2015 2016 ETM RETM YILI SONUNDA ETMN DURUMU

2015 -2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI SONUNDA EĞİTİMİN DURUMU 1

Eğitimin Genel Durumu v Siyasi iktidar, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, eğitim sistemini kendi siyasalideolojik hedeflerine uygun olarak biçimlendirmeye devam etmektedir… v Eğitim sisteminin yıllardır çözüm bekleyen en temel sorunları, 2015 -2016 eğitim-öğretim yılında azalmak bir yana daha da artmış, eğitimde yaşanan çelişki ve eşitsizlikler giderek derinleşmiştir. v Eğitimde yaşanan ticarileştirme ve eğitimde dini muhafazakarlaştırma politika ve uygulamaları hız kesmeden sürmüştür… v 2015 -2016 eğitim öğretim yılında siyasi iktidarın eğitime ve topluma yönelik dayatmacı ve baskıcı uygulamaları artmıştır… v Kamu okulları her açıdan kendi kaderi ile başa bırakılırken özel okullar kamu kaynakları ile teşvik edilmiş, imam hatip okullarına yönelik ayrımcı uygulamalar artmıştır… v Türkiye’nin dört bir yanında dini eğitim fiilen okul öncesi eğitime, hatta kreşlere kadar indirilmiştir… v Eğitim yöneticilerinin belirlenmesinde “siyasal ve sendikal referans” belirleyici olmuş, hükümete yakın sendika üyeleri eğitim yöneticisi olarak atanmıştır. v Öğretmen ve derslik açıkları, atama bekleyen öğretmenler, laik-demokratik eğitim anlayışıyla çelişen uygulamalar, kalabalık sınıflar, taşımalı eğitim, okulların altyapı eksiklikleri ve okullara ödenek yetersizliği gibi acil çözüm bekleyen çok sayıda sorun bulunmaktadır. . . 2

3

4

5

6

ÖZEL OKULLAR ALTIN ÇAĞINI YAŞIYOR 2012/’ 13 Eğitim Öğretim Yılı Özel Okul-Öğrenci Sayıları Eğitim Kademesi 2015/’ 16 Eğitim Öğretim Yılı Özel Okul-Öğrenci Sayıları Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Eğitim Kademesi Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Okulöncesi 3 641 124 724 Okulöncesi 4 658 191 670 İlkokul 992 167 381 İlkokul 1 389 232 039 Ortaokul 904 164 294 Ortaokul 1 555 278 089 Lise 1 033 156 665 Lise 2 923 472 611 Toplam 6 570 613 064 Toplam 10 525 1 174 409 4+4+4 Sonrasında Özel Okul Sayısındaki Artış ve Oranları Okulöncesi Okul Sayısındaki Artış ve Oranı 1 017 (%28) Öğrenci Sayısındaki Artış ve Oranı 66 946 (%54) İlkokul 397 (%40) 64 658 (%39) Ortaokul 651 (%72) 113 795 (%69) Lise 1 890 (%183) 315 946 (%201) Toplam 3 955 (%60) 561 345 (%92) Eğitim Kademesi Türkiye’de özel okul sayısı 4+4+4 ile birlikte yüzde 60, öğrenci sayısı yüzde 92 attı. Oransal artışın en çok olduğu dönem ise 2015 -2016 eğitim öğretim yılı oldu.

EĞİTİMDE YAŞANAN BAŞLICA DİNSELLEŞTİRME UYGULAMALARI v Müfredat değişiklikleri tartışmaları ile öğretim programlarında dinsel referansların kullanılması, ders kitapları ve yardımcı kitaplara dini ifadeler… v Ders yükünü azaltma bahanesiyle felsefe, bilim, sanat derslerinin sayısının azaltılması, buna karşın seçmeli din dersleri dayatmasının artması… v MEB-Diyanet işbirliği ile okul öncesinde, kreşlerde, fiilen dini eğitim verilmeye başlanması… v Zorunlu din dersinin yanı sıra, öğrencilere «zorunlu seçmeli» din dersleri seçtirmek için kampanyalar yapıldı, camilerde hutbe okutuldu… v Okullara “mescit” zorunluluğu getirilirken, laboratuvar ve sınıflar mescide dönüştürüldü. v İmam hatiplerde kız çocuklarının başını örtmesi için «ikna odaları» oluşturuldu ve imam hatiplerde karma eğitim ayrı sınıf uygulaması ile fiilen kaldırıldı… v İmam hatiplere ayrıcalık yapılırken, normal okullar içinde imam hatip sınıflarının açılması için çalışmalar arttırıldı. v MEB-Diyanet-Dini vakıf ve derneklerle imzalanan protokoller, birlikte uygulanan projeler… v Okulöncesi ve ilkokul öğrenciler dini kıyafetler giydirilerek camilere götürüldü, toplu namazlar kıldırıldı… v Okullarda farklı inanç ve mezheplere yönelik baskı ve ayrımcı uygulamalar arttı… v ‘Kutlu Doğum Haftası’ ve okullarda dini içerikli seminer ve yarışmalar düzenlendi… v Karma eğitimin hedef haline getirilirken, sınıflar cinsiyete göre bölünmeye başlandı… v Dini vakıflar aracılığıyla okullarda «değerler eğitimi» adı altında «dini değerler eğitimi» ve dini içerikli seminerler yaygınlaştı… 8

Öncelikli Hedef: Okulöncesi Eğitim 9

4+4+4 ile birlikte İmam Hatip Ortaokulu sayısı yüzde 78, öğrenci sayısı ise yüzde 455 arttı.

İmam Hatip Liseleri (İHL) Okul ve Öğrenci Sayıları Eğitim Yılı Öğrenci Sayısı Okul Sayısı 2002 -2003 -2004 -2005 -2006 -2007 -2008 -2009 -2010 -2011 -2012 -2013 -2014 -2015 -2016 71. 100 90. 606 96. 851 108. 064 120. 668 129. 274 143. 637 198. 581 235. 639 268. 245 380. 771 474. 096 546. 443 555. 870 452 453 455 456 458 465 493 537 708 854 1. 017 1. 149

EĞİTİM SİSTEMİ, DİYANETE VE DİNİ VAKIFLARA TESLİM EDİLDİ v MEB, yıllardır başta Diyanet İşleri Başkanlığı olmak üzere, tamamına yakını iktidar ile arasında siyasal-ideolojik bağlar olan dini kurum ve vakıflarla çeşitli protokoller imzalıyor… v MEB ile Diyanet arasında imzalanan bir protokol ile 4 -6 yaş arası çocuklar için 463 ilçede 55 bin çocuğun dini eğitim gördüğü 2. 053 Kur’an Kursu açıldı. Böylece okul öncesi eğitime alternatif olarak “sıbyan mektebi” uygulamasına fiilen geçildi… v Ülkenin dört bir yanında çeşitli dini vakıf ve cemaatler tarafından «dini eğitim» amacıyla açılan ve büyük bölümü “kaçak” kreş benzeri kurumların sayısı belirgin bir şekilde arttı… v Başta bedelsiz arsa, bina tahsisleri ve yüklü bağışlarla gündeme gelen TÜRGEV ve yasa dışı olarak açtığı evlerde yaşanan çocuk istismarına zemin hazırlayan Ensar Vakfı olmak üzere, Hizmet Vakfı, Hayrat Vakfı, İHH, Furkan Vakfı, İlim Yayma Cemiyeti, Birlik Vakfı vb gibi dini vakıfların devlet okullarında “değerler eğitimi” başta olmak üzere çeşitli konularda ders ve seminerler vermeleri, bağış toplamaları, dini içerikli yayınlarını okullarda dağıtmaları sağlandı… v Devletin bilinçli bir şekilde boşalttığı eğitim alanı, adım dini vakıf ve cemaatler tarafından okullar, yurtlar, kurslarla doldurulurken, doğrudan iktidar desteği ile büyüyen dini vakıf sistemi sistem tıpkı bir örümcek ağı gibi bütün eğitim sistemini kuşattı. v Çocuklarını okutmak isteyen yoksul aileler, kaçınılmaz olarak bu eğitim kurumlarına yönelirken, yoksul emekçi çocuklarından iktidarın “dindar nesil” projesinin en temel hedefi haline geldi… 12

Eğitimde MEB - Diyanet - Dini Vakıf ve Derneklerle İşbirliği 13

ÇATIŞMA BÖLGESİNDE YAŞAM VE EĞİTİM HAKKI İHLALLERİ ARTTI v 2015 -2016 eğitim öğretim yılını önceki yıllardan farklı kılan en önemli özellik, bölge illerinde aylarca süren çatışmalar ve sokağa çıkma yasakları nedeniyle eğitim öğretimin bazı il ve ilçelerde tamamen durmuştur. v Yaşanan sokağa çıkma yasakları ve fiili sıkıyönetim uygulamaları nedeniyle on binlerce öğrencinin eğitim-öğretim hakkı gasp edilmiş, öğretmenlerin MEB tarafından kısa mesaj gönderilerek “hizmet içi eğitime” alınmasıyla eğitim faaliyetleri engellenmiştir. v Çocukların yaşam ve eğitim hakkına yönelik saldırılar, 2015 -2016 eğitim öğretim yılının çok sayıda öğrenci ve öğretmen tarafından kayıp bir yıl olmasına neden olmuştur. v Türkiye İnsan Hakları Vakfı raporlarına göre, 16 Ağustos 2015 -20 Nisan 2016 arasında 1 şehir merkezi ve 7 şehrin 22 ilçesinde onlarca mahalleyi kapsayacak şekilde en az 65 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir. v Sokağa çıkma yasaklarının ilan edildiği il ve ilçelerde, 2015 -2016 eğitim öğretim yılının başından itibaren eğitim hizmeti fiilen durmuştur. v Şırnak merkezde 40 bin, Cizre’de 41 bin, Nusaybin’de 32 bin, Derik’te 7 bin, Dargeçit’te 17 bin, Silopi’de 39 bin, İdil’de 24 bin, Sur’da 30 bin, Silvan’da 28 bin ve Yüksekova’da 33 bin olmak üzere, toplamda yaklaşık 300 bin öğrencinin eğitime erişim hakkı doğrudan ortadan kalkmıştır. v Eğitim-öğretime öngörülemez ve süresiz şekilde ara verilmesi; Başta anayasa olmak üzere, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nden kaynaklanan yükümlülüklere temelden aykırıdır ve ilgili mevzuat 14 hükümlerinin açıkça ihlali anlamına gelmektedir.

15

NASIL BİR EĞİTİM İSTİYORUZ? v Kamusal, parasız, demokratik, nitelikli, bilimsel ve anadilinde eğitim hakkının önündeki engellerin kaldırılması için somut adımlar atılmalı, eğitimi ticarileştirme ve dinselleştirme adımlarına derhal son verilmelidir… v Okul öncesi eğitimden başlayarak eğitim yatırımlarına, ders kitaplarının hazırlanmasından eğitim yöneticilerinin belirlenmesine; sınıf mevcutlarından eğitimin laik, bilimsel ilkeler doğrultusunda verilmesine, demokratik ve kamusal yönünün geliştirilmesine özen gösterilmelidir… v Eğitim bütün insanlar için cinsiyeti, etnik kimliği, dili, inancı ne olursa olsun temel bir insan hakkı olarak görülmeli, herkes eğitim hakkından eşit koşullarda ve parasız olarak yararlanmalıdır… v Eğitim sistemi ırkçı, etnik ayrımcı, dışlayıcı, cins ayrımcı, farklı kültürleri yok sayan, piyasa değerlerini yücelten tüm öğelerden arındırılmalıdır… v Eğitim süreci egemen ideolojinin değil, özgür düşüncenin önünü açacak, çocukların zihinsel gelişimlerine yardımcı olacak biçimde yeniden düzenlenmelidir… v Eğitimde ve toplumsal yaşamda her türlü inanç istismarına son verilmeli, devlet bütün inançlar karşısında eşit ve tarafsız olmalıdır… v Eğitimin Türk-İslam sentezci ve piyasacı temelde şekillenmiş, sormayan, sorgulamayan, bencil bireyler yetiştiren yapısı tamamen değiştirilmeli, eleştiren, sorgulayan ve kendi geleceğine sahip çıkacak sağlıklı nesiller yetiştirmek hedeflenmelidir… 16