1945 Endie rktc gelimeler 1945 ylna gelindiinde mttefiklerin

� 1945

Endişe, ürkütücü gelişmeler � 1945 yılına gelindiğinde müttefiklerin sovyetlerle yakınlaşmış olmaları, Türkiye aleyhine ödün verecekleri noktasında endişeye sevk etmeye başladı

�bulgaristan ve romanyada sovyet yanlısı idareler � 1925 tarihli türk sovyet dostluk anlaşması feshedildi

�Türkiye ABD ve ingiltereye, akdenizdeki sovyet verlığının tehlikelerini hatırlatıyordu �Türkiye boğazları sovyetlere askeri mühimmat taşıyan gemilere açtı bunun montroye aykırı olması oartık önemsiz görünüyordu

YALTA KONFERANSI � 1945 şubatında müttefikler YALTA’da toplandı �Yalta’da stalin Türkiy’nin savaş boyunca yalpaladığını kazanan tarafa oynamak istediğini gündeme getirdi �Churchill çok Türkiye aleyhtarı bir tutuma girmedi. Müttefiklere dostane olduğunu söyledi

� 10 şubatta Stalin beklenen çıkışı yaptı ve Möntro sözleşmesinin artık çağdışı kaldığını söyledi revizyona tabi tutulmalı �İngiltere ilginçtir savaş bittiğinde bu konuyu gözden geçirelim dedi

�Birleşmiş Milletler'in kurulması, Özgür Avrupa Bildirgesi'nin imzalanarak savaşta büyük bir yıkıma uğrayan ve ezilen Doğu Avrupa ülkelerinde serbest seçimler yoluyla demokratik ve uygar bir gelecek inşa edilmesi, � Polonya topraklarının durumu ve �Pasifikte ABD tarafından Japonya'ya karşı sürdürülen savaşın zaferle sonuçlandırılması gibi meseleler tartışılmıştır. �İki kutuplu dünya düzeni ve soğuk savaşın temelleri Yalta Konferansı'ndan atılmıştır.

�Almanya üç işgal bölgesine ayrılacak. �Kurulacak olan Birleşmiş Milletler'de hangi ülkelerin veto hakkı olduğu belirlendi. �Türkiye'deki boğazların statüsünün SSCB yararına değiştirilmesine karar verilerek durum Türkiye'ye bildirilecekti. �Her ne kadar SSCB istemese de 1 Mart 1945 yılına kadar Mihver Devletler'e savaş ilan eden devletlerin BM üyeliğine alınmasına karar verildi.

Savaş ilanı �İngiliz büyükelçi 2 şubatta Türkiye’ye BM konferansına katılabilmesi için Almanya ve Japonyaya savaş ilan etmesi gerektiğini söyledi �Türkiye 23 Şubat 1943’te savaş ilan etti

19 mart sovyet notası � 19 mart 1925 türk büyükelçisi rus dış işleri bakanı ile görüştü �Türkiyeye sovyet rus dostluk anlaşmasının yenilenmeyeceği söylendi �Değişen koşullara göre anlaşma yeniden yapılmalı �Türkiye ABD’ye sovyetlerin boğazlar ve karadeniz eğilimini anlatmaya çalıştı ABD çok ilgilenmedi

� 7 haziran 1945’te bakan molotov büyükelçimiz sarper ile tekrar görüştü �Ve bir nota verdi � 1 - Kars ve Ardahan sovyetlere bırakılacak � 2 - Türkiyenin boğazları tek başına savunamayacağı anlaşılmıştır sovyetlerle ortak üsler kurulacak �Montro sovyetler lehine revize edilmeli

Bu gelişme bizi ingiltereye yakınlaştırdı

�BİRDENBİRE ingilterenin kızgınlığı yok oldu �İngiltere Türkiyeyi feda edilemez kategorisinde değerlendirmeye başladı

Sadece toprak değil rejim değişikliği de

�CEVABIMIZ

Potsdam konferansı �potsdam konferansında boğazlar tekrar gündeme geldi �ABD ingiltere ilke olarak montroyun revizyonuna karşı değilller �Ancak 3 devlet tam mutabakata varamadılar her 3 ülkenin görüşlerini türkiyeye ayrı iletmeleri kararlaştırıldı

Savaş sona eriyor

�https: //www. youtube. com/watch? v=2 O N 6 YDt. WAVg

� 7 MAYIS 1945 Almanya kayıtsız şartsız teslim oldu

�İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI

�Savaş sonrası Türkiye batı bloku ile olan ilişkilerini geliştirme arayışı �Boğazlar tekrar gündeme geldi �Boğazlar üzerinde ABD rus rekabeti �Rus ABD ittifakı savaş bitince bitti �Türkiye rus taleplerini hep batı ile paylaşıyor �Sovyetler boğazlar konusunun karadenize kıyı ülkelerle çözülmesinden yana �Türkie rusyanın süreci baskılamasından endişeli konunun uluslar arası boyutu olduğu vurgusu �ABD’nin ruslara verdiği notalar

TRUMAN DOKTRİNİ �SAVAŞ sonrası ülkenin gelirlerinde azalma �Sovyet tehdidi kalabalık ordunun masrafları �Truman Doktrini, 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı hazırlanmış plandır. Truman Doktrini, Amerika Birleşik Devletleri'nin uluslararası politikasının değiştiğini ve Sovyet karşıtlığının bu yeni politikada temel esas olduğunu ilan etmiştir.

� 400 milyon doların 300ü yunana 100ü türkiyeye �Truman doktrini sovyetlere karşı Türkiye ve Yunanistana yardım öngörüyordu � 7 mayıs 1946’da abd türkiye anlaşması imzalandı � 4, 5 milyon dolara türkiye abd den ödünç ve kiraladığı tüm malzemeyi mülkiyetine aldı

�George Marshall, Haziran 1947’de Harvard Üniversitesinde yaptığı bir konuşmada, İkinci Dünya Savaşı‘ndan çıkan Avrupa ekonomilerini tekrar kalkındırmak için çok geniş kapsamlı bir program önermiştir �Amerika bu program kapsamında ilk yıl 16 ülkeye (İngiltere, Fransa, Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Türkiye, Hollanda, Lüksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Danimarka ve İsveç) 6 milyar dolarlık bir ekonomik yardımda bulundu. Bu yardım ileriki yıllarda 12 milyar dolara ulaşacaktı.

MARSHALL PLANI

�ORTADOĞU İLE İLİŞKİLER

TAKSİM PLANI �SAVAŞ SONRASI yahudilerin de baskısıyla filistinin ne olacağı konusu gündeme geldi �İngiltere BM’ye başvurdu konuyu oraya havale etti �Büyük devletlerin olmadığı bir komisyon kurulması kararı �Komisyon raporu iki devlet ve kudüse ayrı statü �Bir grup komisyon üyesi federal yapı önerdi �ABD –SSCB taksim teklifini kabul etti �BM’deki görüşmelerde Türkiye Arap ülkelerinin yanında yer aldı

�Suriyede yayınlanan el kabes gazetesi 1000 yıldır İslamın büyük müdafiisi Türklerin tutumunun teselli ve ümit kaynağı olduğuna ilişkin bir yazı yayınladı

Yolların ayrılması � 1947 truman dktrini ile birlikte batıya yakınlaştıkça doğudan uzaklaştı �Bunun ilk belirtisi de Filistin konsusunda 45 -47 arasında arap dünyası ile paralel iken bundan sonra batıya uyumlu politika

�Taksim kararına araplar tepki gösterdiler. �Taraflar arasında çatışmalar ortaya çıkmaya başladı � 15 mayısta ingiltere manda yönetiminin sona erdiğini açıkladı � 14 mayısta israil bağımsızlığını ilan etti �Arap ülkeleri buna savaş ile karşılık verdiler

�https: //www. youtube. com/watch? v=Jk Sa. WWU-Ig 4

�ABD 11 dakika sonra tanıdı �SSCB 1 gün sonra �Türkiye önce endişe ile karşıladı � 28 Mart 1949’da tanıdı, tanıyan ilk müslüman ülke �Bu ortadoğu ile ayrışmanın da somut göstergelerinden birisi olacak

Ortadoğu Komutanlığı �İngiltere öncülüğünde ABD Fransa �Türkiye’yi de yanlarına aldılar �Mısıra teklif götürdüler Mısır reddetti

�https: //www. youtube. com/watch? v=IC Vr. Rmn 2 iok �https: //www. youtube. com/watch? v=Jk Sa. WWU-Ig 4&t=153 s �https: //www. youtube. com/watch? v=y. L 3 O 9 S_6 RGI