2 T 1 DALI HASTALIKLARI DALI HASTALIKLARINA GR

  • Slides: 47
Download presentation
2 T 1 DALIŞ HASTALIKLARI

2 T 1 DALIŞ HASTALIKLARI

DALIŞ HASTALIKLARINA GİRİŞ o o Sualtının farklılaşan fiziksel özelliği nedeniyle insan fizyolojisine etkileri ve

DALIŞ HASTALIKLARINA GİRİŞ o o Sualtının farklılaşan fiziksel özelliği nedeniyle insan fizyolojisine etkileri ve zararları, temel olarak dersimizin konusunu oluşturur. Sualtının insan fizyolojisi üzerine etkileri, artan basınç ve su ortamının kendine özgü fiziksel özellikleriyle karadan farklılaşır. Bunların dışında da fizyolojik bir takım değişikliklerde etken, dalış öncesi aktivite, ilaç kullanımı ya da dalış sonrası bilinçsiz aktivite olabilir. Bu teorik ders sayesinde sizler, dalış hastalıklarının oluşumu, belirtileri ve ilkyardımları konusunda detaylı bilgi edinmiş olacaksınız. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Basıncın Dalıcı Üzerindeki Etkileri o o Dalış hastalıklarının neredeyse tamamında etken basınçtır. Aletli dalışta

Basıncın Dalıcı Üzerindeki Etkileri o o Dalış hastalıklarının neredeyse tamamında etken basınçtır. Aletli dalışta soluduğumuz gazların fizyolojik etkileri sualtında basıncın etken olduğu hastalıkların temel nedenidir. (dekompresyon hastalığı, çeşitli solunum problemleri), Dalış sırasında meydana gelen hava boşluğu sıkışmaları (kulak ve sinüs sıkışmaları), çıkış sırasında dokular ve hava boşluklarında meydana gelen genleşmeler (akciğer aşırı şişme olguları, kulak sıkışmaları, sinüs sıkışması ve mide sıkışması) basınç etkileridir. Dalış hastalıkları konusuna girmeden önce basınç kanunları ile ilgili kısa bir hatırlatma yapmak gerekir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

HAVANIN KARIŞIMI % 21 OKSİJEN % 78 AZOT o o o NİTROJEN (AZOT) OKSİJEN

HAVANIN KARIŞIMI % 21 OKSİJEN % 78 AZOT o o o NİTROJEN (AZOT) OKSİJEN DİĞER GAZLAR %1 TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Boyle & Mariotte 1 Atm 2 Atm 3 Atm 4 Atm 5 Atm 0

Boyle & Mariotte 1 Atm 2 Atm 3 Atm 4 Atm 5 Atm 0 Mt 10 Mt HAVA 1 20 Mt HAVA 1/2 30 Mt HAVA 1/3 40 Mt HAVA 1/5 BİR GAZ KÜTLESİNİN HACMİ , ÜZERİNE UYGULANAN BASINÇ İLE TERS ORANTILIDIR. 1 0 Mt 1 Atm 1/2 10 Mt 2 Atm 1/3 20 Mt 3 Atm 1/4 Basınç arttıkça hacim küçülür, basınç azaldıkça hacim genişler. 30 Mt 4 Atm 1/5 40 Mt TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI 5 Atm

DALTON KANUNU o BİR KARIŞIM GAZIN TOPLAM BASINCI, O GAZI OLUŞTURAN GAZLARIN KISMİ BASINÇLARININ

DALTON KANUNU o BİR KARIŞIM GAZIN TOPLAM BASINCI, O GAZI OLUŞTURAN GAZLARIN KISMİ BASINÇLARININ TOPLAMINA EŞİTTİR. % NİTROJEN OKSİJEN KARBONDİOKSİT HİDROJEN DİĞER GAZLAR 78 20 0, 04 1 1 PP 0, 78 DENİZ SEVİYESİNDE 0, 20 0, 0004 TOPLAM 0, 01 1 bar TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

HENRY KANUNU o Gazların sıvı içerisindeki çözünürlüğünün artan gaz basıncı ile doğru orantılı olarak

HENRY KANUNU o Gazların sıvı içerisindeki çözünürlüğünün artan gaz basıncı ile doğru orantılı olarak arttığını söyler. GAZ SIVI TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

TORRICELLI KANUNU P ATMOSFERİK BASINÇ+HİDROSTATİK BASINÇ = MUTLAK BASINÇ P HİDROSTATİK 1 atm =760

TORRICELLI KANUNU P ATMOSFERİK BASINÇ+HİDROSTATİK BASINÇ = MUTLAK BASINÇ P HİDROSTATİK 1 atm =760 mm/Hg =1. 033 m. Bar = 1 Kg/cm 2 TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

CHARLES KANUNU o o o Charles Kanunu gazların sabit hacimde sıcaklıkları artınca basınçlarının arttığını,

CHARLES KANUNU o o o Charles Kanunu gazların sabit hacimde sıcaklıkları artınca basınçlarının arttığını, sabit basınç altında da sıcaklık artınca hacimlerin arttığını açıklar. Bu etki solunan havanın ve ortamın soğuk ya da sıcak oluşu ile gazların vücudumuzdaki çözünürlüklerinin bir miktar olsa dahi değişebileceğini göstermiş olur. Ayrıca yeni doldurulmuş bir tüpün neden sıcak olduğunu ve tüp soğuduktan sonra içindeki havanın basıncının neden düştüğünü yine Charles kanunu bize açıklayabilmektedir. (V 1/T 1=V 2/T 2) TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

SIKIŞMALAR o o o İnsan vücudu katı ve sıvılardan oluştuğu için basınç altında sıkıştırılamaz

SIKIŞMALAR o o o İnsan vücudu katı ve sıvılardan oluştuğu için basınç altında sıkıştırılamaz kabul edilir. Ancak insan vücudunda boşluklar da bulunur; bunlardan akciğerler, bağırsak ve mide dokuları sıkışır ve büyük basınç değişimleri yaşanmadığı sürece her hangi ciddi bir problem oluşmaz. Orta kulak ve sinüsler gibi sıkışabilen hava boşlukları ise basınç değişimine karşı oldukça duyarlıdır. Dalıcının üst solunum yollarında herhangi bir rahatsızlık olmadığı sürece (grip, doku iltihaplanması vb. ), sinüslerde basınç değişimine bağlı olarak sıkışma oluşmaz. Orta kulak ise normalde östaki kanalı ile bağlı olmakla beraber dış ortama açık olmayan bir hava boşluğuna sahiptir ve bu doku ortam basıncındaki değişimlerden etkilenir. Orta kulak havasının dış basınca eşitlenebilmesi, ancak dalıcının bir takım basit manevralarla östaki denilen kanallarının girişindeki kasları hareket ettirmesi ile orta kulak hava boşluğuna ortam basıncındaki havayı iletebilmesi sayesinde mümkün olur. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

SIKIŞMALAR o o o Basınç değişimi ile birlikte dalıcının sahip olduğu fizyolojik ve suni

SIKIŞMALAR o o o Basınç değişimi ile birlikte dalıcının sahip olduğu fizyolojik ve suni (maske içi boşluk) hava boşluklarda da değişimler meydana gelir. İşte bu değişimlere ayak uydurulmadığı takdirde basınç travması oluşur ki sıkışma olarak da adlandırılır. Bir dalıcının sahip olduğu fizyolojik boşlukları, orta kulak, sinüsler, akciğerler, diş dokusu (çürük veya dolgu sorunları), sindirim sistemi olarak sıralayabiliriz. Bunlardan sindirim sistemindeki sıkışmanın herhangi ciddi bir problem oluşturmadığı, ancak bunun dışında kalan dokulardaki genleşme ve sıkışmaların çok hassas olduğu görülmüştür. Doku boşluklarının yanı sıra dalıcıların sahip olduğu diğer boşlukların tamamına kısaca suni boşluklar denebilir. Örneğin kullanılan maskelerin içindeki hava boşluğu, kuru elbise (kullanılıyorsa) iç boşluğu, sert başlık (profesyonel dalışlarda kullanılır) hava boşluğu gibi hacimler suni boşluklardır.

VÜCUDUMUZDAKİ HAVA BOŞLUKLARI TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

VÜCUDUMUZDAKİ HAVA BOŞLUKLARI TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

KULAK SIKIŞMALARI o o o Dış kulak sıkışması, Orta kulak sıkışması, İç kulak sıkışması,

KULAK SIKIŞMALARI o o o Dış kulak sıkışması, Orta kulak sıkışması, İç kulak sıkışması, Kulak zarı yırtılması, Vertigo TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

KULAK YAPISI VE BASINÇ ETKİSİ TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

KULAK YAPISI VE BASINÇ ETKİSİ TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

DIŞ KULAK SIKIŞMASI o o o Nedeni: Dış kulak yolunun tıkalı olması (buşon, egzostos,

DIŞ KULAK SIKIŞMASI o o o Nedeni: Dış kulak yolunun tıkalı olması (buşon, egzostos, kulak tıkacı, sıkı başlık, maske lastiği). Belirti: Kulakta ağrı, kanlı akıntı Tedavi: Hekime başvurulur, bulgular geçene kadar dalış yasaklanır. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

ORTA KULAK SIKIŞMASI NORMAL ŞARTLAR Ortam Basıncı = İç Basınç TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI

ORTA KULAK SIKIŞMASI NORMAL ŞARTLAR Ortam Basıncı = İç Basınç TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

ORTA KULAK SIKIŞMASI DALIŞ SIRASINDA Ortam Basıncı +- İç Basınç azalır TSSF/CMAS 2 YILDIZ

ORTA KULAK SIKIŞMASI DALIŞ SIRASINDA Ortam Basıncı +- İç Basınç azalır TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

ORTA KULAK SIKIŞMASI o o Nedeni: Kulak eşitlemesi yapılamadığı için orta kulakta oluşan negatif

ORTA KULAK SIKIŞMASI o o Nedeni: Kulak eşitlemesi yapılamadığı için orta kulakta oluşan negatif basınç (ÜSYİ, allerji, polip, sigara, kulak açmada gecikme) Belirti: Kulakta basınç, dolgunluk hissi, ağrı, baş dönmesi, bulantı, kusma Bulgular: Ödem, kanama, işitme kaybı, kulak zarında perforasyon Tedavi: Dalış yasağı, medikal ve gerekiyor ise cerrahi tedavi TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

İÇ KULAK SIKIŞMASI TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

İÇ KULAK SIKIŞMASI TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

İÇ KULAK SIKIŞMASI o o o Nedeni: İniş sırasında kuvvetle yapılan Valsalva manevrası Belirti:

İÇ KULAK SIKIŞMASI o o o Nedeni: İniş sırasında kuvvetle yapılan Valsalva manevrası Belirti: Kulakta tıkanma, çınlama, işitme kaybı, baş dönmesi, denge kusuru yuvarlak pencere rüptürü Tedavi: Hekime başvurulmalıdır. Dalış ve uçuş yasaklanır, baş yüksekte mutlak yatak istirahati, BOS basıncını arttıran hareketlerden kaçınma, medikal ve gerekiyor ise cerrahi tedavi TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

KULAK ZARI YIRTILMASI o o o Çoğu dalıcı kulak zarı yırtılmasının dalışla ilgili gerçekleşebilecek

KULAK ZARI YIRTILMASI o o o Çoğu dalıcı kulak zarı yırtılmasının dalışla ilgili gerçekleşebilecek en ciddi kulak problemi olduğunu düşünür. Hâlbuki kulak zarının yırtılması, kulak dokusu için neredeyse bir sigorta sistemi gibi düşünülebilir; yani sıkışma sonucu dokuda meydana gelebilecek daha büyük hasarlar bu tip bir mekanizmayla kısmen engellenmiş olur. Kulak zarı kendini kısa bir sürede tamir edebilecek yapıdadır (şiddetine bağlı olarak değişir). Fakat kulak zarının yırtılmaması sonucunda dokuda meydana gelebilecek şiddetli sıkışma, sürekli duyu kaybına neden olabilir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

VERTİGO (DENGE KAYBI) o o Kulak aynı zamanda salyangoz yapısının üst kısmında yer alan

VERTİGO (DENGE KAYBI) o o Kulak aynı zamanda salyangoz yapısının üst kısmında yer alan yarım daire kanalları ile vücudun denge organıdır. Dengeyi sağlayan yarım daire kanallarına etkiyen herhangi bir dış faktör vücudun denge kaybına da neden olacaktır. Denge kaybı, iç kulaktaki basınç farkı ya da sıcaklık farkından dolayı meydana gelir. Normal olarak orta ve iç kulaktaki basınç ve sıcaklık birbirine eşittir. İç kulak dokusunda basınç ve/veya sıcaklık farkı oluşturacak herhangi bir etken denge kaybına sebep olur. Yırtılan kulak zarı sonucu soğuk suyun orta kulağa girmesi (sıcaklık değişimine neden olur) veya basınç eşitlemesinin yapılmayışı (basınç değişimine neden olur), dalışta denge kaybına sebep olan ana faktörlerdir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

SİNÜS SIKIŞMALARI o o o Bütün sinüsler içi boş hava kesecikleridir. Kafatasında içlerinde mukus

SİNÜS SIKIŞMALARI o o o Bütün sinüsler içi boş hava kesecikleridir. Kafatasında içlerinde mukus zarları devam edecek biçimde burun boşluğu ile birleşirler. Sinüsler küçük hava paketleridir, burun boşluğuyla dar yollarla bağlantıdadır. Basınç uygulaması esnasında, bu yollar sayesinde eşitleme yi sağlar. Dalış esnasında (soğuk etkisi) ya da öncesinde (üst solunum yolu iltihaplanmaları) bu boşlukların kanalları aşırı mukoza salgısı veya doku şişmesi gibi nedenlerle tıkanmışsa basınç dengelemesi gerçekleşmez; böyle bir durumda dalıcı sinüs sıkışmasını yaşar. Sinüs sıkışması meydana geldikten sonra dalışa devam edilirse bu bölgede şiddetli ağrı hissedilir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

AKCİĞER SIKIŞMALARI o o o Akciğerlerin iniş barotravması (akciğer sıkışması) Akciğerlerin çıkış barotravması Akciğer

AKCİĞER SIKIŞMALARI o o o Akciğerlerin iniş barotravması (akciğer sıkışması) Akciğerlerin çıkış barotravması Akciğer doku hasarı Subkutan veya mediastinal amfizem Pnömotoraks Arteriyel gaz embolisi TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

AKCİĞER SIKIŞMASI o o “Serbest dalışlarda” görülür Nedeni: Akciğerlerin basınç etkisi ile kollabe olmasıdır.

AKCİĞER SIKIŞMASI o o “Serbest dalışlarda” görülür Nedeni: Akciğerlerin basınç etkisi ile kollabe olmasıdır. Belirtileri: Göğüs ağrısı, soluk alma güçlüğü, kanlı öksürük… Tedavi: Hospitalizasyon, %100 O 2, pozitif basınçlı solunum, şok tedavisi TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Akciğerlerin Çıkış Barotravması o o o Basınçlı hava dalışlarında görülür. SCUBA dalıcılarında ikinci sıradaki

Akciğerlerin Çıkış Barotravması o o o Basınçlı hava dalışlarında görülür. SCUBA dalıcılarında ikinci sıradaki ölüm nedenidir. 1 m derinlikte bile oluşabilir ; akciğer hava keseleri basınç farkı 80 mm Hg yı geçince yırtılır. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Akciğer Çıkış Barotravması; Doku Hasarı o o o Nedeni: Akciğerlerdeki havanın genişlemesine bağlı olarak

Akciğer Çıkış Barotravması; Doku Hasarı o o o Nedeni: Akciğerlerdeki havanın genişlemesine bağlı olarak alveollerde oluşan yırtılmalar Belirti: Nefes darlığı, akciğer içi kanamalar, hipoksi Tedavi: Hospitalizasyon, transfer sırasında % 100 O 2 solutulmalıdır. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Atardamar Gaz Tıkanması (Arteriyel Gaz Embolizmi) : TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Atardamar Gaz Tıkanması (Arteriyel Gaz Embolizmi) : TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Atardamar Gaz Tıkanması (Arteriyel Gaz Embolizmi) : o o o Nedeni: Akc. içinde genişleyen

Atardamar Gaz Tıkanması (Arteriyel Gaz Embolizmi) : o o o Nedeni: Akc. içinde genişleyen havanın alveoller ile birlikte damarları da yırtması ve gazın kan dolaşımına girmesi Belirti: Satha çıkar çıkmaz veya ilk 10 -60 dk. İçinde, kabarcığın gittiği, dolaşımı tıkadığı lokalizasyona göre belirti ( ani bilinç kaybı, felç, denge kusuru, kalb krizi bulguları, vb. ) Tedavi: Acil rekompresyon Transfer sırasında % 100 O 2, dalgıç sol tarafına yastıksız yatırılır, bilinçsiz ise solunum ve dolaşım kontrolu ve desteği Önlem: Dikkatli dalabilirlik muayenesi (akc. hastalıkları), yeterli eğitim, yeterli hava, hızlı çıkıştan ve deneyimsiz dalgıçta serbest çıkış eğitiminden kaçınma, ”asla soluk tutma”kuralı TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Pnömotoraks o o o Nedeni: Hava keselerinden çıkan gazın plevranın iki yaprağı arasına girmesi

Pnömotoraks o o o Nedeni: Hava keselerinden çıkan gazın plevranın iki yaprağı arasına girmesi Belirti: Çevresindeki gazın yaptığı basınç nedeniyle akc. çökmesi; göğüste ağrı, nefes darlığı, hızlı solunum, siyanoz. Kalbe bası nedeniyle dolaşımda bozulma, taşikardi, hemopnömotoraks, ağır olgularda şok, Tedavi: %100 O 2 solunumu, acil girişim (toraks tüpü), hospitalizasyon. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Mediasten Amfizem; (Pnömomediyastinum) TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Mediasten Amfizem; (Pnömomediyastinum) TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Subkutan Amfizem: TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Subkutan Amfizem: TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Subkutan - Mediasten Amfizemi o o o Nedeni: Yırtılan hava keselerinden çıkan gazın akc.

Subkutan - Mediasten Amfizemi o o o Nedeni: Yırtılan hava keselerinden çıkan gazın akc. dokusunda ilerleyip mediastene (göğüs boşluğu), kalb zarı içine veya boyuna yayılması. Belirti: Göğüs ağrısı, nefes darlığı, yutma güçlüğü, seste değişiklik, boyunda dolgunluk hissi, krepitasyon, kalb bulgusu. Tedavi: % 100 O 2, HBOT TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

MASKE SIKIŞMASI o o Maske içindeki gazın (1 Atm. ) vakum etkisi yapması Belirti:

MASKE SIKIŞMASI o o Maske içindeki gazın (1 Atm. ) vakum etkisi yapması Belirti: Gözde (konjonktiva) kanama, gözkapakları ve çevresinde ödem, kırmızı-mor renk değişiklikleri Tedavi: İyileşene kadar dalış yasağı Önlem: Dalış sırasında maske içine burundan hava vermek TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Diş Sıkışması: Nedeni: İltihaplı, kötü doldurulmuş, kötü kron yapılmış, altında hava kalmış dişler. o

Diş Sıkışması: Nedeni: İltihaplı, kötü doldurulmuş, kötü kron yapılmış, altında hava kalmış dişler. o Belirti: İnişte; boşluğun kan veya doku ile dolmasına bağlı ağrı, dolgu veya kaplamanın çökmesi. Çıkışta; ağrı, dişin parçalanması o Tedavi: Ağrı gidericiler, diş tedavisi o TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

Ender rastlanan sıkışmalar: o o o Dalış tekniği ve kullanılan dalış malzemelerinin teknik özelliklerine

Ender rastlanan sıkışmalar: o o o Dalış tekniği ve kullanılan dalış malzemelerinin teknik özelliklerine bağlı olarak bir takım özel genleşme ve sıkışma sorunları ortaya çıkabilir. Örneğin eğer dalışta kuru elbise kullanılıyorsa, elbise için hava boşluğunun da dış basınca eşitlenmesi gerekir. Neopren dalış elbiselerinde de bazı durumlarda bölgesel olarak elbise sıkışmasının yaşanabildiği görülmüştür. Ender de olsa neopren elbisenin belirli bir bölümünde hava boşluğu oluşabilir ve basınç değişimi ile birlikte üzerinde bulunduğu doku da travma oluşabilir. kulak kanalının tıkanması ile dış kulak kanalında ve kulak zarında görülür. Kulak kanalı kapandığından kulak zarına su temas edemez ve basınç bu bölgeye ulaşamadığından eşitleme gerçekleşemez hale gelir. Bu tip bir problemle karşılaşmamak için dalış öncesi neopren başlığın aralanarak kulakların su ile dolması sağlanmalıdır. Ender de olsa sindirim sisteminde çıkışla birlikte genleşmeye bağlı sıkışmanın yaşanabildiği görülmüştür. Baş aşağı (apiko) inişte bir miktar havanın yutulması ile mideye basınçlı hava girebilmektedir. İşte bu probleme bağlı olarak, belirli bir miktar havanın toplanması ile çıkışta genleşme meydana gelecek ve sıkışma görülebilecektir. Bu yüzden dalış öncesi alınacak besinler ve içeceklerin gaz yapıcı olanlarından sakınmak gerekir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

SOLUNUMA BAĞLI RAHATSIZLIKLAR o o o Hipoksi-Anoksi, Karbonmonoksit zehirlenmesi, Karbondioksit zehirlenmesi, Oksijen zehirlenmesi, Nitrojen

SOLUNUMA BAĞLI RAHATSIZLIKLAR o o o Hipoksi-Anoksi, Karbonmonoksit zehirlenmesi, Karbondioksit zehirlenmesi, Oksijen zehirlenmesi, Nitrojen narkozu, Boğulma, TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

HİPOKSİ-ANOKSİ o o o Hipoksi dokulara ulaşan oksijen miktarındaki azalmayı ifade eder. Anoksi ise

HİPOKSİ-ANOKSİ o o o Hipoksi dokulara ulaşan oksijen miktarındaki azalmayı ifade eder. Anoksi ise dokularda oksijenin olmama durumunu açıklamaktadır. Oksijen, metabolik faaliyetlerin sürekliliği için yaşamsaldır. Eğer bu miktar azalacak olursa, hücresel faaliyetler yavaşlayacak ve oksijensiz ortamda hücreler yavaş ölmeye başlayacaktır. Hipoksi direkt ve en çok etkili olduğu bölgelerden biri de beyindir. Beyin oksijen ihtiyacının en yoğun olduğu bölgelerden biridir. Eğer bu bölgeye ulaşan oksijen miktarında bir azalma oluşursa beyin hücrelerinde geri dönüşümü mümkün olmayan hasarlar meydana gelir. Dalışta hipoksiye sebep olabilecek birden fazla etken bulunur. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

DALIŞTA HİPOKSİNİN NEDENLERİ o o o 1. Sualtında nefes tutmak 2. Kansızlık (Anemi) 3.

DALIŞTA HİPOKSİNİN NEDENLERİ o o o 1. Sualtında nefes tutmak 2. Kansızlık (Anemi) 3. Karbonmonoksit zehirlenmesi 4. Solunum havasındaki oksijenin yetersizliği 5. Ölü hava boşluklarını arttırıcı solunum malzemelerinin kullanımı TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ o o Karbonmonoksit (CO) yanma ile meydana gelen, renksiz, tatsız ve kokusuz

KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ o o Karbonmonoksit (CO) yanma ile meydana gelen, renksiz, tatsız ve kokusuz bir gazdır. Motorların egzoz gazında bol miktarda bulunur. Dizel ve benzin motoru ile çalıştırılan yüksek basınç kompresörlerinin emiş hortumlarına motorun egzozundan çıkan hava karıştığı durumlarda, dalış tüpüne basılan havanın içinde de karbonmonoksit birikimi olacaktır. Ayrıca, kompresör emiş hortumunun gereğinden uzun ya da dar olması, kompresör kademelerindeki kaçaklar, drenlerdeki kaçaklar, kompresör filtresinin yenilenmemesi gibi nedenler dolayısıyla da kompresör içindeki yağın yanması sonucu oluşan karbonmonoksit dalış tüpündeki havada birikir. Kısacası sadece dizel ya da benzinli motorla kullanılan kompresörlerde karbonmonoksit zehirlenmesi yaşanabileceği düşüncesi de yanlıştır. Yukarıda saydığımız nedenlerden ötürü dalış tüpünde bulunabilen karbonmonoksit gazı, çok düşük değerlerde olsa dahi belirli bir derinlikten sonra kısmi basıncı yükselerek zehirleyici etkiler gösterir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

KARBONDİOKSİT ZEHİRLENMESİ o o Karbondioksit (CO 2) atmosfer havasında çok düşük oranda bulunur. Dokularda

KARBONDİOKSİT ZEHİRLENMESİ o o Karbondioksit (CO 2) atmosfer havasında çok düşük oranda bulunur. Dokularda ise besinlerin oksijenle yakılması sonucunda, metabolizma ürünü olarak açığa çıkar. Kanın kimyasal yapısını (p. H) düzenleyen önemli bileşiklerinden biridir. Bu özelliği ile kandaki miktarının belirli değerler arasında dalgalanması önemlidir. Ayrıca karbondioksit kısmi basıncı, beyindeki solunum merkezi için belirleyicidir. Solunum merkezi, vücuttaki karbondioksit seviyesine bağlı olarak solunumu arttırır ya da azaltır. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

DALIŞTA KARBONDİOKSİT ZEHİRLENMESİNİN NEDENLERİ o o o 1. Dip süresini artırabilmek için nefes tutmaya

DALIŞTA KARBONDİOKSİT ZEHİRLENMESİNİN NEDENLERİ o o o 1. Dip süresini artırabilmek için nefes tutmaya çalışmak 2. Regülatörün performansının düşük ve/veya bozuk oluşu 3. Aşırı efor, derin dalış 4. Nefes almayı güçleştiren çok sıkı elbise (özellikle boyun bölgesi) ya da ekipman 5. Solunum ölü boşluğunu arttıran ya da solunumu zorlaştıran her türlü dalış malzemesi 6. Dolum sırasında solunum havasına dışarıdan Karbondioksit karışması TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

OKSİJEN ZEHİRLENMESİ o o Belirli bir miktar oksijen metabolik faaliyet için yaşamsal öneme sahiptir.

OKSİJEN ZEHİRLENMESİ o o Belirli bir miktar oksijen metabolik faaliyet için yaşamsal öneme sahiptir. Belirli bir miktarın üzerinde ise oksijen yaşamsal faaliyeti tehdit edecek özelliğe sahip olur. İşte bu özelliği ile oksijen, dalış sırasında belirli kısmi basınçların üzerinde solunduğunda zehirleyicidir. Kuru hava ile 30 metre sınırlarına yapılan sportif dalışlar için oksijenin zehirleyici sınırlara ulaşmayacağı bilinmelidir. Ancak son yıllarda sportif dalışlar için kullanımı yaygınlaşan zenginleştirilmiş hava karşımı (nitroks) ile bu sınırlarda dahi belirli sürelerin aşılması sonucunda oksijen zehirlenmesi görülebilir. Bu özellikleri ile nitroks dalışlar özel eğitim gerektirir. Askeri ya da sivil amaçla kullanılan saf oksijen kapalı devre dalış sistemleri içinse bu sınırlar çok daha kesindir. Bu sistemle dalış oldukça sığ derinliklerde ve kısa dip süreleri ile gerçekleştirilebilir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

NİTROJEN NARKOZU o o o Nitrojen ya da derinlik sarhoşluğu veya narkozu olarak da

NİTROJEN NARKOZU o o o Nitrojen ya da derinlik sarhoşluğu veya narkozu olarak da bilinir. Yüksek basınç altında solunan nitrojen gazının sinir sistemi üzerindeki etkisinden kaynaklanan ve bilinç yitimine kadar varabilen sarhoşluk duygusudur. Havanın temel bileşenlerinden biri olan nitrojen, eylemsiz (atıl ya da inert) bir gazdır; bu nedenle, kimyasal değişikliğe uğramaksızın vücut sıvıları ile dokularına olduğu gibi geçer ve yaşamsal işlevlerin yerine getirilmesinde herhangi bir görev üstlenmediği halde, yüksek basınç altında solunduğunda dokular üzerinde bazı etkiler yaratır. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

BOĞULMA o o o Sualtında boğulma çoğu zaman bilinç kaybı sonrası yaşanır. Tükenmeye bağlı

BOĞULMA o o o Sualtında boğulma çoğu zaman bilinç kaybı sonrası yaşanır. Tükenmeye bağlı aşırı solunmaya sebep olabilecek yorgunluk ya da soğuktan etkilenmiş bir dalıcı için yaşamsal tehlike söz konusudur. Sualtında bilinç kaybı boğulmaya neden olacaktır. Boğulmayı tetikleyebilen başka bir mekanizma da su yutmaktır. Boğulmakta olan kazazedede, başlangıçta, doğal refleksler suyun akciğere girmesini önleyip mideye gönderecektir. Kişide oksijen yetersizliği ve bilinç kaybı arttıkça, su akciğerlere de girecek ve boğulma başlayacaktır. Bu durumda ki dalıcının başta boğaz yollarındaki larenks dokusu spastik kasılmayla boğaz yolunu kapayabilir ve bu yüzden de dalıcı geçici bir süreyle nefessiz kalabilir. Bilinç kaybı arttıkça su akciğerlere de dolacaktır. Sonunda, birkaç dakika içinde ölümle sonuçlanabilecek ciddi etkiler ortaya çıkacaktır. Kişi akciğerlerine su girmeden önce şok ya da soluksuzluktan (asfiksia) da ölebilir. Eğer kazazedeye başlangıçta hızlı bir müdahale yapılırsa, hayata geri dönme şansı vardır. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

ISI DEĞİŞİMİNE BAĞLI RAHATSIZLIKLAR o o o Sualtında ısı iletimi karada olduğundan çok daha

ISI DEĞİŞİMİNE BAĞLI RAHATSIZLIKLAR o o o Sualtında ısı iletimi karada olduğundan çok daha hızlı gerçekleşir. Bu oran suda, karadakinin neredeyse 25 katıdır. İşte bu özelliği ile su ne kadar sıcak olursa olsun, belirli bir süre sonra dalıcıda ısı kaybına sebep olacaktır. Ülkemiz suları yaz aylarında ortalama 22– 23°C lere ulaşır. Bu sıcaklıklarda herhangi bir yalıtım yapmaksızın dalış neredeyse imkansızdır. Dalıcı 1 saat gibi kısa bir sürede hızlıca ısı kaybetmeye başlar. İşte bu yüzünden dalışlarda ısı yalıtımı için uygun dalış elbisesinin de kullanılıyor olması gerekir. TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

ISI DEĞİŞİMİNE BAĞLI RAHATSIZLIKLAR o o HİPOTERMİ HİPERTERMİ TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI

ISI DEĞİŞİMİNE BAĞLI RAHATSIZLIKLAR o o HİPOTERMİ HİPERTERMİ TSSF/CMAS 2 YILDIZ DALICI EĞİTİM PROGRAMI