, ac yn cyfrannu iddi ar amrywiaeth o lefelau o’r lleol i’r byd-eang, • fodlon gweithredu i wneud y byd yn lle mwy cynaliadwy a chyfiawn, • cymryd cyfrifoldeb dros eu gweithredoedd
Addysg ar gyfer datblygiad cynaladwy “ Mae’n galluogi pobl i ddatblygu’r wybodaeth, gwerthoedd a’r sgiliau i gymryd rhan mewn penderfyniadau ynglÿn â’r ffordd yr ydyn yn gwneud pethau yn unigol ac ar y cyd, yn lleol ac yn fyd-eang, a fydd yn gwella ansawdd bywyd yn awr heb ddifrodi’r blaned i’r difodol. ” Panel y DU dros Addysg ar gyfer Datblygiad Cynaliadwy
Addysg ar gyfer datblygiad cynaladwy a dinasyddiaeth fyd-eang yw:
HAWLIAU DYNOL Cymdeithas Economi lleol PŴER heddiw byd-eang Amgylchedd ADNODDAU Y dyfodol
Masnach Cynhesu byd-eang Adnoddau’n prinhau AIDs Bwydydd GM Tlodi Gwrthdaro rhyngwladol Hiliaeth Ffoaduriaid a rhai’n ceisio lloches
Cysyniadau allweddol addysg ar gyfer datblygiad cynaladwy a dinasyddiaeth fyd-eang yw : • • • Cyd-ddibyniaeth Dinasyddiaeth a stiwardiaeth Anghenion a hawliau Amrywiaeth Newid cynaliadwy Ansawdd bywyd Ansicrwydd a rhagofal Gwerthoedd a chanfyddiadau Datrys gwrthdaro
Pam trafferthu? Gall rhesymau dros gynnwys ADFDC gynnwys y canlynol: • Er mwyn y blaned • Rhesymau moesegol a dyngarol • Er mwyn eich wyrion a’ch wyresau • Rhesymau ymarferol • Hunan-les
Holiadur
Where does it fit in to the curriculum? In Wales: www. accac. org. uk • Personal and Social Education (statutory in basic curriculum): all aspects • The Curriculum Cymreig • Cross curricular themes and guidance books on: –Global Citizenship and Sustainable development –Equal opportunities and diversity • Subject guidance • Religious Education
In England: www. nc. uk. net • Statement of values (based on concensus) • Citizenship (statutory KS 3 and 4) • Sustainable Development: cross curricular, school ethos and management • PSHE (non statutory) • cross curricular theme: Promoting spiritual, moral, social and cultural development across the National Curriculum • Subject guidance • Thinking skills • Religious Education
Ymhle y mae’n ffitio i’r cwricwlwm? Addysg Bersonol a Chymdeithasol Elfennau traws-gwricwlaidd Elfennau pwnc Ethos yr ysgol gyfan
Fframweithiau eraill y mae’n ffitio iddynt: • Deddf Addysg • Deddf Cysylltiadau Hiliol • Polisïau cyfle cyfartal • Datganiad Byd-eang ar Hawliau Dynol • Hawliau’r plentyn • Agenda 21
The situation in Wales • The Government of Wales Act 1998 gave the National Assembly a statutory duty to promote Sustainable Development is now a central priority that cuts across everything the Welsh Assembly Government does. • The Welsh Assembly Government is also committed to fostering a more outward-looking and internationalist Wales and to promoting global citizenship.
Beth sy’n digwydd mewn Addysg yng Nghymru? • Dogfen ganllaw wedi ei chyhoeddi. • Fframwaith Arolygu yn cynnwys cwestiynau ar ADC ac ADF-e • Mae Fframwaith Addysg Bersonol a Chymdeithasol yn awr yn statudol. • Mae ADFDC yn awr yn elfen gydnabyddedig o ddatblygiad proffesiynol ac mae • fframwaith cefnogi ar gyfer athrawon yn cael ei ddatblygu ar hyn o bryd
Rôl ADCDF in ABa. Ch • Elfen hanfodol mewn addysg gytbwys a chyfannol sy’n paratoi plant i fod yn fwy effeithiol yn bersonol, yn iach ac yn gyfrifol mewn cymdeithas • Galluogi disgyblion i fod yn ddinasyddion gweithredol, gwybodus a chyfrifol, yn ymwybodol o’u hawliau ac wedi ymrwymo i arferion democratiaeth gyfranogol a’r her o fod yn ddinasyddion Cymru a’r byd.
Perthynas ADCDF yn y Cwricwlwm Cymreig Y Cwricwlwm Cymreig … hefyd yn helpu’r disgyblion i ddatblygu eu dealltwriaeth o Gymru gydwladol sy’n edrych allan i’r byd, gan hybu dinasyddiaeth fyd-eang a diddordeb mewn datblygu cynaliadwy.
Ethos yr ysgol gyfan e. e. • Eco -ysgolion • Gwobr Ysgolion Rhyngwladol • Gwobr Ysgolion Iach • Ysgolion cynaladwy • Cynghorau • Datganiadau polisi
http: //www. globalfootprints. org/
Offer cynllunio Naturiol Pwy sy’n penderfynu (gwleidyddol) Economaidd Cymdeithasol
Trafodwch • Sut fedrwch chi ddod â phersbectif bydeang i mewn i’ch pwnc?
Cysyniadau allweddol addysg ar gyfer datblygiad cynaladwy a dinasyddiaeth fyd-eang yw : • • • Cyd-ddibyniaeth Dinasyddiaeth a stiwardiaeth Anghenion a hawliau Amrywiaeth Newid cynaliadwy Ansawdd bywyd Ansicrwydd a rhagofal Gwerthoedd a chanfyddiadau Datrys gwrthdaro
Pwysigrwydd dysgu rhyngweithiol i ddatblygu sgiliau, agweddau a gwerthoedd e. e. • cyfrannu syniadau • amser mewn cylch • chwarae rhan • trafodaeth • drama • ymchwilio ac atborth • gwaith maes a gweithgareddau awyr agored
Fideo Get Global!
Trafodwch • A fyddai unrhyw un o'r dulliau yma o ddefnydd i chi yn eich dysgu? • Petai eich ysgol yn trefnu diwrnod arbennig yn y tymor olaf, sut fedrai eich arbenigrwydd a diddordeb gyfrannu?
Addysg Datblygu Cynaliadwy a Dinasyddiaeth fyd-eang www. adcdf-cymru. org. uk www. adc-cymru. org. uk
Cyfanfyd – cronfa adnoddau yng Nghymraeg
Global Dimension: yn cynnwys cronfa adnoddau http: //www. globaldimension. org. uk
Citizenship Education: the Global Dimension. http: //www. citizenship-global. org. uk
Education for Sustainable Development http: //www. nc. uk. net/esd
www. bangor. ac. uk/addysgbyd
Global Connections www. globalconnections. org. uk
CEWC-Cymru www. cewc-cymru. org. uk downloadable worksheets
British Council Global Gateway www. globalgateway. org. uk
http: //www. jusbiz. org/
Association for Science Education: global dimension http: //www. ase. org. uk/htm/ase_global/index 1. php
Intermediate Technology: www. stepin. org
Centre for Alternative Technology www. cat. org. uk
Addysg ar gyfer Dinasyddiaeth fyd-eang – adnodd HMS i athrawon yng Nghymru, Canolfan Addysg Byd, 2003
Oxfam coolplanet www. oxfam. org. uk/coolplanet adnoddau ar-lein
Christian Aid Le@rn Zone www. christian-aid. org/learn/index. htm
Global Connections www. globalconnections. org. uk
PEDEC Powys Environment and Development Education Centre www. pedec. org. uk
Silva Yakali (14 oed)
- Slides: 46