Aanpakken CGT behandelmodule voor volwassenen met een verstandelijke

Aanpakken! CGT behandelmodule voor volwassenen met een verstandelijke beperking en depressieve klachten Endang Rizzi & Elmedina Dautovic 15 maart 2018

Kleur bekennen! Quiz met 10 stellingen Juist! Onjuist! 2

Mensen met een VB kunnen per definitie niet met CGT behandeld worden, verspilde moeite! § Reacties? Onjuist! § § § Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat CGT een effectieve behandeling is bij mensen met zwakbegaafd of een licht verstandelijke beperking. Tot op heden nauwelijks geprotocolleerde behandelingen beschreven voor deze doelgroep Daarom, met steun van NUTS Ohra, deze module! 3

Mensen met VB kunnen geen depressie in engere zin hebben, de depressieve klachten zijn een gevolg van overvraging vanuit de cognitieve beperkingen § Reacties? Onjuist! § § Stemmingsstoornissen komen vermoedelijk (2 tot 4 keer) vaker voor bij mensen met een VB dan binnen de normaal begaafde populatie Naast affectieve symptomen ook gedragsproblemen en fysiologische (vegetatieve) stoornissen 4

Mensen met een VB moeten benaderd worden zoals kinderen overeenkomstig de ontwikkelingsleeftijd § Reacties? Ja & Nee § § § Het is belangrijk om aan te sluiten bij het ontwikkelingsniveau van de cliënt, waarbij er rekening gehouden moet worden met dat er contact is met een volwassen persoon. Afstemmen op de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkelingsleeftijd. Van de therapeut wordt dan een leidende, coachende, steunende en betrokken houding verwacht. 5

Een depressie bij mensen met VB is goed te behandelen § Reacties? Juist! § § Uit het geringe wetenschappelijk onderzoek naar de behandeleffecten van o. a. CGT op depressie bij VB zijn de resultaten positief. Meer (gerandomiseerd) onderzoek is nodig! 6

Mensen met een VB zijn volwassenen mensen. Daarom dient er zoveel mogelijk beroep gedaan te worden op de eigen verantwoordelijkheid. § Reacties? Onjuist! § De mogelijkheden tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid zijn beperkter. De houding van de therapeut dient daarom actief en directief, sturend en grenzen stellend te zijn. 7

Behandelen van een depressie met pillen bij mensen met een VB is het meest effectief § Reacties? Ja & Nee § Aansluiten bij de reguliere zorgprogramma’s 8

De behandeling duurt langer bij mensen met een VB. § Reacties? Ja & Nee § § Mensen met een verstandelijke beperking hebben meer tijd nodig om zich nieuwe informatie eigen te maken. Het tempo van de behandeling moet daarom lager liggen en de behandeling moet meer herhalingen bevatten. Over het algemeen zullen er dus ook meer sessies nodig zijn. Sessies korter! 9

In de behandeling is structurering en concreet zijn van groot belang § Reacties? Juist! § § Verwachtingen moeten concreet uitgesproken en liefst gevisualiseerd worden. Stappen richting verandering (zoals exposure en gedragsexperimenten) moeten zo concreet mogelijk en in kleine stappen worden uitgewerkt. 10

Huiswerkopdrachten kan je aan mensen met een VB opgeven door te zeggen: “Ga ermee aan de slag”! § Reacties? Onjuist! § § § Mensen met een verstandelijke beperking hebben moeite met het zelfstandig huiswerkopdrachten maken. De opdrachten en de te volgen stappen moeten worden gevisualiseerd, zodat de cliënt ondersteund wordt in de thuissituatie. Negatieve ervaringen met huiswerk. 11

Aan de behandeling van een depressie bij mensen met een VB is geen eer aan te behalen als therapeut § Reacties? Onjuist! § Zeker wel! § thuissituatie § Zorg draagt voor een veilige en positieve leeromgeving Als je het een uitdaging vind om in kleine stappen te werken. Mits de therapeut: § Zijn communicatie voldoende afstemt § De oefenstof concreet maakt § De stof voor-structureert en vereenvoudigt § Het netwerk betrekt en helpt generaliseren naar de 12

DEMO § § Patiënte, 35 jaar, TIQ: 68 en matige depressieve klachten Situatie: Patiënte heeft haar huiswerk niet gedaan; de therapeut bespreekt dat met haar 13