5 HAFTA KENTSEL ULAIM PLANLAMASIII KENTSEL ULAIM YNETM

5. HAFTA KENTSEL ULAŞIM PLANLAMASI-II KENTSEL ULAŞIM YÖNETİMİ

Kentsel Ulaşım Planlaması- 3. Aşama q. Planlama sürecinin üçüncü aşamasında ulaşım planının kapsamına bağlı olarak; § geleceğe yönelik kentsel gelişme öngörülerine, § yerel yönetimin kaynaklarına ve § teknolojik olanaklara bağlı olarak öncelik alanları ve temel stratejiler belirlenir. q. Bu aşamada farklı senaryolara bağlı yatırım seçenekleri, farklı sistemler için öneriler geliştirilir. Bu aşamada geleceğe yönelik farklı senaryo ve yatırım seçeneklerinin değerlendirilmesine yönelik qçok ölçüttü değerlendirme, qkarşılaştırmalı fayda/maliyet, yeterlilik, kapasite kullanımı gibi çeşitli yöntemler ve göstergeler kullanılarak her bir seçeneğin diğerlerine göre üstün ve zayıf yönleri belirlenir. q. Bu sürecin sonunda kısa ve uzun erimli plan kararlarına dayanak oluşturacak öngörüler ve olasılıklar elde edilmektedir.

� K e q. Ulaşım Planlamasında 4. aşama plan kararlarının verilmesi aşamasıdır n q. Günümüzde ulaşım planlaması te melde iki yaklaşım öne çıkmakta ve bu yaklaşımlara t dayalı plan lama kararları üretilmektedir. Birincisi çoğunlukla var olanak ve s teknolojilere dayalı geleneksel yaklaşım; İkincisi ise viz yon ve temel politikaları esas alan çağdaş yaklaşımdır. e l q. Geleneksel yöntem daha çok var olan sorunların çözümü ve eğilimlere göre altyapı sunumuna daha fazla önem verirken çağdaş yöntemde temel amaç ve hedefler öncelikli olmaktadır. Bu durumda sorunların algılanışı farklı olabilmektedir. U l a ş q. Geleneksel ulaşım planlamasında var olan durum çözümle mesi ve sorun temeli ile başlayan süreç, çoğunlukla var olan tek noloji, sorun ve olanaklara dayalı çözümler ı m geliştirilmesine ne den olmaktadır. Diğer yandan, yatırım öncelikleri de çoğunluk la eğilim ve kestirimlere göre belirlenmektedir. P l

� K e q. Kentsel ulaşım planlamasında çağdaş yaklaşım ve yöntemler ise aşağıdaki temel ilke ve n amaçlan içermektedir (Attard ve Shiftan, 2015; CEC, 2007; EC, 2004; WBCSD, 2004; Wolfram, 2004): t s e § En az maliyetle en az zaman kaybı ve konforlu ulaşım, l § Temiz çevre, U l a ş ı m P l a § Kamusal ve bireysel kaynakların verimli kullanımı, § Kent mekanının canlılığı ve bireysel toplumsal ihtiyaçların karşılanması, § Kentsel mekan ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi. Ulaşım planlarının hazırlanması aşa masında, dünyada uygulanan yaklaşım ve yöntemlerin yanı sıra kentlerin özel nitelikleri, büyüklükleri, ekonomik ve coğrafi özellikleri ve sorunlarına göre yerel çözümler geliştirilmesi bek lenir. Kentlerin fiziksel yapısı, var olan yol sistemi ve erişilebilir lik olanakları geleceğe yönelik çözümler geliştirilmesinde dikkate alınması gereken önemli etkenlerdir.

Ulaşım Türleri q. Ulaşım; Kara ulaşımı, Hava ulaşımı, Su ulaşımı olarak 3 kısımda incelenir. Ulaşım türlerinin kendilerine has özel araçları ve kullanım ortamları (yolları) vardır. Bunlardan yalnızca kara ulaşımı kısa mesafelerde araçsız (yaya) olarak yapılabilmektedir. Bugün artık etkin bir ulaşım planlaması için olabildiğince bütün ulaşım türlerini bir arada, entegre bir şekilde kullanmak gerekmektedir. q. Kentiçi Ulaşım Kentsel ulaşım, kentsel yaşamın yaya ve taşıt hareketlerinden, arazi kullanımına kadar ulaşım alt ve üst yapılarına ilişkin bir bileşenidir. Dolayısı ile, kentsel ulaşımın planlanması, bir kentin ulaşım ana planından veya imar planının ulaşım ile ilgili kararlarından, bir yaya alanının, bir kavşağın planlanmasına kadar, değişik nitelikli ulaşım araştırmaları ve farklı ölçeklerde tasarımlarla ilgilidir.

� U q. Ulaşım “alt yapı” ve “üst yapı” olarak iki yapıya sahiptir l q. Ulaşım “alt yapı” ve “üst yapı” olarak iki yapıya sahiptir. Ulaşım alt yapısının en önemli a ögeleri yollar, her türlü taşıt depolama, aktarma alanları, terminal alanları, duraklar ve ş istasyonlar, üst yapısının en önemli ögeleri ise taşıtlar ve trafiktir. Burada yol, hem yaya , de taşıt türlerine göre ayrı yapım özelliği gösteren yolların tamamını ı hem kapsamaktadır. m q. Trafik deyimi ise, hem taşıt hem de yaya trafiğini içermektedir. Kentsel bir yol ise taşıtlar ı için ve yayalar için ayrılmış bölümleri, yani platform ve kaldırımı ile bir bütündür, dolayısı üzerinde her iki trafik birden yer almaktadır. Ulaşım alt yapısı aynı zamanda denetim ve n ile yönetim işlevlerine ilişkin ışıklı trafik işaretleri ve bunların birbirleri ile ilişkilendirilmesini, Y a p ı s trafik adaları gibi kanallama ögelerini, elektrikli sistemlerde olduğu gibi güç istasyonlarını ve alt istasyonlarını, köprü vb. sanat yapılarını ve diğer teknik ögeleri de kapsamaktadır.

� � Y O L K A D E M E L E N M E S İ q. Karayolları başlıca iki gruba ayrılır. 1. Kent dışı yollar, 2. Kent içi yolların kent dışı yollardan en önemli farkı bunların her türlü teknik altyapıyı (su, elektrik, kanalizasyon, telefon vb. gibi) da barındırmalarıdır. q. Kent İçi Yollar, kent içinde yayaların ve taşıtların hareket ettiği her türlü teknik altyapıyı barındıran arazi şeritleridir. Kent içinde bulundukları yerlere göre; q. Yalnız yayalara açık, q. Gerektiğinde taşıt giren yaya yolları olmak, q. Bisiklet yolları bulundurmak, q. Sürekli park yapmaya elverişli olmak, q. Toplu taşım araçlarının hareketlerine olanak verecek şeritler bulundurmak, Diğer altyapı tesisleri bulundurmak gibi özellikler gösterirler.

� Y o q. Yollar kenti oluşturan bölgelerin işlevlerine bağlı olarak, önce bölge içlerinde sonra l K a d e m e l e n m e s i bölgeler arasında ve kent bütününün yakın ve uzak çevre ile bağlantısını sağlamak bakımından sınıflandırılmaktadır. q. Farklı kategorilerde sınıflandırmalar vardır. Detaylı sınıflandırma; q. Genel trafik caddeleri ve yollar, otoyollar, transit yollar, ana caddeler, İmar bölgesi caddeleri ve yollar; imar bölgesini aşan toplayıcı caddeler, imar bölgesi için toplayıcı yollar, dağıtıcı yollar, ara (tali) sokaklar, taşıt ve yayanın birlikte kullandığı ara yollar, yaya caddeleri, konut bölgesi yaya yolları, bisiklet yolları olarak yapılabilir.

� K e q. Kişi ve eşyanın hareketliliğini maksimize etmek bunu sağlarken de seyahat n süresini kısaltmak, yol kapasitesini arttırmak, güvenliğini arttırmak, yayanın t hareketini kolaylaştırmak, gürültü ve hava kirlenmesini minimize etmek, topoğrafyaya uyum, maliyetleri düşürmek gibi konulara dikkat edilmelidir. Kent içi ulaşım, yaya ve taşıt ulaşımı olarak ikiye ayrılır. İ ç i qana trafik yolları qana caddeler Y qtoplayıcı ve dağıtıcı yollar o qkonut yolları şeklinde gruplandırılabilir. l l a r

� � K e n t q. Yollar kademelerine göre boyut, eğim, detay tasarım ve zemin yapısı açısından farklı teknik standartlara sahiptir. İ ç i q. Yaya yolları mümkün olduğunca yoğun trafikle kesilmemeli, ana trafik yolları konut bölgelerinin içinden geçmemelidir. Y o l l a r ı n q. Yol ağı düzenlenirken kullanım emniyeti ve kolaylığı açısından yollar büyükten küçüğe kademeli bir şekilde düzenlenmelidir. q. Trafiğin rahat işleyebilmesi açısından ana trafik yolları sık kavşaklarla kesilmemeli, yollar birbirine bağlanırken büyükten küçüğe kademeli olarak bağlanmalıdır. q. Böylece tali yollar üzerinde hız denetimi daha kolay sağlanacak ve yayanın güvenliği artacaktır.

� � K e q. Otoparklar n q. Otoparklar yola göre konumlanma ve zemini kullanma biçimine göre t qyol üstü İ ç i Y o l l a r ı n qyol dışı parklar, qçevre parkı ve qgündüz garajları olarak sınıflandırılabilir. q. Yol üstü park: kaldırım tarafında 2. 50 m. lik bir iz kullanılarak yol boyu yapılan park türüdür. q. Yol dışı park: yapı adaları içinde, yoldan ayrılmış biçimde düzenlenen otoparklardır. Cep otoparkları, park alanları bu tür park yerleridir. qÇevre parkı: kent çevre yolları ve toplu taşım istasyonlarının olduğu yerlerde ve/veya merkezi iş alanının çevresinde yer alan katlı yada zeminde düzenlenen park yerleridir. q. Gündüz garajları: yerüstü ve yeraltında tek yada çok katlı garajlardır.