7 BLM OKULDA RENC HZMETLERNN YNETM Dr Celal

7. BÖLÜM OKULDA ÖĞRENCİ HİZMETLERİNİN YÖNETİMİ Dr. Celal GÜLŞEN & Dr. Necmi GÖKYER 1 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

7. BÖLÜM KAZANIMLARI 2 Bu bölümü başarıyla tamamlayanlar; l Öğrenci kişilik hizmetlerinin işlevini ve kapsamını öğrenebilme, l Değişik kademelerdeki öğrenci kayıtları ile ilgili iş ve işlemler hakkında bilgi edinebilme, l Değişik kademelerdeki öğrencilerin devam- devamsızlık, izin ilişik kesme, öğrenci nakilleri ile ilgili işlemlerin dayanağı olan mevzuat hakkında bilgi edinebilme, l Değişik kademelerdeki öğrenci başarısının değerlendirilmesi ile ilgili iş ve işlemler hakkında bilgi edinebilme, l Öğrenci disiplin işleri, yaptırımlar ve ödüller ile ilgili iş ve işlemler hakkında bilgi edinebilme, l Okuldaki sağlık hizmetlerinin önemini kavrayabilme, l Okuldaki güvenlik hizmetlerinin önemini kavrayabilme, l Okuldaki rehberlik hizmetlerinin önemini ve gereğini kavrayabilme, kazanımlarını edinmiş olacaklardır. 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ l l l 3 Öğrenci kişilik hizmetleri kapsamına giren etkinlikler şunlardır: 1. Psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri: Öğrenci kişilik hizmetlerinin en önemli ve vazgeçilmez bir alt alanıdır. 2. Sağlık hizmetleri: Sağlık eğitimi verme, bulaşıcı hastalıklar ve koruyucu sağlık, tedavi gibi hizmetleri kapsar. 3. Sosyal yardım hizmetleri: Burs-kredi hizmetleri, barınma/yurt-pansiyon hizmetleri, ek görev-iş bulma hizmetleri, beslenme hizmetleri, ulaşım gibi hizmetleri kapsar. 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

ÖĞRENCİ KİŞİLİK HİZMETLERİ-2 4. Özel eğitim ve özel yetiştirme hizmetleri: Başarısızlığı giderici çalışmalar ve kurslar, özel yetenekleri geliştirici çalışmalar, başarısızlık nedenleri ve verimli ders çalışma becerileri kazandırma gibi hizmetleri kapsar. l 5. Sosyal ve kültürel hizmetler: Serbest zaman eğitimi, spor sanat ve kültür alanında çeşitli etkinlikler gerçekleştirme gibi hizmetleri kapsar. l 4 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

1. 1. Öğrenci Kaydının Yapılması Okul Öncesi Eğitim Kurumları : Okul öncesi eğitim çağı çocuklarına eğitim veren anaokulu, ana sınıfı ile uygulama sınıfını ifade eder. l a) Anaokulu: Anaokulu ve uygulama sınıflarına, kayıtların yapıldığı yılın eylül ayı sonu itibarıyla 36 ayını tamamlayan ve 66 ayını doldurmayan çocukların kaydı yapılır. l b) Ana sınıfı: Ana sınıflarına, kayıtların yapıldığı yılın eylül ayı sonu itibarıyla 48 ayını dolduran ve 66 ayını doldurmayan çocuklar kaydedilir. Ancak bir grup oluşturabilecek kadar çocuk bulunmayan okullarda 36 -47 ay arası çocuklar da ana sınıfına kaydedilebilir. l c)Uygulama sınıfı: Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında çocuk gelişimi ve eğitimi alanında 36 -66 aylık çocukların eğitiminin yapıldığı uygulama birimini ifade eder. 5 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Okula Kayıt Yaşı l l 6 a) İlkokulların birinci sınıfına, kayıtların yapıldığı yılın eylül ayı sonu itibarıyla 66 ayını dolduran çocukların kaydı yapılır. Gelişim yönünden ilkokula hazır olduğu anlaşılan 60 -66 ay arası çocuklardan, velisinin yazılı isteği bulunanlar da ilkokul birinci sınıfa kaydedilir. b) Okul müdürlükleri, yaşça kayıt hakkını elde eden çocuklardan 66, 67 ve 68 aylık olanları velisinin vereceği dilekçe; 69, 70 ve 71 aylık olanları ise ilkokula başlamaya hazır olmadıklarını belgeleyen sağlık raporu ile okul öncesi eğitime yönlendirebilir veya kayıtlarını bir yıl erteleyebilir. 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Ortaokul ve imam-hatip ortaokuluna kayıt İlkokul öğrenimini tamamlayan ve kayıtların yapıldığı eylül ayı sonu itibarıyla zorunlu öğrenim çağı dışına çıkmamış öğrencilerin kayıtları e-Okul sistemi üzerinden ortaokula yapılır. Ortaokulu veya imam-hatip ortaokulunu bitiren öğrenciler, ortaöğretime yerleştirmeye esas puana ve/veya yetenek sınav puanına göre veya herhangi bir puan kullanmaksızın tercihleri doğrultusunda ortaöğretim kurumlarına geçiş yaparlar. Merkezi yerleştirmeyle öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına; Ortaöğretime yerleştirmeye esas puanı ve/veya özel yetenek, mülakat ve/veya beden yeterliği sınav puanı ile tercihler doğrultusunda yerleştirme yapılır. 7 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Öğrenci Devamı l l 8 Okulöncesi eğitim kurumlarında; Özürsüz olarak aralıksız 10 gün okula devam etmeyen çocuğun velisi okul müdürlüğünce yazı ile uyarılır. Aralıksız 30 gün okula devam etmeyen ve devam ettiği hâlde üste iki aylık ücreti yatırılmayan çocukların kaydı silinir. Bu durum veliye yazılı olarak bildirilir. İlköğretim Kurumlarında; Öğrencilerin okula devamları zorunludur. İlköğretim kurumlarına kaydedilen mecburi ilköğretim çağındaki öğrencilerin velileri ile okul yönetimleri, il/ilçe millî eğitim müdürlükleri, maarif müfettişleri, muhtarlar ve mülki amirler çocukların okula devamını sağlamakla yükümlüdürler. 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

İzin ve İlişik Kesme l l l 9 İzin Verme: Öğrencinin geçerli mazereti ve velinin başvurusu üzerine okul yönetimi tarafından bir öğretim yılı içerisinde 15 güne kadar izin verilebilir. İlişik Kesme: İlköğretim kurumlarına kayıtlı öğrencilerden; a) Mecburi ilköğretim çağı dışına çıkan ilkokul öğrencileri, ders yılı sonuna kadar öğrenimlerine devam ettirilir. Bu öğrencilere öğretim yılı sonunda Öğrenim Belgesi EK-3 verilerek yaygın eğitime yönlendirilir. 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

İzin ve İlişik Kesme-2 İlişik Kesme: İlköğretim kurumlarına kayıtlı öğrencilerden; b) Mecburi öğrenim çağını bitirdiği ders yılı sonuna kadar ortaokul veya imam-hatip ortaokulu öğrenimlerini tamamlayamayan öğrenciler öğrenimlerini tamamlamak üzere en çok iki eğitim ve öğretim yılı daha okullarına devam ettirilir. Bu iki yıllık uzatma sonunda da öğrenimini tamamlayamayanlara ders yılı sonunda öğrenim durumunu gösterir Öğrenim Belgesi EK-3 düzenlenir ve bu öğrencilerin kayıtları e-Okul sistemi üzerinden Açık Öğretim Ortaokuluna yapılır. c) Mecburi öğrenim çağı dışına çıkan ve iki yıl daha öğrenim görmesine imkân verilerek 8 inci sınıfa geçen ortaokul veya imam-hatip ortaokulu öğrencilerinin o eğitim ve öğretim yılı ders kesimi sonuna kadar okula devamları sağlanır. Ders yılı sonunda başarılı olanlara Öğrenim Belgesi EK-3 düzenlenir. Başarısız olanlara da Öğrenim Belgesi EK-3 düzenlenerek kayıtları e-Okul sistemi üzerinden Açık Öğretim Ortaokuluna yapılır. 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER l 10

Öğrenci Başarısının Değerlendirilmesi İlkokul 1, 2 ve 3 üncü sınıflarda öğrencilerin başarısı; gelişim düzeyleri dikkate alınarak öğretmen rehberliğinde gerçekleştirilen ders etkinliklerine katılımları ile öğretim programlarında belirtilen ölçme ve değerlendirme ilkelerine göre“çok iyi”, “iyi” ve “geliştirilmeli” şeklinde gösterilir. İlkokul 4 üncü sınıf ve sonrasında ortaokullarda öğrenci başarısı; sınavlar ile ders etkinliklerine katılım çalışmalarından alınan puanlara göre değerlendirilir. Başarı, yüzlük puan sisteminde 0 -44, 99 puanlar başarısız, 45, 00 ve üzeri puanlar başarılı olarak değerlendirilir. 11 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Ölçme ve Değerlendirmede Puan Değerleri PUAN DERECE 85, 00 -100 12 Pekiyi 70, 00 -84, 99 İyi 60, 00 -69, 99 Orta 50, 00 -59, 99 Geçer 0, 00 -49, 99 Geçmez 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Öğrenci Disiplin İşleri İlköğretimde Ortaokul ve imam-hatip ortaokulu öğrencilerine, olumsuz davranışlarının özelliğine göre a)uyarma, b)kınama ve c)okul değiştirme yaptırımlarından biri uygulanır. Ortaöğretim de ise, öğrencilere, kusurlu veya cezayı gerektiren davranışlarının niteliklerine göre; a) Kınama, b) Okuldan Kısa Süreli Uzaklaştırma, c) Okul değiştirme, ç) Örgün Eğitim Dışına Çıkarma, cezalarından biri verilir. 13 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Öğrencilere verilebilecek ödüller İlkokul 4 üncü sınıf ile ortaokul ve imam-hatip ortaokullarının bütün sınıflarında puan ortalaması Türkçe dersinden 55. 00, diğer derslerin her birinden 45. 00 puandan aşağı olmamak şartı ile tüm derslerin dönem ağırlıklı puan ortalaması 70. 00 -84. 99 olanlar "Teşekkür" EK-6, 85. 00 puan ve yukarı olanlar "Takdir" EK-7 belgesi ile ödüllendirilir. 14 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

OKULDA SAĞLIK HİZMETLERİ Bireye verilen sağlık hizmetlerini genelde iki boyutta ele almak mümkündür. Bu hizmetlerin bir boyutu, bir sorun ortaya çıkmadan gerekli önlemleri almaya yönelik olan “önleyici” hizmetler, diğeri ise sorun ortaya çıktıktan sonra gerekli önlemleri ve müdahaleleri içeren “müdahaleci” hizmetler olarak adlandırılabilir. 15 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Okulda verilebilecek sağlık hizmetleri-2 1. Akut hastalıklara yaklaşım: Okulda sık görülebilen kanama, solunum yetmezliği, bayılma, konvülsiyon, alerjik reaksiyonlar, yanıklar, zehirlenmeler, kafa travmaları, üst solunum yolu enfeksiyonları, deri enfeksiyonları, ishal, kusma, karın ağrısı, burkulma, kırık, çıkık gibi ani durumlarda yapılan ilk yardım girişimleridir. Bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkması da akut yaklaşım gerektirir. 16 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Okulda verilebilecek sağlık hizmetleri-3 17 2. Süreğen hastalıklara yaklaşım: Okulda süreğen hastalığı olan çocukların olması durumunda bu hastalığın çocuk, aile ve eğitim üzerindeki etkileri ile mücadele etmek gerekir. Örneğin astımlı bir çocukta çevre kontrolü ve enfeksiyonların önlenmesi; diyabetli bir çocukta kan şekerinin izlenmesi ve hastanın uyumunun geliştirilmesi; epileptik bir çocukta ise atakların önlenmesi ve kazalardan korunması için çaba harcanmalıdır. 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Sağlığın Değerlendirilmesine Yönelik Çalışmalar A. Okula giriş muayeneleri B. Tarama programları l a. Görme taramaları l b. İşitme taramaları l c. Diş sağlığı taramaları l d. Büyüme ve gelişme taramaları yapılmalıdır. 18 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar a. Bağışıklama (aşılama) b. Beslenme c. Taşıyıcıların araştırılması d. Spor etkinlikleri e. Sağlık eğitimi f. Çevre sağlığı hizmetleri 19 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

OKULDA GÜVENLİK Güvenli okul; öğrenci, öğretmen, yönetici, yardımcı personel ve ziyaretçilerin olumlu etkileşimde bulunduğu, tavır ve tepkilerin tehdit edici tarzda olmadığı, olumlu ilişkilerin ve kişisel gelişimin önünün açık olduğu bir iklimin hakim olduğu okuldur. 20 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Okul Güvenliğinin Boyutları 1. Arkadaşlarından gelecek şiddet olaylarına karşı güvenlik, 2. Öğretmenlerin fiziksel şiddetine maruz kalma konusunda güvenlik, 3. Tabii afetlere karşı güvenlik, 4. Sağlık ve temizliğe ilişkin güvenlik, 5. Cinsel istismara karşı güvenlik, 6. Psikolojik ve duygusal güvenlik, 7. Etnik ve siyasi görüş konularındaki güvenlik. 21 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

OKUL GÜVENLİĞİ TEORİLERİ-1 Literatürde okul güvenliği ile ilgili ön plana çıkan teoriler “kontrol teorisi”, “okul iklimi teorisi” ve “sosyal çözülme” teorisidir. l 1. Kontrol Teorisi: Bu teoriye göre, okullardaki şiddet olaylarının temelinde toplumsal ve kültürel değerlerin zayıflığı yatmaktadır. normlara inanma koşullarının sağlanmasıyla gerçekleşebilir. 22 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

OKUL GÜVENLİĞİ TEORİLERİ-2 2. Okul İklimi Teorisi: Okul iklimi teorisine göre öğrenci davranışlarını belirleyen en önemli unsur okul iklimidir. l 3. Toplumsal Çözülme Teorisi: Bu teoriye göre okul toplumun aynasıdır ve okul güvenliği, okulun içinde bulunduğu toplumun güvenliğinden bağımsız olarak ele alınamaz. l 23 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

OKUL GÜVENLİĞİ TEORİLERİ-2 2. Okul İklimi Teorisi: Okul iklimi teorisine göre öğrenci davranışlarını belirleyen en önemli unsur okul iklimidir. l 3. Toplumsal Çözülme Teorisi: Bu teoriye göre okul toplumun aynasıdır ve okul güvenliği, okulun içinde bulunduğu toplumun güvenliğinden bağımsız olarak ele alınamaz. l 24 6. 2. 2022 Dr. C. GÜLŞEN & Dr. N. GÖKYER

Şiddet (Taciz, Zorbalık) ile İlgili Güvenlik Sorunları Okulun amaç ve beklentilerine uymayan istenmeyen davranışların aşırı şekilde sergilenmesi olan şiddet yüzyıllardır okul yaşamının sıradan bir özelliği olmuştur ve nedenleri dönemin toplumsal, kültürel, tarihsel ve ekonomik bağlamında gömülüdür. l Zorbalık (kabagüç) veya taciz kavramları şiddet kapsamında değerlendirilir. ABD’de geliştirilen Güvenli Okul Programı’nda okul zorbalığı; fiziksel, sözel, psikolojik, cinsel, ırkçı ve ilişkisel olarak türlere ayrılmıştır l 25