7 sayl tam orta mktb zizli Mehrin mullim

7 saylı tam orta məktəb Əzizli Mehrin muəllim: Əiyeva leyli

Kəpənəklərin ölçuləri muxtəlifdir. Qanadları açılmış halda 3 -8 mm-dən 20 -25 sm-ə qədər olur. İki cut pərdəşəkilli qanada malikdirlər. Ən səciyyəvi xususiyyətlərindən biri qanadlarının muxtəlif rəngli pulcuqlarla örtulu olmasıdır (dəstənin adı da buradan göturulmuşdur). Onları əlvan edən də bu pulcuqlardır. Dunyada 140 minə yaxın, Azərbaycanda isə 5 minə yaxın kəpənək növu məlumdur.

Kəpənəklər çiçəyə qonduqda spiral şəkildə burulmuş xortumcuğunu açır və nektarı sormaqla qidalanır. Yumurtadan çıxan tırtıllar isə yarpaqları gəmirir.

Kəpənəklərin gözlərinin yanında çoxlu boru formalı, buğumlardan əmələ gəlmiş lələkvari biğciqlar yerləşmişdir. Bığcıqlara traxeya, əzələ və iybilmə siniri keçir.

Kəpənəklərdə ağız aparatı inkişaf etməmişdir, xotumcuq yoxdur. Xortum əvəzinə ağız dəliyi qarşısında iki nazik kisəşəkilli çıxıntı vardır. Ağız dəliyi çox balacadı.

TIRTILLAR NƏDİR!! Kəpənək istənilən yerlərə tək-tək və ya topa halında yumurta qoyur. Yumurtalar muxtəlif böyuklukdə və rənglərdə olur. Kəpənəklərin surfələri tırtıllar adlanır. Tırtıllar uzunsov və muxtəlif rənglərdə olur. Pupları örtuludur, çox vaxt barama içərisində yerləşirlər.

TIRTILIN ƏHƏMİYYƏTİ! Tırtılın qarın buğumunda axarı alt dodağa açılan xususi vəzilər vardır. Həmin vəzilərin ifraz etdiyi maye havada tez quruyur və ipək sapa çevrilir. Bu sapla tırtıl özunə barama sarıyır. Hər baramada 1500 metrə yaxın ipək tel vardır. Brama içərisində olan pupları isti buxarla öldururlər. Sonra xususi fabriklərdə barama açır və ondan muxtəlif məqsədlər uçun istifadə olurт Azərbaycanda ipəkçiliyin 1300 illik tarixi var. İpəkçilik respublikamizda xalq təsərrufatının əsas sahələrindən biridir. е

Diqqətinizə görə "Təşəkkur Edirəm" KƏPƏNƏKLƏRİN GÖZƏLLİLƏRİNİ QORUYAQ!