716 Bilgisayar Oyunlar Tasarm Blm 17 Oyun Gelitirme
716: Bilgisayar Oyunları Tasarımı Bölüm 17: Oyun Geliştirme Belgeleri (Chapter 17: Game Development Documentation ) Prof. Dr. Hakan TÜZÜN Hazırlayan: Gülay Öztüre
Sunum Akışı Dokümantasyon Oyun Geliştirme Dokümantasyonu Oyun Geliştirme Dokümanları Dokümantasyonun Faydaları
Geliştirme ekipleri büyüdükçe projenin odağının korunması bir sorun haline gelir. Belgeler oyun içeriğinin yaratılmasına öncülük eder. Herhangi bir dokümantasyona gerek olmadan oyun yapmak da mümkündür, ancak herhangi bir boyutta bir ekiple son derece zor olacaktır.
Dokümantasyon Nedir? Dokümantasyon: Belgeleme, bir çalışma için gerekli belgeleri arama ve sağlama, belgelere dayandırmadır.
Oyun Geliştirme Dokümantasyonu Oyun geliştirme ekibindeki tüm kişiler fikir ve hikayeden haberdar olurlar. Profesyonel bilgisayar oyunlarında dokümantasyon şarttır.
Oyun Geliştirme Dokümantasyonu Oyun yaratmak için önemlidir. Dokümanların etkili kullanılması için önemlidir.
Oyununuzu Belgelendirin • Modern bilgisayar dünyasında tasarım dokümanı, sanat kural kitabı, teknik tasarım dokümanı gibi birçok çeşit doküman vardır. • Hepsiyle çalışamayız ama önemli olan ne içerdiklerini bilmek, birbirleriyle olan ilişkilerini anlamaktır.
Hikaye Kural Kitabı Senaryo Oyun Anı Akış Şeması Storyboard Tasarım Dokümanı Rekabet Analizi Oyun Teklif Dokümanı Sanat Kural Kitabı Teknik Tasarım Dokümanı Oyun geliştirme Dokümanları İş Takvimi/Pazarlama Dokümanı
Oyun Teklif Belgesi (Concept Document, Pitch Document, or Proposal) • Bunlar genellikle belirli bir oyun için yaratılan ilk resmi belgelerdir. • Teklif belgeleri, bir oyun fikrini yayıncıya ya da üst yöneticiye satmak (kabul ettirmek) için yazılır. • Proje hakkında en ilgi çekici noktalara odaklanır.
Oyun Teklif Belgesi (Concept Document, Pitch Document, or Proposa) Oyun teklif belgesinde; • oyunun pazarda nasıl yer alacağı, • bütçe ve geliştirme takvimi, • hangi teknolojinin kullanılacağı, • oyun için çalışması olası kişilerle ilgili kısa bilgi, • gameplay’le ilgili bazı açıklamalar yer alır.
Oyun Teklif Belgesi (Concept Document, Pitch Document, or Proposa) Genelde konsept belgeleri, • sadece üst düzey tasarım konularına odaklanır, • diğer oyunlardan farklılığını benzersizliğini vurgular, • oyunun hikayesini ayrıntılarıyla açıklar, • okuyucuyu proje hakkında heyecanlandıracak öğelerden söz eder. • Bu belge tasarım sürecinde doğrudan kullanılmamakla birlikte diğer dokümantasyon belgelerinin oluşturulmasında önemlidir. Oyun Geliştirme Dokümanları
Rekabet Analizi (Competitive Analysis ) • Oyunu satmaya çalışırken kullanılan bir diğer belgedir. • Oyunun piyasadaki benzer oyunlarla nasıl rekabet etmesi gerektiğine dair yazılır. Oyunun benzersiz özelliklerini içerir. • Oyunun amaçları ile benzeşen piyasadaki diğer oyunlar listelenir ve incelenir. • Oyunun gelişimine pek yardımcı olmaz ancak tasarımcının yaratmayı umduğu oyunun daha önce gönderilen başka bir başlıkla aynı olup olmadığının fark etmesini dolayısıyla gerçekçi bir kontrol sağlar. Oyun Geliştirme Dokümanları
Tasarım Belgesi (Design Document) • Oyunun detaylandırmak ve tam olarak tanımlamak amacıyla yazılır. • Özellikle büyük takım projelerinde hayati önem teşkil eder, takım elemanlarına yol gösterir. • Ayrıca oyun başka bir takım tarafından başka bir platforma çevrilirse , iyi yazılmış ve tamamlanmış bir doküman kalınan yerden devamı sağlayabilmek için özel önemi vardır. • Oyuncular oyunda neleri nasıl yapabilir? • Oyuncular oyunda nelerle karşılaşacak? gibi soruların cevaplarını içerir.
Tasarım Belgesi (Design Document) • Bir gazeteci bir haberi nasıl hazırlıyorsa tasarım dokümanı da öyle hazırlanmalıdır (hareketler, ayarlar, sıralama, motivasyon, kontroller). • Tasarım dokümanında teknik bilgiye ya da pazarlama/bütçe işlerine yer verilmez. • Tasarım belgesi, oyunun gelişimini teknik açıdan açıklamaz. Platform, sistem gereksinimleri, kod yapısı, yapay zeka algoritmaları ve benzerleri, teknik tasarım belgesinde ele alınması gereken başlıklardır; bu nedenle tasarım belgesinde yer almaz. • Tasarım belgesi oyunun nasıl çalıştığını değil, bu işlevselliğin nasıl uygulanacağını tarif etmelidir.
Tasarım Belgesi (Design Document) Tasarım belgesinde oyuncuların oyunda; • ne yaptıkları (oyuncuların gerçekleştirebileceği eylemler), • nerede yaptıkları (oyunun ayarları), • ne zaman oynadıkları (oyuncuların ne zaman ve hangi sırayla farklı eylemler gerçekleştirdiği), • neden yaptıkları (oyuncuların motivasyonları) ve • nasıl yaptıkları (oyunu kontrol etmek için hangi komutları kullandıkları) bilgileri yer almalıdır. Oyun Geliştirme Dokümanları
Akış Şeması (Flowchart) Oyun geliştirme aşamasında, akış şemasının başlıca iki kullanımı vardır. • Birincisi; oyun dışı menülerde, oyuncunun nasıl dolaştığını (navigasyonunu) izlemektir. Yeni bir oyuna başlayan ya da kaydedilmiş bir oyunu açan oyuncu olabilir. • İkincisi; özellikle düzey tabanlı oyunlarda , oyuncunun geldiği ve gideceği yerleri haritalandırmak için kullanılırlar. Çok sayıda dallanma içeren karmaşık senaryolarda akış şeması ile gösterim, fikirlerin tek başına metinle sunulmasından daha etkilidir. Akış şemaları elde geliştirilebileceği gibi Visio gibi araçlar da kullanılabilir. Oyun Geliştirme Dokümanları
Hikaye Kural Kitabı (Story Bible) • Oyunun hikayesinin detaylı olarak anlatıldığı belgedir. • Oyunda kısmen anlatılan hikayenin arkasındaki genel hikayedir. • Algılanan derinliği ve bütünlüğü sağlamak için kolay bir yoldur. • Tasarım dokümanında, oyunun hikayesinin bir kısmı bulunabilir ancak oyunun farklı karakterleriyle asıl kompleks hikayesinin (özellikle farklı karakterler ve yerler varsa) ya da evrenin herhangi bir yerinde geçen spesifik hikayesinin bulunacağı yer hikaye kural kitabıdır.
Hikaye Kural Kitabı (Story Bible) • Çoğu zaman hikaye kural kitabı çeşitli uzunluklara sahip çeşitli tarihsel alıntılardan oluşur. Karakterin çocukluğunu, oyundaki her pozisyona nasıl yükseldiğini vb. unsurları içerebilir. Bir kılıcın renkli bir hikayesi olabilir, bir türbe karanlık bir sırra sahip olabilir… ancak yazar her nesnenin hikayesini tam olarak açıklamak zorunda hissetmemelidir. Sadece oyunun oluşturulmasında önemli olduğu düşünülen bilgiler eklenmelidir. • • Hikaye kural dokümanı oyunun tutarlılığına katkı sağlar. Oyun Geliştirme Dokümanları
Senaryo (Script) • Bir oyun hikayesi varsa, oyuncuların bazı noktalarda anlatımı dinlemeleri, konuşan karakterleri duymaları veya gelecek görevler hakkında bilgi okumaları istenebilir. • Bu iletişim kutusu ve iletişimin oluştuğu durumların (sahne yönergeleri) birlikte verilen açıklamaları oyunun senaryosunda bulunmalıdır. • Oyunun senaryosu çeşitli kişiler tarafından yazılabilir: tasarımcı, sanatçı, oyun yapımcısı …
Senaryo (Script) • Oyun içi kesme sahneleri için senaryo, sanatçının diyaloğa eşlik edecek uygun hareketi oluşturmasına yardım etmek için, karakter animasyonlarıyla birlikte yol tarifi, sahne yönlendirmesini içerebilir. • Oyuncu başka bir karaktere çarptığında; «Ah, afedersiniz. » «Yolunuzu engelliyor muyum? » gibi diyalog örnekleri olabilir. • Ancak; oyuncuların film seyretmek yerine oyun oynamak istedikleri için oyun oynadıklarını unutmamak gerekir. Oyun Geliştirme Dokümanları
Sanat Kural Kitabı (Art Bible) • • • Oyunun görünümünün ve duygusunun kapsamlı olarak belirlendiği yerdir. Genellikle tasarımcılar tarafından değil, baş sanatçı ve ekibi tarafından başlıca kavram ve diğer kaynaklar temel alınarak oluşturulur. Oyunun hikayesi ve karakterleriyle uyumludur. Oyunun tüm detaylarıyla kapsamlı bir şekilde görüldüğü, hissedildiği yani tanıtıldığı yerdir. Oyun motoru ile ilişkili yürümelidir. Oyun Geliştirme Dokümanları
Oyun Anı (The Game Minute) • Düz yazı şeklinde yazılan ve oyuncunun oyun esnasında tam olarak ne yaptığını anlatan, oyunla ilgili anlık-spesifik detayların verildiği 1 -3 sayfalık belgedir. • Oyun geliştirme sürecinin ilk başlarında yazılır. (Oyunun oluşumu daha belirsiz bulanık haldeyken yazılır. ) • Bu dokümanın fonksiyonundan bütün takım elemanları farkında olursa, projenin başlangıcından itibaren çok faydalı bir araç olur. Oyun Geliştirme Dokümanları
Storyboard • Her sahnesinin elle ayrı çizimidir. • Takımın üyelerine, birileri sorun yaşamadan ya da teslim etmeden önce geribildirim sağlayarak düzeltme imkanı sunar. • Oyun motorunun hazır olmadığı durumlarda, kavram taslağı ya da model olarak kullanılabilir. • Storyboard ayrı belge olabileceği gibi sanat kural kitabının bir parçası olabilir. Oyun Geliştirme Dokümanları
Teknik Tasarım Belgesi (Technical Design Document) • Tasarım dokümanı oyunun nasıl işlediği konusuna odaklanırken, teknik tasarım belgesi bu işlevselliğin nasıl uygulamaya geçirileceğini tartışır. • Genel kod yapısını, hangi ana sınıfların kullanılacağını, işleme mimarisi tasarımlarını, algoritmanın nasıl çalışacağını ve bu gibi teknik uygulama bilgilerini içerir. • Projenin başındaki lider programcı tarafından yazılır ve diğer programcılar tarafından bir referans noktası olarak kullanılır. • Tasarımcı bu belgenin tamamını anlamasa da program ekibinin doğru yolda olduğuna emin olabilir. Oyun Geliştirme Dokümanları
İş Takvimi ve İş/Pazarlama Belgesi (Schedules and Business/Marketing Documents ) • Tasarım dokümanı, oyunun nasıl reklam edileceği ya da nasıl perakende satılacağıyla ilgili değildir. Bu nedenle pazarlama planlarını, işletme verilerini ilgililerin en iyi inceleyebileceği şekilde ayrı dokümanlar halinde ayrıştırmakta fayda vardır. • Projenin yapılması için bir bütçeye ihtiyaç duyulduğundan bu doküman önemlidir. • Bu belgeleri geliştirmek çoğunlukla oyun yapımcısının sorumluluğundadır ancak oyunun baş tasarımcısı da bu dokümanın hazırlanmasında çalışabilir.
Standart Dokümantasyon Yoktur • Oyun tasarımına kılavuzluk etmek ya da yardımcı olmak amacıyla farklı şirketler farklı dokümantasyon standartları kullanabilirler. • Yayıncılar oyun geliştirme ekibinin yaptıklarının iyi bir fikir olduğuna dair dişe dokunur kanıtlar beklerler bu nedenle de dokümantasyon önemlidir. • Genellikle ne kadar dokümantasyona ihtiyaç olduğu ekibin güvenilirliği ve deneyimiyle ters orantılıdır. Eğer yeni bir ekipseniz kendinizi kanıtlamak ve projeyi finanse edecek kişiler bulmak için daha çok dokümana ihtiyacınız olacaktır.
Dokümantasyonun Faydaları • İyi dokümantasyon oyununun daha iyi olmasını sağlar (tek çalışsanız da, takımla çalışsanız da). • Bazı oyun geliştiriciler, takımdaki herkesin dokümanlara istedikleri zaman ulaşabilmesi, değiştirebilmesi ve güncelleyebilmeleri için wiki gibi web tabanlı uygulamaları kullanmaktadır.
Dokümantasyonun Faydaları • Oyun tasarımcısı olarak, dokümantasyon türlerinden herhangi birini üzerine çalışmanız gerekebilir. • Tasarımcının dikkat etmesi gereken en önemli şey dokümanların her birinin oyunun vizyonu ve focus’u ile aynı çizgide kalmasını sağlamaktır.
KAYNAKÇA Rouse, R. (2005). Game Design Theory and Practice, Second Edition. Wordware Publishing.
Teşekkürler…
- Slides: 30