ADASOKAI LOKULU PSKOLOJK DANIMA VE REHBERLK SERVS 1
ADASOKAĞI İLOKULU PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK SERVİSİ 1
NEZAKET VE GÖRGÜ KURALLARI 2
• Nezaket içten gelir; ama her şeyi satın alır. Victor HUGO • Bir şey verirken davranışımız, verdiğimiz hediyeden daha kıymetlidir. Pierre CORNEİLLE • Her şey incelikten, insan kabalıktan kırılır. Anonim 3
Görgü Kuralları Yaşamı kolaylaştırma ve ilişkileri düzenleme işlevi olan kurallara görgü kuralları denir. Görgü kurallarına uymak diğer insanlara saygı göstermektir ve onların duygularına önem verdiğiniz mesajını göndermek demektir. Görgü kurallarının ne olduğunu tanımlamak zor ve akıl karıştırıcıdır çünkü kültürden kültüre hatta aileden aileye değişim gösterebilir. Dolayısıyla görgü kuralları üzerine genel bir fikriniz olması doğru adımları atmanız için bir temel oluşturacaktır. 4
SELAMLAŞMA �İnsanlar birbirlerine ilişkileri gereği selam verir, selam alırlar. Selam şekli ve dili ülkeden ülkeye, bölgeden bölgeye farklılık gösterse de anlamında bir farklılık taşımaz. 5
SELAMLAŞMA �Selamlaşma; sıcaklık, kardeşlik, barış dostluk, arkadaşlık, sevgi, saygı ifadeleri içerir. �Merhaba, günaydın, selâmün aleyküm, iyi günler, iyi akşamlar, iyi geceler gibi sözcük ve söz gruplarıyla selamlaşmanın yanı sıra gülümseme, el sallama, baş eğme, göz kırpma şeklinde jest ve mimikler de selamlaşma biçimi olarak görülür. 6
SELAMLAŞMA �Selam, bir iletişim ve ilişkinin başlangıcı sayılır. �Selamlaşmada, karşılıklı tanınma ve bilinme ile beraber ahenk içinde estetiği de getirir. �Selam, her şeyden önce bir duygu alışverişidir. Bu yönüyle insanın karakterini de bir noktaya kadar açığa vurur. 7
SELAMLAŞMA �Sevgi, insanlıkla beraber var olduğuna göre, en azından sevgiyi, saygıyı ifade edecek bir şeylerin jest ve mimik biçimine sokulmuş olması gerek. Selamlaşma bir kültür işi, bir yaşam biçimidir. 8
EMPATİ Empati veya eşduyum, bir başkasının duyguları, içinde bulunduğu durum ya da davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmek demektir. �Kendi duygularını başka nesnelere yansıtmak anlamında da kullanılır. �Bebekler üzerinde yapılan incelemelere göre, doğuştan empati yeteneğimiz yüksek olmakla birlikte, uygun şartlarda hızla kaybedilebilen bir yetenektir. 9
EMPATİ �Empati, bir insanın, kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamasıdır. �Empati sayesinde insan ilişkileri gelişir. İnsanlar arasındaki kavgalar azalır ve zamanla yok olur. Aile içi empati ise aile bireylerinin karşısındaki insanı kendi yerine koymasıdır. Bu sayede bireyler karşındakinin ne tepki vereceğini bilir ve ona göre davranır. 10
11
EMPATİ Empatinin tam olarak gerçekleşmesinin üç kuralı vardır; �Bir insanın kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakmak, �Karşıdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak ve hissetmek, �O kişiyi anladığını ona ifade etmek. 12
EMPATİ 13
TEŞEKKÜR ETME �Yapılan bir iyiliğe karşı duyulan kıvanç ve gönül borcunu anlatma. �Yapılan bir iyiliğe, yardıma hiç olmasa bile söylenilmesi gereken nezaket sözcüğü. �Peygamberimiz (s. a. v)in bir hadisi: Teşekkür etmeyi bilmeyen şükretmeyi de bilmez. 14
BÜYÜKLERE SAYGI �Yaşlı insanların hayat boyu elde ettikleri tecrübeleri vardır. Bu tecrübeleriyle çocuklara ve gençlere faydalı olmak isterler. Gençlerin de bu tecrübelerden yararlanabilmeleri için büyüklerin önerilerine uymaları gerekmektedir. 15
BÜYÜKLERE SAYGI �Sevgi ve saygı, büyüklerle küçükler arasındaki uçurumu yok eden bir ilgidir. İki grubu birleştiren bir köprüdür. Böylece birbirlerine yaklaşacaklardır. 16
BÜYÜKLERE SAYGI 17
KÜÇÜKLERE SEVGİ �Küçüklerimize sevgi, şefkat ve merhamet, onların ruh sağlığının korunması ve gelişiminde, zekâ ve karakterlerinin oluşumunda önemli bir etkendir. �Çocuklarımızı sevmeliyiz, şefkat ve merhamet etmeliyiz ve en iyi şekilde eğitmeliyiz. 18
KÜÇÜKLERE SEVGİ �Çocuklarını eğitmeyen güzel ahlak değerleriyle yetiştirmeyen toplumların geleceğinden umudu olamaz. �Küçükler sevgiyi ve sevmeyi büyüklerinden öğrenirler. 19
ÖZÜR DİLEME �Özrünü ileri sürerek bir işi yapmayı istememek, bir işten bağışlanmasını istemektir. �Yapılan bir yanlıştan ötürü bağışlanmasını istemektir. 20
BİRLİKTE YAŞAMA �İlk çağlardan beri bir arada yaşamak zorunda olan insanlar kurallarla toplumsal hayatını kolaylaştırır. �Toplum hayatında insan ilişkileri önemli bir yer tutar. �Bu ilişkiler belli kurallara dayanır. Bu kuralların bir kısmı hukuka, bir kısmı örf ve adetlere bir kısmı da inançlara dayalıdır. 21
BİRLİKTE YAŞAMA �İnsan davranışları, hukuk kurallarına aykırı olursa, “hata veya suç”, örf ve adetlere aykırı olursa “ayıp”, inançlara aykırı olursa“günah” şeklinde değerlendirilir. �İnsanlar, toplum içinde bir arada yaşamak zorunda olduğuna göre, davranışlarında da göz önünde bulundurmaları gereken kurallar vardır. 22
BİRLİKTE YAŞAMA KURALLARI �Sır tutmasını bilmeliyiz. Başkalarının sırlarını kimseye vermemeliyiz. �Başkalarıyla alay etmek onlara lakap takmak yüce Allah’ın yasakladığı davranışlardandır. �Karşılaştığımız insanlara selam vermek ve onların selamlarını almak güzel dinimizin bir gereğidir. �Hata yaparsak özür dilemeliyiz. Özür dilemek bizi küçük düşürmez. �Başkaları hakkında kötü düşünmemeli ve emin olmadan kimseyi suçlamamalıyız. 23
BİRLİKTE YAŞAMA KURALLARI �Yaşıtlarımıza adıyla seslenebiliriz. Ama bizden yaşça büyük insanlara Ayşe teyze hasan amca gibi hitap etmeliyiz. �Başkalarına ait eşyaları izinsiz kullanmamalıyız. �Pahalı marka ve moda bağımlısı olmamalıyız. Önemli olan bütçemize göre kaliteli ve sade giyinmektir. �Bir büyüğümüz odaya girdiğinde yerimizden kalkmalı ve yer göstermeliyiz. �Hiçbir zaman kavgacı olmamalı her zaman barışçıl olmalıyız. Sorunlarımızı konuşarak çözmeliyiz. �Asla yalan söylememeliyiz. 24
BİRLİKTE YAŞAMA KURALLARI �Bütün konuşmalarımızda kibar ve nazik olmalıyız. �Toplum içinde yüksek sesle bağırarak konuşmak küfürlü konuşmak iyi bir insana yakışmayan davranışlardandır. �Başkalarının kusurlarıyla alay etmemeliyiz. �Yanımızda bulunmayan bir arkadaşımızın dedikodusunu ve gıybetini yapmamalıyız. �Boşa akan su, gereksiz yere yanan lambalar, çöpe dökülen yemekler israftır. İsraftan kaçınmalıyız. 25
BİRLİKTE YAŞAMA KURALLARI �Kütüphane sinema tiyatro gibi yerlerde konuşmamalıyız. �Bir topluluk önünde veya sınıfta sakız çiğnemek, hele sakızdan balon yapmak ayıp bir davranıştır. �Alışveriş yaparken fatura öderken sıramızın gelmesini beklemeliyiz. �Yeni tanıştığımız insanlara siz diye hitap etmeli onlara sen diye hitap etmemeliyiz. �Toplum içindeyken veya sınıfta gerinme, kaşınma gibi davranışlardan kaçınmalıyız. 26
YEMEKTE GÖRGÜ KURALLARI �Yemekten önce ve sonra ellerinizi yıkayınız. �Yemekte mümkün olduğunca az konuşmalıyız. Ağzımızda lokma olmasa bile konuşurken ağzımızı elimizle kapatmalıyız. �Yemeği ve ekmeği hep küçük lokmalar halinde yemeliyiz �Büyüklerle yemek yiyorsak yemeğe önce büyüklerin başlamasını beklemeliyiz. �Yemekte öksürürken ya da hapşırırken ağzımızı kapatmalı yan veya arka tarafa dönmeliyiz. 27
DEĞERLERİMİZE SAYGI �Ezan sesini duyduğumuzda açıksa televizyonun veya radyonun sesini kapatmalıyız. �Kur’an okunurken konuşmamalı, okunan kuranı sessizce dinlemeliyiz. �Büyüklerimizin ve öğretmenlerimizin karşısında bacak üzere oturmak veya elleri cepte bulundurmak saygısızlıktır. �Otobüs ve benzeri yerlerde bizden büyük insanlara yaşlılara yer vermeliyiz. 28
TEMİZLİK ADABI �Dişlerimizi düzenli olarak fırçalamalıyız. �Ayakkabımızı temiz tutmalı ve temiz çoraplar giymeliyiz. �Evimizi sınıfımızı sokağımızı kısacası her yeri temiz tutmalıyız. Yerlere çöp atmamalıyız. �Yerlere asla tükürmemeliyiz. �Başkalarının yanında kulak ve burun temizliği yapmamalıyız. 29
KONUŞMA ADABI �Konuşanın sözünü kesmeyiniz. �Konuşurken dinleyeniz lafı uzatıp lüzumsuz şeyler söylemeyin. �Konu hakkında yeterince bilginiz yoksa bunu söylemekten çekinmeyin. Ama ne olursa olsun bilmediğiniz bir konuda bir şey söylemeyin. �Grubun içinden birinin yaşından bahsetmek doğru değildir. �Bir konu üzerinde konuşurken dinleyicilerinizin yüzüne bakmalı ve sözlerinizin etkilerini kontrol etmelisiniz. 30
EVDE GÖRGÜ KURALLARI �Evde üzerimize düşen işleri yapmalı odamızı toplamalı, anne ve babamıza yardımcı olmalıyız. �Büyük kardeşler küçük kardeşleri her zaman korumalı ve bakımlarında annelerine yardımcı olmalıdır. �Anne ve babamıza itaat etmeli ve söylediklerini hemen yerine getirmeliyiz. �Komşularımızla iyi geçinmeli selamlaşmalı ve hatırlarını sormalıyız. �Dede, nine, teyze dayı, hala, amca gibi yakın akrabaları ziyaret etmeli hatırlarını sormalı uzakta olanları ise telefonla aramalıyız. 31
MİSAFİRLİKTE GÖRGÜ KURALLARI �Ziyaret saatini iyi seçmeli, yemek ve uyku saatlerinde misafirliğe gitmemeliyiz. �Ziyaretten önce ev sahibine haber vermeliyiz. �Misafir olduğumuz evde başkalarına ait eşyaları karıştırmamalıyız. �Misafir olduğumuz evde bize ikram edilenlerden sorulmadıkça tekrar istememeliyiz. �Evimize gelen misafirlere hoş geldiniz demeli ve onları güler yüzlü ve sıcak karşılamalıyız. 32
Büyüklerimizi saygı gösterelim, küçüklerimizi sevelim, insanlara karşı anlayışlı ve sevecen olalım ve birbirimizle selamlaşalım… 33
ADASOKAĞI İLKOKULU PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK SERVİSİ & HAZIRLAYAN SERDAR MERGEN PSİKOLOJİK DANIŞMAN VE REHBER ÖĞRETMEN 34
- Slides: 34