Abbasilerde Sosyal Yap Abbsler dneminde halk havas ve

Abbasilerde Sosyal Yapı

�Abbâsîler döneminde halk, havas ve avam olmak üzere iki büyük sınıfa ayrılıyordu. Havas sınıfı; halife, halifenin akrabaları, devlet adamları, eşraf ve bir kısım bilginlerden meydana geliyordu. Halife, hem dinî hem de siyasi egemenliği elinde bulunduruyordu. Bu açıdan o, diğer insanların üstünde bir konuma sahipti. Halifeden sonra en yüksek makam, halifenin akrabaları olan Haşimoğulları’na ait idi. Devlet adamları ise vezirler, kâtipler, vâliler, başkadı, vb. yüksek rütbe sahibi kişilerdi.

�Havastan olan eşraf, Haşimîler’in dışındaki Arap aileleri teşkil ederdi. Bunların soyu Kureyş kabilesine bağlı bulunuyordu. Eşraf, devlet nazarında büyük bir hürmet görürdü. Bunlar devlet tarafından bağlanan özel maaşlar ile geçinirlerdi. Avam sınıfı ise havasın dışında olan halktı ve çeşitli gruplara mensuptu. Çeşitli sanat ve ticaret erbabı, tarım işlerinde çalışanlar olmak üzere çeşitli meslek ve iş kollarında faaliyette

�Abbasî imparatorluğunda toplum çeşitli etnik ve dinî gruplardan oluşuyordu. Etnik unsurlar; Araplar, İranlılar, Aramîler, Mısırlılar, Berberîler, Türkler’den ibaretti. � �Doğuştan bir Arap kabilesine mensup olmayan herhangi bir Müslüman mevlâ olabiliyordu. Abbâsîler Mevâlîye çok önem vermiş ve onları devletin önemli makamlarına getirmişlerdi.

� Abbasî toplumundaki dinî gruplar ise Müslümanların yanı sıra Zimmî denilen Yahudi, Hıristiyan ve Mecûsîler (Zerdüştî)’den oluşan kesimdi. Harran’da yerleşik Sabiîler de zimmî kabul ediliyordu. � � O dönemde mevcut Hıristiyan mezhepleri şunlardı: Nasturîler, Yakubîler, Melkitler, Ermeniler ve Kıptîler. � � Yahudiler ise ana akım olarak Rabbanî Yahudilik ve Karai gruplarına ayrılıyordu. Filistin’in Nablus kentinde oturan diğer bir Yahudi grubu Samirîler idi.

�Zimmîler, cizye verme karşılığında devletin koruması altında idiler ve ibadetlerini serbestçe yapabilmekteydiler. Hıristiyanlar, mabetlerinde ve özel merasimlerde haçlarını taşıyabiliyor ve dinî törenlerini rahatça icra edebiliyorlardı. Ancak, güvenlik nedeniyle Müslümanlar arasında açıktan haçlarını taşımalarına müsaade edilmiyordu. �

�Köleler, Abbâsî toplumunun bir diğer sosyal grubu idi. Bu dönemde köle edinilmesi son derece yaygındı. En önemli köle pazarlarından biri Semerkant’taydı. Köleler, genellikle hizmetçi olarak kullanılıyordu. Bunlar, savaş esnasında esir düşen ya da satın alınan kişilerden oluşuyordu. Kölelerin bir kısmı siyah bir kısmı da beyaz ırktandı. Beyaz ırktan olan köleler Grek, Slav, Ermeni ve Berberi soyundan geliyordu. Köle kadınlar yani cariyeler şarkıcılık, rakkaselik ve odalık olarak istihdam olunmaktaydılar.