2 Elikadurafuntzioa ELIKADURAPROZESUAK Natura Zientziak DBH 2 2
2 Elikadura-funtzioa ELIKADURA-PROZESUAK Natura Zientziak – DBH 2
2 Elikadura-prozesuak ELIKADURA ELIKAGAIAK LORTZEA ELIKADURA AUTOTROFOA ARNASA HARTZEA SUBSTANTZIAK BANATZEA HONDAKINAK IRAIZTEA ELIKADURA HETEROTROFOA Gehiago jakiteko, sakatu laukien gainean Natura Zientziak – DBH 2
2 Elikadura-prozesuak Elikagaiak lortzea • Elikagaiak izaki bizidunek hartzen dituzten eta haien zeluletarako erabilgarriak diren substantziak dira (organikoak nahiz ez-organikoak). • Bi elikadura mota daude: • Autotrofoa Energia Substantzia ez-organikoak • Heterotrofoa Janariak Elikagai organikoak Natura Zientziak – DBH 2 Gehiago jakiteko, sakatu laukien gainean
2 Elikadura-prozesuak Elikadura autotrofoa • Substantzia ez-organikoetatik elikagai organikoak sortzeko gai diren organismoek dute elikadura mota hau; hona hemen oinarri hartzen diren substantzia ez-organiko horietako batzuk: • Ura • Gatz mineralak • Karbono dioxidoa Natura Zientziak – DBH 2
2 Elikadura-prozesuak Elikadura autotrofoa • Adibide bat fotosintesia da. Landareek eta algek elikagai organikoak sortzen dituzte eguzkienergiari esker. ENERGIA Natura Zientziak – DBH 2 Itzuli hasierako menura
2 Elikadura-prozesuak Elikadura heterotrofoa • Elikadura heterotrofoa duten organismoek ezin dute materia organikoa sortu materia ez-organikoa oinarri hartuta. Horregatik, beste izaki bizidun batzuetatik edo haien hondakinetatik hartzen dute. • Organismo heterotrofoen adibide dira animaliak. Natura Zientziak – DBH 2 Itzuli hasierako menura
2 Elikadura-prozesuak Arnasa hartzea • Arnasketa esaten zaio izaki bizidun batek oxigenoa hartu eta karbono dioxidoa kanporatzen duen prozesuari. • Prozesu hau ere zeluletan gertatzen da; hala, elikagaiak eta oxigenoa erabiliz, energia lortzen da. Prozesu hori mitokondrioek egiten dute. Karbono dioxidoa Oxigenoa Natura Zientziak – DBH 2
2 Elikadura-prozesuak Arnasa hartzea • Prozesu honetan, mitokondrioak oxigenoa hartu, elikagaietatik energia lortu eta karbono dioxidoa kanporatzen du. Oxigenoa Karbono dioxidoa Energia Ura Karbohidratoak Arnasketa mitokondrio batean Natura Zientziak – DBH 2 Itzuli hasierako menura
2 Elikadura-prozesuak Izaki zelulabakarretan substantziak banatzea • Izaki zelulabakarretan, substantziak mintzaren bidez trukatzen dira ingurunearekin. Substantzien trukaketa protozoo batean Elikagaiak Hondakinak Natura Zientziak – DBH 2
2 Elikadura-prozesuak Zelula anitzeko izakietan substantziak banatzea • Zelula anitzeko izakietan, gorputzeko zenbait atal espezializatuta daude jarduera hauetarako: • Substantziak hartzea edo kanporatzea. • Substantziak garraiatzea. Arrain baten zirkulaziosistema Hegazti baten digestio-aparatua Natura Zientziak – DBH 2 Itzuli hasierako menura
2 Elikadura-prozesuak Hondakinak iraiztea • Prozesu honen bidez, izaki bizidunek gorputzetik kanporatzen dituzte euren jardueretan sortzen diren hondakinak. Narrasti baten iraitz-aparatua Natura Zientziak – DBH 2 Itzuli hasierako menura
- Slides: 11