ACHTERSTANDBESTRIJDING EN REFERENTIENIVEAUS voor taal en rekenen in

ACHTERSTANDBESTRIJDING EN REFERENTIENIVEAUS voor taal en rekenen in het VO Wat staat scholen te doen? Flitspresentaties september / oktober 2012 – t. b. v. Steunpunt taal en rekenen VO

Overzicht presentatie Achterblijvende resultaten Wettelijk kader Tips voor een plan van aanpak Toezicht en handhaving Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 2

Achterblijvende resultaten - 1 Er is sprake van Achterstanden als een leerling achterblijft bij : • het gemiddelde kennis- en vaardigheidsniveau • dat geldt voor de opleiding en het leerjaar • waarin de leerling zich bevindt. Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 3

Achterblijvende resultaten - 2 Achterstand verschilt per soort vaardigheid: Uit het Onderwijsverslag 2009: • Achterstanden ook bij Rekenen (ABC-toets) • Grote diversiteit in scores per leerling en domein • Ook achterstanden bij HAVO en VWO Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 4

Achterblijvende resultaten - 3 Achterstand verschilt per soort vaardigheid: Uit het Onderwijsverslag 2009 over VMBO B+K leerlingen: • Luistervaardigheden: 83 % scoort te laag • Tekstbegrip: 60% scoort te laag • Woordenschat: 50% scoort te laag Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 5

Achterblijvende resultaten - 3 Achterstand verschilt per soort vaardigheid: Uit het Onderwijsverslag 2009 over VMBO B+K leerlingen: • Luistervaardigheden: 83 % scoort te laag • Tekstbegrip: 60% scoort te laag • Woordenschat: 50% scoort te laag Ø Alle leerlingen in het praktijkonderwijs hebben tenminste twee leerjaren taalachterstand. Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 6

Wettelijk kader - 1 Wet op het Voortgezet Onderwijs – art. 6 c “Het onderwijs wordt zodanig ingericht daarbij op structurele en herkenbare wijze aandacht wordt besteed aan het bestrijden van achterstanden in het bijzonder in de beheersing van de Nederlandse taal. ” Besluit referentieniveaus voor Nederlandse taal en rekenen” – SB 2010, 265 Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 7

Wettelijk kader - 2 “Structurele en herkenbare wijze” = systematische aanpak, d. w. z. : • plan van aanpak, smart uitgewerkt, • • Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 8

Wettelijk kader - 2 “Structurele en herkenbare wijze” = systematische aanpak, d. w. z. : • plan van aanpak, smart uitgewerkt, • betrouwbaar inzicht in het niveau per leerling (bijv. via toetsing per leerjaar), • bewaking van de voortgang (volgen en analyses), • • Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 9

Wettelijk kader - 2 “Structurele en herkenbare wijze” = systematische aanpak, d. w. z. : • plan van aanpak, smart uitgewerkt, • betrouwbaar inzicht in het niveau per leerling (bijv. via toetsing per leerjaar), • bewaking van de voortgang (volgen en analyses), • zo nodig individuele leerroute voor zwakke lln. • jaarlijkse evaluatie van resultaten en effecten Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 10

Wettelijk kader - 3 “Het bestrijden van achterstanden” = per leerling moet jaarlijks aantoonbaar de achterstand verminderen, d. w. z. : • per leerling en vaardigheid aangeven van scores en de verbetering t. o. v. de vorige toetsing, • • Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 11

Wettelijk kader - 3 “Het bestrijden van achterstanden” = per leerling moet jaarlijks aantoonbaar de achterstand verminderen, d. w. z. : • per leerling en vaardigheid aangeven van scores en de verbetering t. o. v. de vorige toetsing, • extra inspanningen voor zwakke leerlingen (ILR), • vanaf 2014 streven naar: uitslagen rekentoets, per afdeling gemiddeld, liggen op/boven het landelijk gemiddelde. Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 12

Wettelijk kader - 4 Besluit referentieniveaus Taal en Rekenen: • geldt voor PO, VO, MBO: vanaf 2014 • bij start VO: iedereen ≥ 1 F ? Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – (vanaf 2015 ? ) Flitspresentaties najaar 2012 13

Wettelijk kader - 4 Besluit referentieniveaus Taal en Rekenen: • geldt voor PO, VO, MBO: vanaf 2014 • bij start VO: iedereen ≥ 1 F ? (vanaf 2015 ? ) Fundamentele niveaus: 1 F = einde basisschool, 2 F = einde vmbo (alle leerw. ) + mbo-2, mbo-3, 3 F = einde havo + mbo-4, 4 F = einde vwo (alleen taal). Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 14

Tips voor een plan van aanpak -1 Ter inspiratie: • Achterstandbestrijding = schoolbeleid: portefeuillehouder, taal- en rekencoördinator? • Scholing voor docenten: bijv. taalgericht vakonderwijs, taal- en rekendidactiek, etc. ? • NUL-meting op vaardigheden zonder scores of te weinig gegevens? • • • Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 15

Tips voor een plan van aanpak -2 Ter inspiratie: • Achterstandbestrijding = schoolbeleid: portefeuillehouder, taal- en rekencoördinator? • Scholing voor docenten: bijv. taalgericht vakonderwijs, taal- en rekendidactiek, etc. ? • NUL-meting op vaardigheden zonder scores of te weinig gegevens? • Opstellen van een PTA voor de subdomeinen? • Aanschaffen van specifiek lesmateriaal en diagnostische toetsen? • Alle leraren kennen de achterstand per leerling? Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 16

Toezicht en handhaving - 1 FASERING IN HET TOEZICHT 1. Informeren > tot zomer 2013 2. Actief stimuleren > tot zomer 2014 • tijdens schoolbezoeken en bestuursgesprekken • bespreken van plannen van aanpak • heeft school inzicht in % achterstanden taal en rekenen? Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 17

Toezicht en handhaving - 2 FASERING IN HET TOEZICHT 1. Informeren > tot zomer 2013 2. Actief stimuleren > tot zomer 2014 • tijdens schoolbezoeken en bestuursgesprekken • bespreken van plannen van aanpak • heeft school inzicht in % achterstanden taal en rekenen? 3. Aanspreken, handhaven > na zomer 2014 • afspraken maken over systematische aanpak; • hersteltermijn en hercontrole • zonodig escalatie Achterstandbestrijding en referentieniveaus voor taal en rekenen in het VO – Flitspresentaties najaar 2012 18

VRAGEN ? Handhavingsonderzoek Ouderbijdragen 2010 -2012 – Sector VO d. d. 10 September 2012 19

J. de. Mulder@owinsp. nl J. Wijsman@owinsp. nl Loket@onderwijsinspectie. nl Contactinspecteur