8 MONOPOL PYASASI Monopol Piyasasnn zellikleri Tek Firma

8. MONOPOL PİYASASI

Monopol Piyasasının Özellikleri Tek Firma Fiyatı monopol belirler İkamesi olmayan mal, elektrik Başka firmaların piyasaya girişinde kısıtlar Saf monopol, Ör: elektrik, su, doğalgaz pazarlayan firmalar Monopol gücü: Birden fazla firma anlaşıp, ortak hareket ederse, ör: kartel, tröst • Kartel: Fiyat ve miktar anlaşması, OPEC • Tröst: Anlaşma ötesinde birleşme • •

Diğer firmaların piyasaya girişini önleyen kısıtlar 1. Doğal kısıtlamalar (ölçek ekonomileri) 2. Yasal kısıtlamalar, devlet tarafından – Devletin verdiği işletme imtiyazı, PTT, TEDAŞ, vapurlar – Devletin verdiği lisans, doktorluk, eczacılık, avukatlık – Patent: yeni bir mal ve hizmet üretimi için yasal hak, Amerika, 20 yıl, yeni ürün , üretim yöntemleri, başka firmaya satabilir – Telif Hakkı: kitabın yazarına, besteciye eserini basması ve çoğaltması için tanınan yasal hak, başkasına satabilir, firma, basım, çoğaltma

Ölçek Ekonomileri

Monopolde kısa dönem denge fiyatı ve miktarı

• Firmanın talep eğrisi= piyasanın talep eğrisi • Monopol daha fazla satmak için fiyatını düşürmek zorunda, • Kar maksimizasyon kuralı: MR=MC olana kadar üretmek. Fiyatı da talebe göre ayarlar.

Monopol için kar maksimizasyonu

Monopole yöneltilen eleştiriler • Tam rekabet piyasasına kıyasla üretim daha az, fiyat daha fazla • Qm<Qc • Pm>Pc • Fazla kar, • Tüketiciler mutsuz • Ekonomik etkinlik sağlanamaz

Monopol ile ilgili Çözüm Önerileri • Hiçbir şey yapılmasın, Friedman, Vitra, anadol, İpek Kağıt • Monopoller bölünsün, antitröst yasaları • Monopollerin karları vergilendirilsin, • Monopollerin ürettiği mal miktarları ve uyguladığı fiyatlar düzenlensin, regulasyon

Fiyat Farklılaştırması (ayrımcılığı) • Aynı malın farklı alıcılara farklı fiyatlardan satılması • Farklı alım durumları • Amaç: karı maksimum yapmak • Miktara göre • Piyasaya göre, damping

Fiyat farklılaştırması • • • Gelire göre Mevsime göre, uçak bileti otel Mal veya hizmetin kullanımına göre, elektrik Yaşa göre, 65 yaş üstü indirim Markaya göre Bölgelere göre