ada siyasal dnceler KISIM 5 Liberalizm kentlerin ykselii

Çağdaş siyasal düşünceler KISIM 5

Liberalizm: kentlerin yükselişi • 12 yy • Ticaret • Ülke kavramı • 13 yy • Üniversiteler-yeni parasal araçlar

Kilise-devlet çatışması • İki başlılık • Kral ve papa çatışması • « 15 yy kilise lüks tutkusu eleştirileri» • Wycliff ve hus-İngiltere’den-dinsel törencilik karşıtlığı • Reform hareketi-özgürlük hareketi • Luther, zwingli, münzer, calvin

Reform ile ne oldu • Hiyerarşi parçalandı-roma kilisesi kökenli • Dinsel ve felsefi özgürleşme başladı • Protestan anlayış başladı • Ruhani otorite parçalandı • Lüksten arınma süreci • Tüketimden çok üretim vurgusu

rönesans • Aydınlanma • 12 yy ile filizlendi • Birey kişisel gelişimin kökeni • Rasyonellik • Skolastik ortaçağ etkisinden kurtulma • Astronomi • Coğrafya • hümanizm

Sanayi devrimi • 1750 -1850 • Laissez-faire • İngiltere-fransa-batı Avrupa-abd • Sanayi girişimciliği • Yeni sınıflar ve sınıfsal çıkarlar • Özel mülkiyet • Serbest girişimcilik • Manifaktür üretim-yerine fabrikalar-18 yy-işçi işveren sınıfı • makineleşme

Liberalizm siyasal tabanı • Amerikan devrimi • • • Püritanst devrim-17 yy İngiltere etkisi Protestan prütenler-200 kişilik koloni ile yerleşimiÖzgürlükçülük 13 koloni-İngiliz 1775 bağımsızlık mücadelesi 1765 stamp act-mücadelenin ilk adımı

Virginia insan hakları bildirgesi • Madde 1 - eşitlik • Madde 2 -halk gücü • Madde 5 - devletin güçleri ayrı olacak • Madde 6 - serbest meclis üyesi seçimleri • Madde 12 - basın özgürlüğü • Madde 13 - ordu sivil gücün emrinde kalmalı • Madde 16 - herkese inanç ve din özgürlüğü

Fransız devrimi • 1789 -insan ve yurttaşlık hakları bildirisi • Keyfi tutuklama yok • Vergi ulus iradesine bağlı • İnanç özgürlüğü • Egemenlik ulusundur • İnsan hakları devredilemez

Liberalizmin felsefi kökenleri • Jean bodin • Devletin altın itabı-hükümdarlık kavramı • Thomas more-ütopya • Bacon-devlete bilimsel ölçütler • Compenalla-güneş devleti-ahlaki ölçüt anlayışı-devlet için • Thomas hobbes-Levşathan-devletim oluşum ve meşruiyet süreci • Kant- insan araç değil amaç olmalı • Jefferson-insan hakları devredilemez

JOHN LOCKE-1632 -1704 • Locke devlet otoritesinin kısıtlanması gerektiğini savunurdu. Zaman zaman fikirleriyle otoriter yönetimlerin korkulu rüyası olmuştur. Lakin dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır ki; Locke hiçbir zaman devletlerin bütünüyle yok oluşunu savunmamıştır • İNSANLARIN BİRBİRLERİNİN EŞİT HAKLARINA SAYGI DUYMALI • HUY KÖTÜLÜĞÜNDEN KURTULMAK GEREKİR-ZULÜMÜN KÖKENİ • KİŞİ ONAYI İLE İKTİDAR İŞLER HALE GELİR • DEVLET BİREY İÇİN ORTAYA ÇIKMIŞTIR • CHEVALLIER, PRELOT gibi takipçileri vardı

DAVID HUME 1711 -1778 • AMPİRİZME YAKIN DURUŞ-DENEYİM VE GÖZLEM • AKIL MORAL DUYGULARINI YARATMADA YETERSİZDİR-PRATİK DENEYİMLERİN ÜRÜNÜDÜR-FAYDACILIK FİKRİ • DOĞAL ADALET YOKTUR • HERKESİN FARKLI YETENEKLERİ VARDIR • SİYASİ ÇIKARCILIK-İNSAN ÇIKARCILIĞINDAN BESLENİR • ÖZGÜRLÜK VE OTORİTE DEVAMLI ÇATIŞMA HALİNDEDİR • ÖNCE BİREYİ ANLA SONRA DEVLETİ ANLARSIN

ADAM SMITH 1723 -1790 • • Siyasal unsurların yüceltilmesi Topluma uyma ahlakı Doğal özgürlük sistemi-doğal süreç İnsan kısıtlanabilir Özgürlük hakkı-anlayışı Mübadele anlayışı Fayda maksimizasyonu Politik otoriteye yalnız 3 görev düşer • Tehlikeden koruma-Polislik ve ordu • Haksızlıklar ile mücadeler • Tarım-bayındır-eğitim-yeni pazarlık zemini yaratma

JEREMY BENTHAM 1748 -1832 • HEDONİZM • HAZCILIK • TOPLUMUN MUTLULUĞUNU ARTTIRICI ETKİSİ YÜKSEK DAVRANIŞLARA YÖNELME-AZALTICILIĞI İLE TARTMA • MÜLKİYET KORUMACILIĞI

JOHN STUART MİLL 1806 -1873 • FAYDACILIK • NİTELİK OLARAK HAZ PEŞİNDE KOŞMA-BENTHAMDAN FARKLI HAZ ANLAYIŞI • AHLAKIN AMACI DA HAZDIR • TOPLUM ÖZGÜR OLMALI • YARARLI YÖNETİM-EN İYİSİDİR

HERBERT SPENCER 1820 -1902 • DEVLETİN TEK GÖREVİ HAYAT VE ÖZGÜRLÜK HAKLARINI KORUMA • DEVLET MÜDAHALESİ AZALMALI • BİREY ESASLILIK • İŞBİRLİĞİ • RASYONEL BİREYCİLİK • SINIRSIZ-LAISSE FAIRE KABUL EDİLMEZ

BENJAMİN CONSTANT 1767 -1830 • HER ŞEYDE ÖZGÜRLÜK • ÖZEL HAYATTA SERBESTLİK • EKONOMİK FAALİYET ÖZGÜRLÜĞÜ • MÜLKİYET ÖZGÜRLÜĞÜMODERN ÖZGÜRLÜK-YASALARA UYMA

ALEXIS TOCQUEVILLE 1805 -1859 • EŞİTLİĞE YOLCULUK • HERKES EŞİT VE BİRBİRİNE İHTİYAÇ DUYAR • EŞİTLİK ÖZGÜRLÜKTEN ÖNEMLİDİR • DEVLET MÜDAHALAESİ-DESPOTİZMDİR • SEÇİMLER BİR SİLAHTIR-DESPOTİZME KARŞI • DEVLET GÜCÜ BÜYÜMEYE EŞİTLİĞİ BOZMAYA EĞİLİMLİDİR

LİBERALİZMİN TEMEL İLKELERİ • BİREYCİLİK • ÖZGÜRLÜK • DOĞAL DÜZEN-PİYASA EKONOMİSİ • LİBERAL DEVLET • TOTALİTERİZMİ RED

BİREYCİLİK • BİREYİN AMAÇ OLMASI • BİREYLERİN SİYASAL ÖZGÜRLÜKLERİ OLMALI • KENDİ YASANI KENDİN YAP • TOPLUMDAN ÖNCE BİREY VAR • İNSAN ÜSTÜNLÜĞÜ FİKRİ • HOMO EKONOMICUS • RASYONEL İNSAN

ÖZGÜRLÜK • GÖNÜLLÜ İŞBİRLİĞİ-FRIEDMAN • 19 YY • HAYEK-4 ÖZELLİK-KEYFİ DAVRANIŞ, İŞ SEÇME, MAL-EŞYA KAZANMA, MÜLKİYET • MILL- 3 ÖZELLİK- VİCDAN HÜRRİYETİ-BİREYSEL ZEV VE UĞRAŞLARBİRLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ • KANT-MILL’İ ELEŞTİRMEKTE-BİREY ARAÇ DEĞİL AMAÇ-FAYDACILIĞIN BİR ARACI DEĞİLDİR • CONSTANT-KEYFİ SUÇLAMALAR OLAMAZ • JEFFERSON-AKIL VE GERÇEKLER OLMALI

DOĞAL DÜZEN • LOCKE DOĞAL HAKLAR TEORİSİ • HUME-KENDİLİĞİNDEN DÜZEN • EKONOMİK DÜZEN

LİBERAL DEVLET • SINIRLI DEVLET • LİBERAL DEMOKRASİ

TOTALİTERZİMİ RED • TOTALİTERİZM-ÖZGÜRLÜĞE KARŞI ZORUNLULUK • RESMİ İDEOLOJİ-TOTALİTERİZMİN YOL İŞARETLERİ • KÖLELİK YOLU-TOTALİTERİZMİN YOL HİKAYESİ • • • GÜVENLİK SENDROMU-HAYAT PLANLAMACILIĞI RESMİ İDEOLOJİ-AKIL PLANLAMACILIĞI JAKOBENİZM-ÖZGÜRLÜK PLANLAMCILIĞI İÇTİMAİ REFAH-TOPLUMSAL MENFAAT-İKTİSAT PLANLAMACILIĞI EĞİTİM-BİLGİ PLANLAMACILIĞI KOLLEKTİVİZM, MANEVİ CEBİR-AHLAK PLANLAMACILIĞI KEYFİ İKTİDAR-HUKUK PLANLAMACILIĞI YANLIŞ LİBERALİZM-LAİSSEZ FAIRE PLANLAMACILIĞI GLOBAL TOTALİTERİZM-ULUSLARARASI DÜZEN PLANLAMACILIĞI