6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSL USUL HAKKINDA KANUN

6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN UYGULAMASI 1

6183 SAYILI KANUN · KAMU ALACAĞININ ÖDENMESİ · SÜRESİNDE ÖDENMEYEN ALACAKLARA UYGULANACAK MALİ MÜEYYİDELER · SÜRESİNDE ÖDENMEYEN ALACAKLARIN ZOR ALIM YOLUYLA TAHSİLİ · KAMU ALACAĞININ TAHSİL GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK İÇİN ALINACAK TEDBİRLER · KAMU ALACAĞININ TAHSİL ZAMANAŞIMI VE TERKİNİ (SİLİNMESİ) HÜKÜMLERİNİ DÜZENLER. 2

6183 SAYILI KANUN DEVLETİN İL ÖZEL İDARELERİNİN BELEDİYELERİN v. VERGİ, RESİM, HARÇ, GECİKME ZAMMI, GECİKME FAİZİ, CEZA, TAKİP GİDERLERİ GİBİ KAMU HUKUKUNDAN DOĞAN ALACAKLARININ TAKİP VE TAHSİL USULÜNÜ DÜZENLER v. BU İDARELERİN SÖZLEŞME GİBİ ÖZEL HUKUK HÜKÜMLERİNE TABİ ALACAKLARI İÇİN BU KANUN HÜKÜMLERİ UYGULANMAZ. v. AMME ALACAKLARI ASLİ VE FER’İ ALACAK OLARAK İKİ GRUPTA TOPLANIR. v. VERGİ, RESİM, HARÇLAR GİBİ ALACAKLAR ASLİ ALACAK, BU ALACAKLAR ÜZERİNDEN HESAPLANAN GECİKME ZAMMI VE GECİKME FAİZİ GİBİ ALACAKLAR FER’İ ALACAKTIR. 3

6183 SAYILI KANUNUN KAPSAMI 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun Kapsamı; a) Alacak Türleri, b) Alacaklılar, bakımından iki şekilde tasniflenebilinir. 4

ALACAKLILAR BAKIMINDAN l Alacakları 6183 Kanuna göre takip edilecekler; l A) 6183 sayılı Kanunun 1. Maddesinde yer verilen Devlet, İl Özel İdareleri ve Belediyeler, l B) Özel Kanunlarında alacakları 6183 sayılı Kanuna göre tahsil edileceği belirtilmiş olanlar (TMSF, SSK vb. ), l Girmektedir. 5

5018 sayılı Kanunda Devlet l 01. 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununda bütçe türlerini; l A) Merkezi Yönetim Bütçesi, l B) Mahalli İdareler Bütçesi, l C) Sosyal Güvenlik Kurumları Bütçesi, Olmak üzere 3 çeşit olarak belirlemiştir. 6

Merkezi Yönetim Bütçesi l Merkezi Yönetim Bütçesi kendi içinde 3 alt bütçe türünü barındırır. l A) Genel Bütçe: Devlet Tüzel Kişiliğine dahil olan kamu idarelerinin bütçesidir. (51 adet Kamu idaresi) l B) Özel Bütçe: YÖK ve Devlet Üniversiteleri (96 adet) ile bazı kamu idareleri (35 adet)(toplam 131). l C) Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Bütçesi: TMSF hariç olmak üzere 8 adet. 7

DEVLET nedir? 5018 sayılı Kanun Uyarınca DEVLET: Genel Bütçeye dahil 51 adet kamu idaresinden oluşan Kamu Tüzel Kişiliğidir. 8

6183 sayılı Kanun ve Devlet Bu itibarla, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre alacakları takip edilen Devlet, Genel Bütçeye dahil kamu idarelerinden oluşmaktadır. 9

ALACAK TÜRLERİ BAKIMINDAN A) 6183 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE TAKİP EDİLECEK ALACAKLAR; l 1) 6183 sayılı Kanunun 1. Maddesinde belirtilen alacaklar l – – l Asli Alacaklar (Vergi, Harç, Para Cezası, vb. ) Fer’i Alacaklar (Gecikme Zammı, G. Faizi, Faiz vb. ) Takip Masrafları (İlan, depo, nakliye, tellaliye vb. ) Kamu hizmetinden doğan alacaklar 2) Özel Kanunlarında 6183 sayılı Kanuna göre takip ve tahsil edileceği belirtilen alacaklar (Kaynak kullanımı destekleme, Prim destekleme, Doğrudan gelir desteği vb. ) 10

B) 6183 SAYILI KANUNA GÖRE TAKİP EDİLEMEYECEK ALACAKLAR; 1 - Sözleşmeden kaynaklanan alacaklar, 2 - Sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan alacaklar, 3 - Haksız fiilden kaynaklanan alacaklar. 11

6183 SAYILI KANUNUN KAPSAMI I. ALACAKLI AMME İDARESİ AÇISINDAN DEVLETE İL ÖZEL İDARELERİNE BELEDİYELERE AİT II. ALACAĞIN MAHİYETİ AÇISINDAN ASLİ KAMU FERİ KAMU HİZMETLERİNİN TAKİP ÇEŞİTLİ KANUNLARLA ALACAKLARI YAPILMASI SIRASINDA MASRAFLARI BU KANUNA GÖRE TAHSİLİ DOĞAN ALACAKLAR ÖNGÖRÜLEN ALACAKLAR -Vergi -Gecikme Zammı -Kur Farkı -Bu Kanunun -Kaynak Kullanımını -Resim -Gecikme Faizi -Yemeklik Bedeli uygulanması Destekleme Primi -Harç -Faiz -Katılma Payları sırasında haciz, -İhracatta Vergi İadesi -Mahkeme -Pişmanlık Zammı satış, nakliye , ilan -Teşvik Primleri vb. 12 Masrafı vb. işlemleri nedeniyle

KANUNDAKİ TERİMLER l Amme Alacağı l Amme Borçlusu veya Borçlu l Alacaklı Amme İdaresi l Tahsil Dairesi l Mal l Para Cezası l Takibat Giderleri 13

AMME BORÇLUSU HAKİKİ ŞAHIS -Gerçek kişi vergi mükellefi ya da sorumlusu olmasa da borçlu olabilir. Ör. Trafik Para Cezası HÜKMİ ŞAHIS VERGİ MÜKELLEFLERİ VERGİ SORUMLULARI YABANCI KEFİL ŞAHIS KURUM T EMSİLCİSİ -Bu Kanuna -Yabancı göre borçlu şahıs ve ile birlikte kurumların müteselsil Türkiye’deki sorumlu temsilcileri olan kişi -Tüzel Kişilik -Vergi Kanunları -Verginin mükellef ve gereğince ödenmesi vergi kendilerine bakımından sorumlusu vergi borcu sorumlu Sıfatı yanında terettüp eden olan kişiler bu sıfatları kişiler dışında da Gelir V. Gelir(St. ) vb. borçlu olabilir Kurumlar V. Para Cezaları Emlak V. vb. M İRASÇILAR KANUNİ TEMSİLCİLER -Murise ait -Veli, Vasi, Kayyum borçları ödemek -Şirketlerde; (Murahhas Aza) zorunda olan kişiler Müdürler, Yönetim Kurulu Üyeleri vb. 14

AMME ALACAKLARININ KORUNMA HÜKÜMLERİ

AMME ALACAKLARININ KORUNMASI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER TEMİNAT İSTEME İHTİYATİ HACİZ İHTİYATİ TAHAKKUK DİĞER KORUMA HÜKÜMLERİ * AMME ALACAĞININ ÖNCELİK HAKKI * VERGİ SORUMULULARININ TAKİBİ * İADELERİN MEVCUT BORCA MAHSUBU * İPTAL DAVALARI * TASFİYE MEMURLARININ SORUMLULUĞU * ORTAKLIĞIN FESHİNİ İSTEME. * LİMİTED ŞİRKET ORTAKLARININ SORUMLULUĞU * KANUNİ TEMSİLCİLERİN SORUMLULUĞU * BİRLEŞME, DEVİR VE ŞEKİL DEĞİŞTİRMEDE SORUMLULUK * YURT DIŞI ÇIKIŞ YASAĞI UYGULAMASI 16

Teminat İsteme Madde 9 – (4369 sayılı Kanunun 81/B-1 maddesi ile değişen ibare Yürürlük: 1. 1. 1999) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344 üncü maddesi uyarınca vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren haller ile 359 uncu maddesinde sayılan hallere temas eden bir amme alacağının salınması için gerekli muamelelere başlanılmış olduğu takdirde vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplara göre belirtilen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat istenir.

6183 SAYILI KANUNUN 9 UNCU MADDESİNE GÖRE TEMİNAT İSTENMESİNİ GEREKTİREN HALLER 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU 344. MADDESİNE GÖRE VERGİ ZİYAI CEZASI KESİLMESİNİ GEREKTİREN HALLER 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU 359. MADDESİN GÖRE CEZA VERİLMESİ GEREKEN HALLER TÜRKİYE’DE İKAMETGAHI BULUNMAYAN AMME BORÇLUSUNUN DURUMUNUN AMME ALACAĞININ TAHSİLİNİN TEHLİKEDE OLDUĞUNU GÖSTEREN HALLER 18

Teminat Kimden İstenir ? -Amme Borçlusu -Şahıs Kanuni Temsilcileri -Şirket Ortakları -Kefiller -Şirket Kanuni temsilcileri

Teminat İstemede Süre 6183 sayılı Kanunda özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak Kanunun 8 inci maddesi ile atıfta bulunulan 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 14 üncü maddesine göre borçluya en az 15 günlük süre verilmesi gerekmektedir.

Teminat Olarak Alınan Kıymetlerin Muhafazası Para l Teminat Mektubu l Tahvil-Bono l Hisse Senedi l l Vergi Dairesi veznesinde saklanır. l Menkul ve Gayrimenkul Mallar l Haciz varakalarına istinaden haczedilir. 21

Teminat Olarak Kabul Edilen Değerler 1. Para 2. Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları, (Değişik: 17/9/2004 – 5234/7 md. ) 3. Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dahil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır. ), (Değişik: 17/9/2004 – 5234/7 md. ) 4. Hükümetçe belli edilecek Milli Esham ve Tahvilat “Bu esham ve tahvilat, teminatın kabul edilmesine en yakın borsa cetvelleri üzerinden %15 noksanıyla değerlendirilir. 5. İlgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idarelerince haciz varakalarına müsteniden haczedilen menkul ve 22 gayrimenkul mallar

Şahsi Kefalet Madde 11 – 10’uncu maddeye göre teminat sağlayamayanlar muteber bir şahsı müteselsil kefil ve müşterek müteselsil borçlu gösterebilir.

Teminat Hükmünde Olan Eşya Madde 12 – Bar, otel, han, pansiyon, çalgılı yerler, sinemalar, oyun ve dans yerleri, birahane, meyhane, genelevler içerisinde bulunan eşya ve malzeme 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 270, 271’inci maddeleri hükümleri mahfuz kalmak şartıyla bu müesseselerin işletilmesinden doğan amme borçlarına karşı teminat hükmündedir.

VERGİ DAİRESİ İŞLEM YÖNERGESİNDE İHTİYATİ HACİZ TANIMI “İlerde tahakkuk edecek olan veya henüz vadesi gelmemiş bulunan yada vadesi geçtiği halde ödeme emri tebliğ edilmemiş bulunan amme alacağının tahsil güvenliğini sağlamak üzere yapılan hacze, ihtiyati haciz denir. ”

İHTİYATİ HACİZ HANGİ HALLERDE UYGULANABİLİR ? a) Henüz tahakkuk etmemiş borçlarla ilgili olabilir b) Tahakkuk etmiş olduğu halde ödeme vadesi gelmemiş borçlar c) Tahakkuk etmiş ve ödeme vadesi de gelmiş olduğu halde henüz ödeme emri tebliğ edilmemiş amme alacağı - Ödeme emrinin tebliğinden sonra ihtiyati haciz uygulanmaz, kesin hacze gidilir 26

İHTİYATİ HACİZ ALACAKLI AMME İDARESİNİN MAHALLİ EN BÜYÜK MEMURUNUN KARARI (VALİ-KAYMAKAM/VERGİ DAİRESİ BAŞKANI )(tevkil yok) SÜRESİZDİR NEDENLERİ 6183/9. Md. Gereğince Teminat İstenmesini Gerektiren Haller. İptal davası açılmasını gerektiren hallerin bulunması Borçlunun teminat veya Kefil göstermemesi Şahsi kefil teklifinin reddedilmesi Borçlunun Belli Bir İkametgahının Bulunmaması Borçlunun Kaçması, *Kaçma *Mallarını Kaçırma *Hileli Yollara Sapma İhtimali Olması Borçlunun Mal Bildiriminde Bulunmaması Veya Noksan Bildirimde Bulunması Borçlu Hakkında Para Cezasını gerektirecek Bir fiil nedeniyle 27 Kamu davası açılması

İHTİYATİ HACİZDE MUHATAP Kanuni Temsilciler ve Diğer Sorumluların Durumu Asıl Borçlu -Limited Şirket Ortakları -Kanuni Temsilciler -Kefiller, yabancı şahıs ve kurum temsilcileri -Mirasçıların Sorumluluğu - Şahıs Şirket Ortakları 28

İHTİYATİ HACİZDE USUL a) Tahakkuk etmemiş amme alacakları için ihtiyati tahakkuk kararı alınması b) İhtiyati haciz kararı alınması c) İhtiyati haciz varakasının düzenlenip onaylanması 29

İhtiyati Hacizde Borçlu Tarafından Gösterilen Teminat (Madde-14) İhtiyaten haczolunan mallar istenildiği zaman para veya ayın olarak verilmek ve bu hususu temin için malların kıymetleri depo edilmek yahut tahsil dairesinin bulunduğu mahalde ikametgah sahibi bir şahıs müteselsil kefil gösterilmek şartıyla borçluya ve mal üçüncü şahıs yedinde haczolunmuşsa bir taahhüt senedi alınarak kendisine bırakılabilir.

İHTİYATİ HACZE KARŞI VERGİ MAHKEMESİNDE DAVA AÇMA (Madde-15) Haklarında ihtiyati haciz tatbik olunanlar haczin tatbiki, gıyapta yapılan hacizlerde haczin tebliği tarihinden itibaren 7 gün içinde alacaklı vergi dairesine ait vergi davası işlerine bakan vergi mahkemesi nezdinde ihtiyati haciz sebebine itiraz edebilirler. 31

İHTİYATİ HACZİN KALDIRILMASI 6183/16. Md. Gereğince Menkul Mallar ve Şahsi Kefalet Hariç Teminat Gösterilmesi 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Hükümlerine Göre Hataların Düzeltilmesi İhtiyati Hacze İlişkin İhtiyati Hacze Konu Kamu Alacağının Kaldırılmasına Nihai İlişkin Nihai Yargı Kararı (2577/28. Md. ) 32

İHTİYATİ TAHAKKUK Mükelleflerin henüz tahakkuk etmemiş borçlarının, tarh, tebliğ, itiraz yollarından geçmeden ve dolayısı ile normal tahakkuk yollarını izlemeden yapılan tahakkuk işlemini ifade eder.

İHTİYATİ TAHAKKUK VERGİ DAİRESİ MÜDÜRÜNÜN YAZILI İSTEĞİ DEFTERDARIN/VERGİ DAİRESİ BAŞKANININ KARARI NEDENLERİ 6183/9. Md. Gereğince Teminat İstenmesini Gerektiren Haller. Teşebbüsün Muvazaalı Olduğu, Gerçekte Başkasına Ait Olduğu Hususunda Delil Elde Edilmesi Borçlunun Belli Bir İkametgahının Bulunmaması -Borçlu Kaçmışsa -Kaçması, Mallarını Kaçırması, Hileli Yollara Sapması İhtimali Varsa Borçlu Mal Bildiriminde Bulunmamışsa Veya Noksan Bildirimde Bulunmuşsa Borçlu Hakkında Amme Alacağının Tahsiline Engel Olduğu İddiasıyla 34 Takibe Girişilmesi

İHTİYATİ TAHAKKUKUN UYGULANACAĞI AMME ALACAKLARI - Gelir Vergisi (Geçici Vergi dahil) - Kurumlar Vergisi (Geçici Vergi dahil) - KDV - Damga Vergisi - Özel Tüketim Vergisi - Özel İletişim Vergisi - Şans Oyunları Vergisi - Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi - Veraset ve İntikal Vergisi - Bu Vergilerin Gecikme Faizi ve Vergi Aslına Bağlı Vergi Cezaları 35

İHTİYATİ TAHAKKUKUN DÜZELTİLMESİ İLGİLİ VERGİ KANUNUNA GÖRE YAPILAN TAHAKKUKA GÖRE DÜZELTME YARGI KARARINA GÖRE DÜZELTME 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Hükümlerine Göre Hataların Düzeltilmesi 36

İHTİYATİ TAHAKKUKA İTİRAZ (Madde-20) Haklarında ihtiyati tahakkuk üzerine ihtiyati haciz tatbik olunanlar ihtiyati tahakkuk sebeplerine ve miktarına 15’inci madde gereğince itirazda bulunabilirler. 37

DİĞER KORUNMA HÜKÜMLERİ - Amme Alacaklarında Rüçhan Hakkı (Madde. 21) - Amme Alacaklarını Kesip Ödemek Mecburiyetinde Olanlar (Madde. 22) - Tahsil Edilen Amme Alacaklarından Yapılacak Reddiyat Sebebiyle Mahsuplar (Madde. 23) - İptal Davası Açılması (Madde. 24) - Hükümsüz Sayılmada Zamanaşımı (Madde. 26) - İvazsız Tasarrufların Hükümsüzlüğü (Madde. 27) - Bağışlama Sayılan Tasarruflar (Madde. 28) - Hükümsüz Sayılan Diğer Tasarruflar (Madde. 29) - Amme Alacağının Tahsiline İmkan Bırakmamak Amacıyla Yapılan Tasarruflar (Madde. 30) - Üçüncü Şahısların Hakları ve Mecburiyetleri (Madde. 31) - Tasfiye hali (Madde. 32, 33) - Ortaklığın Feshini İsteme (Madde. 34) - Limited Şirkette Amme Borçları (Madde. 35) - Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu (Mükerrer Madde 35) - Birleşme, Devir, Bölünme ve Şekil Değiştirme Halleri (Madde. 36) - Yurt Dışına Çıkış Yasağı Uygulaması 38

AMME ALACAĞI ÖDENMEDEN YAPILMAYACAK İŞLEMLER İLE İŞLEM YAPANLARIN SORUMLULUKLARI: 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların bu Kanun kapsamında hak sahiplerine yapacakları ödemeler ile kanun, kararname ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle yapılacak ödemelerde ve 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli tarifelerde yer alan ticaret sicil harçlarından kayıt ve tescil harçları, noter harçlarından senet, mukavelename ve kağıtlardan alınan harçlar, tapu ve kadastro harçlarından tapu işlemlerine ilişkin alınan harçlar, gemi ve liman harçları ile diploma harçları hariç olmak üzere (8) sayılı tarifeye konu harçlar ve trafik harçlarına mevzu işlemler ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan bina inşaat harcı ve yapı kullanma izin harcına mevzu işlemlerde; Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirmeye, bu kapsama girecek amme alacaklarını tür, tutar ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı tespit etmeye, zorunluluk getirilen işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağını ve maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Takibata selahiyetli tahsil dairesince, bu madde kapsamında getirilen zorunluluğa rağmen borcun olmadığına dair belgeyi aramaksızın işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara ikibin Yeni Türk Lirası idari para cezası verilir. İdari para cezası, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. İdari para cezasına karşı tebliğ tarihini takip eden otuz gün içinde idare mahkemesinde dava açılabilir. 39

ŞİRKETLERİN TASNİFİ TÜZEL KİŞİLİĞİ ŞAHIS ŞİRKETLERİ SERMAYE YAPISINA ŞİRKETİN BULUNUP SERMAYE ŞİRKETLERİ GÖRE BORCU BULUNMAMASINA SEBEBİYLE GÖRE ORTAKLARIN SORUMLULUĞUNA GÖRE 1) Tüzel kişiliği bulunan şirketler 2) Tüzel kişiliği bulunmayan şirketler 1) Sabit Sermayeli Şirket 2) Değişir Sermayeli Şirket 3) Kayıtlı Sermayeli Şirket 1) Doğrudan doğruya-Dolaylı Sorumluluk 2) Sınırlı-Sınırsız Sorumluluk 3) Adi-Müteselsil Sorumluluk 40

ŞAHIS ŞİRKETLERİ-SERMAYE ŞİRKETLERİ I-ŞAHIS ŞİRKETLERİ Kollektif Şirket Komandit Şirket II-SERMAYE ŞİRKETLERİ Sermayesi Paylara Limited Bölünmüş Komandit Şirket Anonim Şirket 34 üncü Madde Uygulaması (Ortaklığın feshi istenilir) 35 ve Mükerrer 35 inci Madde Uygulaması 41

6183 Sayılı Kanun 35. Madde Uygulaması A) Limited Şirkette Ortaklar - Şirketten tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacaklarından dolayı sorumlulukları vardır. - Limited şirketlerde ortaklar sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu tutulacaklardır. - Limited şirket ortaklarının kimliği ve şirketteki sermaye hisselerine ilişkin bilgiler; şirketin Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilen ana sözleşmesinde, bu sözleşmede yapılan değişikliklerde, pay devrinin tescil ve ilan edilmemiş olduğu hallerde ise pay defterinde yer almaktadır. 42

B) Limited Şirket Ortakları Hakkında Yapılacak Takip Limited şirket ortakları hakkında yapılacak takipte dikkat edilecek hususlar: - Şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda şirket ortaklarının kimler olduğu ve bu ortakların sermaye hisseleri; şirket ana sözleşmesi, ana sözleşme değişikliği veya pay defterindeki kayıtlardan tespit edilecektir. - Her bir ortağın sermaye hissesine göre takip konusu olan amme alacağından sorumlu olduğu tutar belirlenecektir. - Şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının ödenmesinden sermaye hissesi oranında sorumlu tutulması gereken ortağın, hissesini devredip devretmediği araştırılacak, hisse devrinin söz konusu olduğu hallerde, devralan şahsın devir tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde ödenmemiş şirket borçlarından sorumlu tutulacağı tutar tespit edilecektir. - Ortaklar hakkında takip muamelesine 6183 sayılı Kanunun 55 inci maddesine göre tanzim edilecek ödeme emrinin tebliği suretiyle başlanılacaktır. 43

C) ORTAKLIK PAYININ DEVRİ - Limited şirket ortağının pay devri; noter aracılığı ile hisse devir senedi düzenlenmesi ve ortaklar kurulunca da devir işlemine muvafakat verilip devrin pay defterine kaydedilmesi ve bu hususun ticaret sicilinde tescil ve ilan edilmesi ile gerçekleşmektedir. 1) Devreden Devralan Devir Tarihi Devir öncesine ait olan ve devir tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan amme alacaklarından dolayı devreden ve devralan müteselsilen sorumludur. 2) Şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda farklı kişilerin şirket ortağı olması halinde, söz konusu kişilerin bu amme alacağından müteselsilen sorumlu tutularak, Kanunun 35 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca sermaye hisseleri oranında takip edilmesi gerekmektedir. 44

6183 Sayılı Kanun Mükerrer 35. Madde Uygulaması Kanuni Temsilciler a) Tüzel kişilerin, küçüklerin ve kısıtlıların kanuni temsilcilerini, b) Tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenleri, c) Yabancı şahıs veya kurumların Türkiye’deki mümessillerini, Kapsar. 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35 inci maddesi uygulamasında kanuni temsilci, şirket esas sözleşmesi ile temsile yetkilendirilmiş veya kaynağını esas sözleşmeden alan yetki ile idare meclisi ya da genel kurulca temsil yetkisi verilmiş kişi veya kişiler olacaktır 45

Limited Şirkette Mükerrer 35. Madde Uygulaması Limited Şirkette Kanuni Temsilci Müdür Atanmaması Halinde Bütün Ortaklar Müdür Sıfatıyla Sorumludur. 46

Anonim Şirkette Mükerrer 35. Madde Uygulaması A) Anonim Şirketin Kanuni Temsilcileri; a) Öncelikle şirket esas sözleşmesinde yönetim kurulu üyelerinden birinin veya birden fazlasının şirketi temsile yetkili kılınıp kılınmadığı, b) Şirketi temsile yetkili üye esas sözleşmede belirlenmemiş ise sözleşmede yönetim kurulu veya genel kurula, yönetim kurulu üyesi olması şartıyla murahhas üyeleri veya şirkette pay sahibi olmayan sorumlu müdürleri temsilci olarak belirleme konusunda yetki verilip verilmediği, c) Esas sözleşmede temsilci belirleme konusunda yetkisi bulunan organ tarafından bu yetki çerçevesinde temsil salahiyetinin; yönetim kurulu üyelerinden biri veya birkaçına ya da yönetim kurulu üyelerinden en az biri ile birlikte şirketin sorumlu müdürü veya müdürlerine devredilip devredilmediği, hususlarına göre belirlenecektir. Bu hususların varlığı, ticaret sicili kayıtlarına ve ilanın yapıldığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesine bakılarak tayin olunacaktır. 47

Anonim Şirkette Kanuni Temsilci Tespiti Şirket esas sözleşmesinde, yönetim kurulu üyelerinden birinin veya birden fazlasının şirketi temsile yetkili kılınıp kılınmadığı Şirketi temsile yetkili üye esas sözleşmede belirlenmemiş ise, sözleşmede yönetim kurulu veya genel kurula temsilci olarak belirleme konusunda yetki verilip verilmediği Yetki Belirlemesi Yapıldıysa Yetki Belirlemesi Yapılmadıysa Yetkilendirilen Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulunun Tamamı Yetki Verilmemesi Yetki Verilmesi Yönetim Kurulu Üyeleri Yetki Devredildiyse Yetki Devri Yapılan Murahhas Üyeler veya Müdürler Yetki Devredilmediyse Yönetim Kurulu Üyeleri 48

Bazı Tasarruf ve Muameleler Aleyhine İptal Davası Açma (Madde 24 -30) Ø İptal Davası: Alacağın ödenmesine engel olmak için borçlunun yaptığı ve alacaklılarına zarar veren bir kısım tasarruf ve muamelelerin hükümsüz sayılmasını sağlayan dava şeklidir. Ø 6183 sayılı Kanunun 24 -30 uncu maddelerinde, iptal davasına yönelik düzenlemeler yer almaktadır. Ø İptal davasının açılabilmesi için takip konusu amme alacağının ödeme vadesinin gelmiş (muaccel) olması ve yapılan takip işlemlerine rağmen borçlunun mal varlığından bu alacağın tahsil edilememiş olması gerekmektedir. 49

İptal Davasına Konu Olacak Tasarruf ve Muameleler (Madde 24 -30) İptal Davasına Konu Olacak Tasarruf ve Muameleler Borçlu tarafından yapılan Bağışlar İle ivazlı ve ivazsız Tasarruflar (6183 S. K. Md 27 -28) Borçlunun teminat göstermeyi evvelce taahhüt etmiş olduğu haller hariç borçlu tarafından mevcut bir borcu temin için yapılan rehinler, borca karşılık para veya mutat ödeme vasıtalarından gayrı bir suretle yapılan ödemeler, vadesi gelmemiş bir borç için yapılan ödemeler (6183 S. K. Md 29) Amme alacağının tamamen veya kısmen tahsiline imkan bırakmamak için borçlu tarafından yapılan bir taraflı muamelelerle borçlunun maksadını bilen veya bilmesi gereken kimselerle yaptığı muameleler (6183 S. K. Md 30) 50

İPTAL TALEBİNDE MUHATAP İptal; - Borçlu ile hukuki muamelede bulunan kişiler, - Borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler, - Bunların mirasçılarına, - Suiniyet sahibi diğer üçüncü şahıslara, karşı istenir. 51

HÜKÜMSÜZ SAYILMADA ZAMANAŞIMI 27. , 28. , 29. ve 30. maddelerde geçen tasarrufların vukuu tarihinden itibaren 5 YIL geçtikten sonra bu maddelere istinaden iptal davası açılamaz. 52

İVAZSIZ TASARRUFLARIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ Amme Alacağını Ödememiş Borçlulardan; - Süresinde veya hapsen tazyikına rağmen mal beyanında bulunmayanların, - Mal bildiriminde malı bulunmadığını bildirenlerin, Mal bildiriminde beyan ettiği malların karşılamadığı anlaşılanların, Ödeme süresinin başladığı tarihten geriye doğru 2 YIL içinde veya ödeme süresinin başlamasından sonra yaptıkları Bağışlamalar İvazsız tasarruflar 53 HÜKÜMSÜZDÜR.

Üçüncü Şahısların Hakları ve Mecburiyetleri (Madde 31) 27 -30 uncu maddeler uyarınca hükümsüz sayılan tasarruf ve muameleler iptal edilince Üçüncü şahıslar elde ettikleri şeyleri aynen iade etmek zorundalar Üçüncü şahıslar elde ettikleri şeyleri elden çıkarmışlarsa, bu şeylerin takdir edilecek bedellerini ödemek zorundadır. Üçüncü şahıslar karşılık olarak verdikleri veya bedelini ödedikleri şeyden dolayı alacaklı amme idaresinden herhangi bir talepte bulunamazlar. 54

YURT DIŞI ÇIKIŞ TAHDİDİ (MADDE 36/A) Yurt Dışı Çıkış Yasağı Uygulanacak Amme Borçları Devlete ait olup 213 sayılı Vergi Usul Kanunu İle 4458 Sayılı Gümrük Kanunu Kapsamına giren amme alacakları ile bunlara ait zam ve cezalar Yurt Dışı Çıkış Yasağı Uygulaması Yurt Dışı Çıkış Yasağı Tutarı Söz konusu amme borçlarını Yurt dışı çıkış ödeme emrinin tebliğ tarihini tahdidi 100. 000, TL takip eden 7 gün içinde üzerinde olan ve ödemeyen ya da bu alacaklar teminat altına nedeniyle ihtiyati haciz kararı alınmamış amme alınan amme borlusunun yurt alacakları için dışına çıkışı, alacaklı tahsil uygulanır. dairesinin talebi üzerine Emniyet Makamlarınca engellenir. 55

YURT DIŞI ÇIKIŞ TAHDİDİNİN KALDIRILMASI Amme borçlusu hakkında uygulanan yurt dışı çıkış tahdidi; - Borcun ödenmesi, - Amme alacağına karşılık teminat alınması, - Alacağın tecil edilmesi, - Borçlunun aciz halinin tespit edilmesi, - Yargı mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi, - Takibin kanunen durdurulması gereken diğer hallerin bulunması, durumlarında alacaklı tahsil dairesinin talebi üzerine ilgili makamlarca kaldırılacaktır. 56

YURT DIŞI ÇIKIŞ TAHDİDİNİN GEÇİCİ OLARAK KALDIRILMASI Yurt dışı çıkış tahdidine muhatap olan borçluların hastalık, iş bağlantısı ve benzeri zaruri nedenlerden dolayı tahsil dairelerine yapacakları müracaat üzerine durumları tahsil dairesince değerlendirilecek ve borçluların karşılaştıkları olumsuz sonuçlarının önlenmesi açısından uygun görülmesi halinde tatbik edilen tahditler kaldırılabilecektir. 57

KAMU ALACAĞININ ÖDENMESİ VERGİ VE DİĞER KAMU ALACAKLARININ ÖDEME ZAMANLARI KANUNLARLA BELİRLENMİŞTİR. ÖDEME SÜRESİNİN SON GÜNÜ KAMU ALACAĞININ VADE GÜNÜDÜR. MÜKELLEFLER; NAKİT VERGİ DAİRESİ VEZNESİNE MAKBUZ ÇEK NAKİT BANKALARA ÇEK MAKBUZ HESAPLARINDAN VERGİ ÖDEME TALİMATI KREDİ KARTIYLA İLE VERGİ BORCUNU ÖDEYEBİLİR 58

ÖZEL ÖDEME ŞEKİLLERİ BANKA ÇEKİ İLE ÖDEME ÇEK NEREYE VERİLECEK? VERGİ BANKA DAİRESİ MAKBUZ VERGİ DAİRESİ HESABININ BULUNDUĞU BANKAYA ÖDEME VERGİ DAİRESİNİN HESABI HANGİ BANKADADIR? MALİYE BAKANLIĞINCA ANLAŞMA YAPILAN BANKALARDADIR ANLAŞMALI BANKALAR VE ÖZEL FİNANS KURUMLARI MAKBUZ VERGİ DAİRESİ BANKADAKİ Kredi ADINA MÜKELLEF POSTANELERE kartı, ÖDEME HESABINADAN banka 2918 sayılı VERGİ DAİRESİ Karayolları Trafik kartı ve Kanununa göre HESABINA diğer verilen idari para AKTARMA cezaları kartlarla - 5539 sayılı SURETİYLE ÖDEME ödeme Karayolları Gen. Müd. Kuruluş ve Görevleri Hakkında BU ÖDEME Kanunun 21. NASIL YAPILIR? maddesine istinaden erişme kontrollü karayollarından BU ÖDEME YÖNTEMİ kaçak geçiş HENÜZ UYGULAMAYA yapanlardan KONULMAMIŞTIR. 59 aranılan geçiş ücreti ve İPC

TECİL KAMU ALACAĞINI SÜRESİNDE ÖDEMEKTE ÇOK ZOR DURUMA DÜŞEN MÜKELLEFLER BORÇLARINI TAKSİTLE ÖDEMEK İSTEYEBİLİRLER - TAKSİTLE ÖDEME TALEBİ YAZILI OLARAK YAPILIR. - TALEPLE BİRLİKTE BORÇLU İŞLETMESİNİN MALİ BİLGİLERİNİ SUNAR - BORCA KARŞILIK TEMİNAT GÖSTERMESİ GEREKİR (50. 000 TL ÜZERİ İÇİN) - TALEBİ UYGUN GÖRÜLÜR İSE BORÇ TAKSİTLER HALİNDE TECİL FAİZİ İLE BİRLİKTE ÖDENİR TECİL FAİZİ 21 Kasım 2009 TARİHİNDEN İTİBAREN YILLIK %19 OLARAK UYGULANMAKTADIR. BORCUN TAKSİTLE ÖDENMESİ UYGUN GÖRÜLDÜĞÜ ZAMAN GECİKME ZAMMI UYGULAMASI DURUR, YERİNE TECİL FAİZİ ALINIR. 60

I. TECİLDE TALEP l TECİL DİLEKÇESİNİN VERİLECEĞİ YER DİLEKÇE EKİNDE YER ALACAK BELGELER l -Vergi Dairesine -Tecil ve Taksitlendirme *Vade öncesi Talep Formu *Vade Formda Yer Alacak Bilgiler *Vade sonrası *Borçlunun adı soyadı *Borcu türü, vadesi, miktarı *İstenilen süre *Alacakları hakkında bilgi *Borçları hakkında bilgi l -Defterdarlık/Vergi D. B. l -Maliye Bakanlığına l TECİL TALEP ETME ZAMANI 61

II. TECİL TALEBİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ TECİLE YETKİLİ TECİLDE SÜRE TECİLDE ŞARTLAR MAKAM -Vergi Dairesi ALACAKLAR - Amme alacakları -Defterdarlık 36 ay süre ile -Vergi Dairesi Başkanlığı tecil edilebilir. -Maliye Bakanlığı TECİL EDİLEMEYEN - Çok zor durum hali -Katma Değer Vergisi - 50. 000 TL’ye kadar -Geçici Vergi olan borçlar için -Fonlar teminat aranmayacak, -Harçlar aşan kısmın yarısı için -Özel Tüketim Vergisi teminat gösterilecek - Özel İletişim Vergisi - Tecil faizi ödeme - BSMV - Aylık ödeme - Ecrimisil - Borç ödemede iyi niyet - Eğitime Katkı Payı ve Gecikme Zammı 62 - Ek Vergiler

III. KABUL IV. TALEBİN REDDİ KESİN RED SÜRELİ RED 63

GECİKME ZAMMI SÜRESİNDE ÖDENMEYEN ALACAKLARA VADE TARİHİNDEN TAHSİL EDİLDİKLERİ TARİHE KADAR GEÇEN SÜRE İÇİN GECİKME ZAMMI UYGULANIR. ÖDEME SÜRESİ İZLEYEN AYLAR 1 ÖDEME SÜRESİ BAŞLANGIÇ GÜNÜ ÖDEME SÜRESİ SON GÜNÜ (VADE) % 1, 95 2 % 1, 95 3 % 1, 95 GECİKME ZAMMI AYLIK OLARAK HESAPLANIR, AY KESİRLERİNE İSABET EDEN GECİKME ZAMMI İSE GÜNLÜK OLARAK HESAP EDİLİR. . GECİKME ZAMMI ORANLARI EKONOMİK KOŞULLARA GÖRE BAKANLAR KURULU KARARI İLE BELİRLENİR. BU ORAN, 19 Kasım 2009 TARİHİNDEN İTİBAREN AYLIK %1, 95 YILLIK %23, 4 64 OLARAK UYGULANMAKTADIR

CEBREN TAHSİL ŞEKİLLERİ a) Teminat göstermişse, paraya çevrilmesi, kefilin takibe alınması, b) Amme borçlusunun borca yetecek kadar mallarının haczedilerek paraya çevrilmesi, c)Gerekli şartlar bulunduğu takdirde borçlunun iflasının istenmesidir.

ÖDEME EMRİ 66

HACİZ 67

MENKUL MAL SATIŞI 68

GAYRİMENKUL SATIŞI 69

TAHSİL ZAMANAŞIMI Amme alacağının vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıldır. I. TAHSİL ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ ÖDEME HACİZ TAKİBİ CEBREN TAHSİL VE TAKİP MUAMELELERİ SONUCUNDA YAPILAN HER ÇEŞİT TAHSİLAT ÖDEME EMRİ TEBLİĞİ MAL BİLDİRİMİ, MAL EDİNME VE ARTMALARININ BİLDİRİLMESİ BU MUAMELELERİN HERHANGİ BİRİNİN KEFİLE VEYA YABANCI ŞAHIS VE KURUMLAR MÜMESSİLLERİNE TATBİKİ YARGI MERCİLERİNCE BOZMA KARARI VERİLMESİ YARGI MERCİLERİNCE YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA KARAR VERİLMESİ AMME ALACAĞININ TEMİNATA BAĞLANMASI İKİ AMME İDARESİ ARASINDA MEVCUT BİR BORÇ İÇİN ALACAKLI İDARENİN BORÇLU İDAREYE YAZI İLE TALEPTE BULUNMASI TAHSİL ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ HALİNDE YENİDEN İŞLEMESİ 70 Kesilmenin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren yeniden işlemeye başlar.

II. TAHSİL ZAMANAŞIMININ İŞLEMEMESİ (DURMASI) BORÇLUNUN YURT DIŞINDA BULUNMASI HİLELİ İFLAS TEREKENİN RESMİ TASFİYEYE TABİ TUTULMASI TAHSİL ZAMANAŞIMININ DURMA HALİNDE YENİDEN İŞLEMESİ Tahsil zamanaşımının işlemesine neden olan hallerin kalktığı günün bitmesinden itibaren durmasından önce işlemiş olan süreye devam edilmek suretiyle yeniden işlemeye başlar. 71

HAYATTA BAŞARILAR DİLERİM. NİLGÜN UZUNLAR 72