6 HAFTA BANKA MUHASEBES PARA NAKLNE ARACILIK LEMLER

6. HAFTA BANKA MUHASEBESİ

PARA NAKLİNE ARACILIK İŞLEMLERİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Bankaların müşterilerine sundukları hizmetlerden birisi de "havale" veya "çek keşidesi" biçiminde para nakline aracılık etmektir.

Havale İşlemi ve Muhasebeleştirilmesi �Banka açısından havale, başka bir yerde ödenmek üzere bir banka şubesine yatırılan paranın gönderenin isteğine göre ödenmesi ya da hesaba alacak kaydedilmesidir. Havale �� cinsinden olabileceği gibi yabancı para cinsinden de yapılabilir. Havalenin konusunu teşkil eden para, müşteriden nakden veya hesaben tahsil edilebilir. Bir havalede; havale emrini veren (amir), havaleyi ödeyecek olan (muhatap) ve havale tutarını alacak olan (lehdar) olmak üzere üç taraf bulunur.

Havale İşlemi ve Muhasebeleştirilmesi �Havale işleminde müşteri banka şubesine müracaat ederek havale yaptırmak istediğini bildirir. Banka şubesi, müşteriden havalenin ne şekilde yapılmak istendiğini öğrenecektir. Havale işlemi mektup, telgraf veya telefonla gerçekleştirilebilir. Daha sonra banka müşterinin isteklerini dikkate alarak alınacak komisyon tutarını, gider karşılığını ve BSMV tutarını hesaplar. Banka, bu tutara havale bedelini de ekleyerek müşteriden nakden veya hesaben tahsil eder.

Havale İşlemi ve Muhasebeleştirilmesi �Havale işleminin iki aşaması vardır. �Birinci aşama; havalenin kabul edilmesi, ikincisi aşama ise; lehdara havale tutarının ödenmesidir. Birinci aşama, havaleyi kabul eden şube tarafından gerçekleştirilir. �İkinci aşama ise, havaleyi ödeyecek olan şube tarafından gerçekleştirilir.

Havale İşlemi ve Muhasebeleştirilmesi

Çek Keşide İşlemi ve Muhasebeleştirilmesi �Çek keşide işlemi, para nakil işlemi yaptırmak isteyen müşteriye kendi emrine veya belirteceği bir kişi emrine çek düzenlenmesi işlemidir. Çek keşide ettirmek isteyen müşteri, çek tutarını banka şubesine yatıracaktır. �Çek keşide işlemi, havale işlemine benzerlik gösterir. Çek keşide işleminde, muhatap olan banka şubesi, lehdarın çeki ibraz etmesi (göstermesi) üzerine çek tutarını lehdara öder. Çeki düzenleyen banka şubesi, bu hizmeti karşılığında müşteriden bir komisyon alır. �Çek keşide işleminin iki aşaması vardır. Birinci aşama; çekin keşide edilmesi (düzenlenmesi), ikinci aşama ise; çekin muhatap banka şubesi tarafından ödenmesidir.

Çek Keşide İşlemi ve Muhasebeleştirilmesi

MENKUL KIYMET ALIM VE SATIMINA ARACILIK İŞLEMLERİ �Ortaklık veya alacaklılık hakkı sağlayan, belirli bir meblağı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan, dönemsel gelir getiren, seri halinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve şartları belirlenmiş olan kıymetli evraklara menkul kıymet denir. Hisse senetleri, hazine bonoları, devlet tahvilleri, banka bonoları, banka garantili bonolar, finansman bonoları, gelir ortaklığı senetleri, yatırım fonu katılma belgeleri, varlığa dayalı menkul kıymetler vb. menkul kıymetlere birer örnektir.

MENKUL KIYMET ALIM VE SATIMINA ARACILIK İŞLEMLERİ �Menkul kıymetler, menkul kıymetler borsasında işlem gördüklerinde, yatırımcılar tarafından ya bankalar ya da aracı kurumlar kanalıyla belli bir komisyon ödenmek suretiyle alınıp satılabilirler. �Bankalar borsada işlemleri aracı kurumlar yardımıyla gerçekleştirmektedirler. Bu nedenle banka, aracı kuruma yaptığı iş karşılığında bir ücret ödeyecektir. Banka "KURTAJ" olarak ifade edilen bu ücreti, daha sonra müşteriden tahsil edecektir. �Diğer bir ifadeyle KURTAJ: Aracı kuruluşların, aracı olarak Borsada gerçekleştirdikleri işlemler karşılığında menkul kıymetlerin işlem fiyatlarıyla hesaplanan tutar üzerinden müşterilerinden aldıkları komisyondur. Kambiyo ve menkul değerler borsalarında faaliyette bulunan borsa acentelerinin , müşterileri adına yaptıkları alım satımlar üzerinden aldıkları ücrettir.

MENKUL KIYMET ALIM VE SATIMINA ARACILIK İŞLEMLERİ �Menkul kıymet satın almak isteyen müşteri alımla ilgili parayı bankaya nakden ödeyecektir. Eğer müşterinin bankada hesabı varsa, alıma ilişkin tutar bankada bloke edilir. Bundan sonra yapılacak olan borsadan bu menkul kıymetlerin satın alınmasıdır. Bunun için banka aracı kuruma satın alınacak menkul kıymete ilişkin bilgileri iletir ve alış emrini verebilir. Ancak bir çok banka satın alma işlemini uzmanlaşmış şubeleri aracılığı ile gerçekleştirmektedir.

MENKUL KIYMET İHRACINA ARACILIK İŞLEMLERİ �Bankalar özel ve kamu kurumlarının çıkaracakları menkul kıymetlerin satışına belirli bir ücret-komisyon karşılığında aracılık ederler. Bu işlem için şirketlerin (kurumların) bankaları tercih etmelerinin nedenleri şunlardır: �Bankaların coğrafik olarak geniş bir alanda faaliyetlerini sürdürüyor olmaları ve geniş bir tasarrufçu kitlesine ulaşabilmeleri, �Bankaların bilgi işlem alt yapılarının yeterli ve kapsamlı olması, �Bankaların güvenilir kuruluşlar olmalarıdır.