19 Y Y OSMANLI DEVLET DAILMA DNEM 1792

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) 1806 -1812 OSMANLI –RUS SAVAŞI BÜKREŞ ANTLAŞMASI (III. SELİM IV. MUSTAFA II. MAHMUT) q Napolyon‘un Mısır'ı işgalinde Rusya ve İngiltere bize Yapılan kale-i antlaşması etmişti. sultaniye Buyardım isteklerden sadece beylerin göreve iadesi Buna göre kabul edildi. q Bu olayın halledilmesinden sonra Rusların savaş ile boğazlar geçişe kapatıldı. ☻ zamanında Osmanlı bu dönemde gücünü tamamen kaybetti yerleşmelerine izin verdiğimiz Ege deki Bu arada Ruslar Eflak Boğdan’ı işgal ettiler. Böylece Rusya ile savaşı Prut nehri sınır kabul Milliyetçilik bırakmayı edilecek. hareketleri q Eflak. Boğdanilk Osmanlı’ya bağlı defa başarıya beylerini göreve kalacak. ulaştı. iade edilmesi. Ruslar Anadolu’dan işgal ettikleri yerden Fransız elçisinin q Sırbistan’a ilk çekilecek. sınır dışı edilmesi. defa imtiyaz imzalandı. Sırbistan’a imtiyaz yedi adan çıkmak istemediler. v. Artık hiçbir savaş gemisi İngiltere boğazlarda yapacak bir işi koruyamaz hale geldi. İhtilal savaşları 1792 -1815 ☻ Bu yüzden topraklarını q Bu arada Napolyon Rusya-İngiltere Prusya ile kalmadığını anlayınca buradanveçekilmeye boğazlardan geçemeyecekti. savaşa devam ediyordu. (İhtilal-Koalisyon savaşları) karar verdi. ☻ Çağın güçlü devletleri Osmanlı üzerinde çeşitli pazarlıklar yapmaya v ye Balkan doğru Napolyon'un Çanakkale boğazından geçerken Osmanlı q 1812 Ruslar milletlerini bize karşı kışkırtıyorlardı. İngiltere birkaç İngiliz gemisini batırdı. başladılar. q 1804 olan yılında Sırplar isyan etti. Ruslar'la yakınlaşması son İngiltere buna karşılık Mısır’a saldırdı ama q Eflak ve Boğdan beylerininde isyan edeceğini Ali Paşa gereken cevabı sürekli verdi. ☻ Mehmet bu yüzden değişen. Fransa ittifaklar içerisinde yer aldı. buldu ve. Osmanlı savaş yine başladı. anlayan Osmanlı bunları görevden aldı. 1807 de savaş devam ederken Napolyon q Osmanlı’nın Rusya Küçük Kaynarca’da aldığıdevam hakka dayanarak bu Osmanlının işine geldi. v da savaşa ☻ Tilsit’te Devletler arasındaki rekabet Rus çarı ile görüşerek ateşkes Rusya beylerin göreve iadesi istedi. imzaladı. etmesini Fransa istedi ama iki yüzlü q ☻ Aynı Osmanlı bunu yapmayınca da Osmanlıya savaşoldu. ilan Osmanlı saldıran devlete çıkarı elden giden devlet yardım etti. yıl Osmanlı’da ll. Mahmut padişah etti. siyasetten dolayı Osmanlı barış 1809 da Napolyon Rus çarı ile Erfurt’ta Bu da Osmanlının ömrünü q ☻ tekrar anda Rusya Fransa ile de savaştığından doğal uzattı. görüşerek Osmanlı’yı paylaşmayı istedi. Aynı olarak Osmanlı Fransa ile müttefik oldu. teklif etti. Osmanlı ☻ Osmanlının uyguladığı bu politikaya denge politikası Prusya denildi. v Bükreş antlaşması Bu. Rusya'nın iki yüzlü siyaset karşısında İngiltere'de q Sonuçta müttefiki olan İngiltere 1807 de ise Osmanlı ile anlaştı. boğazlardan geçerek İstanbul önlerine geldi ve bir q ültimatom verdi. ww verilecek. verildi. w. ta riht Avusturya end ersl er. c om

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) III. SELİMİN TAHTANPAŞA ALEMDAR MUSTAFA İNDİRİLMESİ 1807 VE SENED-İ İTTİFAK Alemdarın kendisinin Sonuçta Osmanlı Selim ayanların tahtan tanınmasını indirilerek l. V. Devlet ayanların varlığını v ü ll. Mahmut Selim’in Nizam-ı Cedit padişah olmasına vesile olmasından Mustafa hukuki padişah hale getirdi. yapıldı. tanıyacak hareketleri ile Osmanlı'yı dolayı onu Sadrazamı yaptı. v Alemdarın böyle bir senet Nizam-ı Osmanlının Cedit ayanlara ordusu ve söz yenilikleri ü Ayanlar devletin otoritesini canlandırması Avrupa'nın Alemdar yeniliklere devam etti. imzalaması onun kadar padişahın kaldırıldı. geçiremeyecek güçsüz işine olduğu tanıyacak. Bir bölgede ileri gelen sözü geçen kişiler olan ayanlarla şu antlaşma imzalandı. ww w. ta riht end ersl er. c görüldü. Olaylara karışanları İstanbul’dan sürdü. gözünden düşmesine neden oldu. gelmiyordu. Yenilik yanlıları İstanbul’dan kaçarak ü Nizam-ı Ayanlar yapılacak ıslahatlara Cedit yanlılarını işbaşına Ruscuk Padişah ayanı yetkilerini Alemdar ilk Mustafa defa paylaştı v Yeniçerilere eğitim koyması ulufe v Osmanlı orduları Tuna bağlı kalacak. getirdi. Paşaya ve sınırlandırdı. sığındılar. satımını yasaklaması yeniçerileri boylarında Ruslarla Selimin öldürülmesine karışanları ü zaten İstanbul'da isyan çıkarsa kızdırmıştı. Alemdar Padişah yenilik otoritesini taraftarı başkalarıyla olduğu için cezalandırdı. savaşırken bunu fırsat ayanlar bastırmak içinbilen İstanbul'a paylaştı. desteğini yürüdü. v Padişahta çekince İstanbul'da asayişi sağladı. yardıma gelecek. Avrupalı elçiler Kabakçı Kandıralı Niyeti Ayanlara Selim’i hanedanı tekrar padişah denetleme Halil isyanı çıktı. Ulufe alım satımını yasakladı. yapmaktı. herhangi bir eylemi önleme ve Halka adaletli davranacaklar Mustafa’yı İstanbul’da v ü Alemdar öldürüldü. cezalandırma yetkesi verildi. Sekban-ı Cedit Ocağını kurdu. Alemdar önce Kabakçı Mustafa’yı Ayanlarl. V. Mustafa’yı vergi ve asker kışkırttılar. v ü ll. Mahmut öldürüp Anadolu'da ortadan Osmanlıda kaldırdı. başka örneği olmayan bir otorite kurmak içinde toplamada devlete kaldırarak yardımcı Sekban-ı Cedit ocağını belgedir. ayanlarla Sened-i İttifakı Selim’i imzaladı. Nizam v Bu isyanda yeniçerilerin Bu arada l. V. Mustafa olacak. isyanı önlemeyi başardı. katletti. Böylece Magna Selimi Karta’ya benzetilmektedir. Yeniçerilere eğitim koydu. -ıAlemdar Cedit’in başarılarını bulamayınca ll. Mahmut'u Bazı tarihçiler padişah bunu yaptılar. anayasal çekememe faktörü de vardı. monarşi kabul eder. om

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) o ihtilali ilk devletine etkisini q Fransız Osmanlı Sırplar Kara Yorgi’nin liderliğinde isyan ettiler. l. OSMANLIDA SIRP İSYANI MİLLİYETCİLİK 1804 lll. SELİM Sırplar üzerinde gösterdi. Osmanlı ayaklanmayı bastırmada epey bir mesafe almıştı ki Rusya duruma müdahale etti savaş çıktı. Ayaklanma sebeplerine Ayrıca Ruslar Sırplara yardım da ediyorlardı. HAREKETLERİ bakıldığında. Osmanlı Rusya savaşı 1812 Bükreş antlaşması ile son buldu. o Yeniçerilerin burada halka Sebepleri ise Bu antlaşma ile Sırplara bazı imtiyazlar verildi. Kara Yorgi bunu az buldu ve bağımsızlık için q zulmetmeleri. Ø Fransız İhtilalinin ateşlediği milliyetçilik ayaklandı. o Milliyetçilik akımı. Osmanlı üzerine yürüyünce kaçıp Avusturya'ya bağımsızlık eşitlik adalet vs kavramlar. sığındı. o Avusturya, Fransa, Rusya'nın İsyanın başına Miloş Obronoviç adlı biri geçti. Merkezi otoritenin bozulması Osmanlı bu olaya Rusya'nın müdahale edeceğini Ø kışkırtması. anlayınca Sırplara prenslik verdi. Böylece Osmanlı'ya bağlı Sırp prensliği kuruldu. Ø o Savaşların burada cereyan Yöneticilerin yanlış tutumu. 1829 Edirne Antlaşması ile de sık bu prenslik etmesi buranın sık özerk oldu. 1878 Berlin antlaşması ile de Sırplar bağımsız oldu. Ø Bazı toprakların Osmanlının elinden istilaya uğraması ve el Sırplar Osmanlıdan ilk imtiyaz alan topluluktur. çıkması. (Macaristan, değiştirmesi. ü 19 yy. isyanlar çıkmıştır. Bu isyanlara bakıldığında genelde balkanlarda çıkmıştır. ü ü ü ww w. ta riht end ersl er. c om Ø Lehistan) Ø Balkanların savaş alanı durumuna gelmesi. Ø Rusların kışkırtması.

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) MORA İSYANI 1821 EFLAK İSYANI Sonuçtan Edirne Antlaşması imzalandı q Osmanlının donanması için ØEflak isyanın başarısız sonrayaşayan 1821’de isyan Osmanlıolasından devleti içinde gayri Çünkü Böylece çıktı. FRANSANIN l Ültimatomda Müslim teba içerisinde en imtiyazlı savaş tazminatı istemesini Yunan isyanı ilk defa Eflak'ta başladı. Yunanistan bağımsız olacak Ø Osmanlıya Tepedlenli Ali Paşa isyan etmiş devletin bu milletlerden birisi Rumlardı. v Yeniçeri Ocağı yeni kaldırılmış. isyanla uğraşmasını fırsat bilen Rumlar ayaklandı. Eflak'a Rumlar atanan Rum idareci Alexsandr Eflak-Boğdan Osmanlıya geri verilecek ekonomik yönden de iyi durumda İpsilati ØAvrupa Donanma bu isyanı sevinçle karşıladı ve destekledi. v Navarin’de yanmış v Yunanistan’da özerk bir prenslik kurulması isyanı buradan başlattı. idiler. bizzat Ø bazı Avrupalılar gelerek isyanaözerklik katıldı. ☻ Milliyetçilik hareketi Hatta Eflak-Boğdan’a ve Sırbistan’a v Yapılan ıslahatlar henüz sonuç v Tüm Türklerin Yunanistan’dan çıkarılmasını Rumlar Eflak Boğdan’a da yönetici Ø ll. Mahmut isyanı bastırmakta zorlanınca Mısır Valisidahi Gayesi verilecek q Osmanlıda ilk defa başarıya Mehmet Ali Paşadan yardım istedi. vermemişti. atanıyorlardı. istediler. §Buradan Rus sınırı olduğu için onların Ø Mehmet Alinehrinin Paşaya isyanı bastırması halinde oğlu Tuna ağzındaki adalar Ruslara Fakat Rusların kışkırtması sorucu ulaştı. v Ruslar önce Eflak Boğdan’ı aldılar İbrahim Paşaya Mora ve Girit valiliğini verileceği vaat v Bu ültimatoma Yunanistan bağımsız yardımını alma. Rumlarda bağımsızlık duyguları gelişmeye verilecek edildi. ve Tuna nehrine kadar ilerlediler. q başladı. oluyordu. Øİbrahim paşa isyanı bastırdı. ☻ Osmanlıdan ilk bağımsızlık §Eflak Boğdan halkının desteğini almak. Rusya’ya savaş tazminatı verilecek v Doğuda ise Kars’a kadar geldiler. Okullarında kiliselerinde bu duyguyu ØBu olay Osmanlı Avrupa'yıbunu hayal reddetti. kırıklığına uğrattı. v alan Yunanistan oldu. yaymaya çalıştılar. §Diğer Ortodokslarında desteğini alarak isyanı Doğudaki Ø Mora'da güçlü bir vali istemiyordu. vİngiltere Ruslar batıda Tuna’yı geçip Varna’yı v Anapa, Ahıska, Poti, Akçar, Ahikelek Bunun üzerine müttefiklerin tüm Balkanlara yaymak. Rum isyanının sebeplerine ØRusya İngiltere bir protokol hazırladıbakıldığında vedonanması Fransa ve aldılar. ☻ Mora’nın elden çıkması Avusturya'ya sundular. Navarinde Mısır ve Osmanlı donanmasını kaleleri Ruslara verilecek Milliyetçilik akımının etkileri. §Ancak Rum asıllı voyvodalardan ØAvusturya Meternik sistemine aykırı olduğu için memnun kabul v Silistre önlerinde Osmanlı Rusları yaktı. q Mehmet Ali Paşanın isyanına etmedi ama Fransa kabul etti. Rum okullarının Rum Kilisesinin ve Rum olmayan halk gereken desteği vermeyince Rus yendi ticaret gemileri boğazdan ve durdurdu. aydınlarının çalışmaları. ØBu geçebilecek protokole göre Osmanlıya İngiltere Rusya bir v Osmanlı bu durumu razı olmadı ve Fransa bu isyan başarısız oldu. neden oldu. ültimatom verdiler. v Ruslar 1829’da tekrar harekete Ticaret sayesinde zenginleşmeleri. devletlerden tazminat istedi. geçtiler. ☻ Ruslar boğazlardan ve Avrupalıların v Rusya Avrupalı ise bunaaydınların savaşla karşılık verdi. desteği q ve çalışmaları. v Doğuda Erzurum batıda ise yararlanma hakkını tekrar 1814 de kurulan Etniki Eteryanın çalışması Edirne’ye kadar geldiler. elde Yanya etti. valisi Tepedelenli Mehmet Ali v Osmanlı barışgörevden istemekalınması. zorunda Paşanın bahane eder Rusya Osmanlıya savaş ilan etti. Fransa ise Mora'yı işgal etmeye başladı. Mora’da ki Mısır askeri ise İngilizlerle anlaştı ve bu devletin donanması ile Mısır’a taşındı. Mehmet Ali Paşa padişaha sormadan İngilizlerle anlaşmıştı. Osmanlı devleti çok zor durumda kaldı. ww w. ta riht end ersl er. c om CEZAYİRİ ALMASI 1830 YUNAN İSYANI 1820 -1829 ll. MAHMUT ll. MAHMUD Cezayir Barbaros’un Osmanlı himayesine girmesiyle Osmanlıya bağlanmıştı. Garp Ocakları denilen bu yer batı Akdeniz'in kontrolünde önemli bir yere sahipti. 19 yy başlarında Avrupalılar Cezayir’in bu gücünden kurtulmak istediler. 1815 Viyana kongresinde bu durum değerlendirildi ve Cezayir’e darbe vurmaya karar verdiler. Avrupalı devletler Cezayir’i topa tutup gemilerini yaktılar. Bu durum Cezayir’i zayıflattı. 1827’de Cezayir Fransa’dan para alacağını istedi. Fransa bunu bahane ederek Cezayir’i kuşattı. Yunan isyanını da fırsat bilen Fransa 1830 büyük ölçüde gerçekleştirdi. 1847’de ise Fransa Cezayir’in tamamıma hakim oldu. Osmanlı bu durumu kabullenmekten başka bir şey yapamadı. Böylece Kuzey Afrika’da ilk toprak parçamızı kaybettik. 1828 -1829 OSMANLI RUS SAVAŞI VE EDİRNE ANTLAŞMASI

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) Osmanlı iyice güçsüz kaldı. kabul Osmanlı Mısır valisine karşı etmedi Mehmet Ali paşa bunu ll. Mahmut Buna göre Bunlar Yapılan Hünkar İskelesi q Kavalalı Mehmet Ali Paşa azletmeyi düşünüyordu. Buna göre Ali Paşa bağımsızlık peşinde koşmaya başladı ve öyle Böylece çaresizlikten dolayı Ruslardan Osmanlının bu durumu İngiltere’yi çünkü Fransa’ya güveniyordu. 1806 -1812 Osmanlı –Rus –İngiliz savaşında davrandı. Böylece Azletmeye fırsat bulamadangöre vali isyan etti. antlaşmasına telaşlandırdı. yardım istemişti. İngilizlerin İskenderiye ve Reşit’e saldırılarını geri Mısıra asker olarak gitmiş Fransa buna destek veriyor çünkü bu sayede Mısır'ı eline püskürttü. v Geçici olarak Mısır askeri İbrahim Paşa komutasında Akka kalesini q Osmanlı ve İngiliz donanması Mısır alacağını düşünüyordu. Çünkü valiye İstanbul’un yolu açılmış q Rusları boğazdan çıkarmak q Mısır Osmanlıya bağlı Ø aldı. Bu. Hicazda duruma gelmede İngilizlerin Vahabi isyanın bastırarak Haç yolunun o Osmanlıya bir saldırı olursa sonra yolunu bularak ve Suriye’yi ablukaya alarak Akka buda Rusların Hünkar İskelesine göre İngiltere ise bu durumdan rahatsız olmaya başladı. güvenliğini sağladı. meselesi çözümlendi. kayıtsız kalmaları ve Fransa'nın kalacak Daha sora Şam’ı alarak Adana’ya yöneldiler. q Mehmet Ali paşanın (isyan Rusların Karadeniz de güvenliği §Rusya Mehmet Ali Paşa boğazlara gelmesi demekti. kalesini aldı. Mısırdaki Kölemenleri ortadan kaldırdı. Osmanlı İngiliz'in bu tutumunu görünce Mısır konusunda valiyi desteklemesinin payı vardı. donanma ve asker valiliği eline geçirmiştir. 1833’de Belen geçidinde Osmanlı ordusunu yenerek edeceğinden emin olunduğu onun tam desteğini almak için 1838’de Balta Limanı arttı q Ali sadece Mısır v. Her iki taraf da Bu. Mehmet olmasın diye İngiltere durumave Osmanlıdan daha güçlü ordu donanma maliye Adana’yı aldılar. Suriye Girit ve antlaşmasını yaparak İngilizlere verilen kapitülasyonların Ø Ruslar 15 bin askeri İstanbul’u q Sonuçta Mehmet Ali bu barışı kabul oluşturdu. göndererek Osmanlıyı müdahale ederek meseleyi Avrupa’ya için) İstanbul'u şartlarını biraz isyanında daha artırdı. valisi olacak valilik Mehmet Ali antlaşmadan memnun q Daha sonra yaptığı Osmanlı ordusu Konya’da şansını birkarşı daha denedi ise korumak için. Paşaya gönderdiler. Sudan’ı da alarak gücünü artırdı. etmek zorunda kaldı. taşıdı ve bir Avrupa meselesi yaptı. güvenceye almak Mısır’ı alacak. Böylece İngilizlerin desteği alındı. de yine yenildi. (İstanbul'u) koruyacak. babadan oğula geçecek Osmanlı güvenceye Mehmetdonanma Ali kendisini Paşa Mora isyanı sırasında donanmasını Ø Gelen Hünkar iskelesine kalmadı. Fransa bu duruma karşı çıktıysa dakabul başarılı hareketlerden Aynı anlaşma Fransa ya da açıldı. sunuldu ama Fransa kaybetti. Böylece İstanbul’un yolu Böylece q Bu konuda Fransa ve İngiltere aldı. tutturamadı Mısır için 1840’da etmedi. yerleşti. q Osmanlı donanması geri o bir saldırı olursa Fransa Mora'yı işgal ederken İngilizlerle padişaha §v. Rusya’ya Oğlu İbrahim Paşa ll. Mahmut bu zor durumun karşısında Ruslardan Londra’da toplanan konferansı Rusların dolayı Osmanlı bu valiliği sormadan anlaştı ve destekliyordu. 16 bin askerini İngiliz donanması ye güvenilmemesi Mısır'ın bağımsızlığını q Mısır meselesi çözümlendi verilecek Ø Fransa Mısır meselesi Kütahya antlaşması İngiliz veboğazlara Fransızların çıkarları yardım istedi. ile Mora'dan çekti. engelleyemedi. Osmanlı boğazları kapayacak. 1839’da. Cidde valiçözülünce bağımsızlığını ilan etti. Adana ile Rusların gitmeleri gelmesi meseleyi Avrupa ya l. Nikola bu durumu hemen değerlendirdi. q İşte bu sebeplerden dolayı tehlikeye düştü. 1828 -1829 Osmanlı–Rus harbinde padişah asker kabul etmiştir. q Mısıra imtiyaz verildi q. Ayaklanan Mısır Osmanlıya vergi Osmanlı Londra’ya giderken Avrupa'nın vali Nizip'te yeni kurulmuş Osmanlı ordusunu istemesine rağmen göndermedi. gerekirken gitmek istemediler. 15 desteğini bin askeri donanma ile yolladı. o Bu antlaşma 8 yıl sürecek. anlaşma yapılmaya karar almak içinİstanbul’a Tanzimat valiliğini alacak. taşıdı. yendi. Boğazlar sorunu doğdu verecek Bu hareketleri Osmanlı padişahı ile olan ilişkilerini ü ll. Mahmut böyle bir isteği kabul etmediği gibi valiyi Ø Ø Kütahya Antlaşması ile toprak kazanıp güçlenen Mehmet q ü o Ø ü Ø o ü o Ø ü ü Ø o Ø ü o Bu meselenin çözümünde Avrupa'nın q ü durum başta ilan İngilizler üzere valiye destek Fermanını bozdu. verildi. Ø Bu. Bu arada ll. Mahmut öldüetti. ve olmak tahta l. Abdülmecit geçti. veren Fransızları rahatsız etti. desteğini almak için Tanzimat Osmanlı son defa boğazlar q o Mehmet Ali Paşa Navarin’de yanan donanmasını v Ø Kaptanı derya Ahmet Fevzi Paşa Osmanlı donanmasını inşa Sonuçta Londra barışı imzalandı. Suriye. Ruslarla Adana Girit Osmanlı için Mora’ya karşılık Suriye'yi istedi. İngilizler duruma müdahale ederek valiyi durdurdular. alıp Mehmet Ali ilan paşaya teslim etti. Fermanı edildi. üzerinde ki egemenliğini tek Osmanlının olacak anlaşmak zorunda kaldı. Sözde buranın ormanlarından yararlanacaktı. Bu devletin zorlaması ile Kütahya Antlaşması imzalandı. başına kullandı ü ü o ww w. ta riht end ersl er. c om MEHMET ALİ PAŞANIN HÜNKAR İSKELESİ MISIR MESELESİ 1833 ANTLAŞMASI İKİNCİ İSYANI 1839 ll. MAHMUT 1840 l

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) MÜLTECİLER MESELESİ Osmanlı tarihinde birçok mülteci meselesi yaşanmıştır. Bunların il önemlisi İspanya’dan gerçekleşti. Hristiyan zulmünden kaçan bir kısım Yahudi ve Müslüman ll. Bayezid döneminde Osmanlı topraklarına kabul edildi. 1711’de İsveç kralı 12. Şarl Rusların önünden kaçarak Osmanlı’ya sığındı. Yine 1763 Rusya Lehistan a kendi yandaşı birini kral seçtirmek istediğinde Lehli milliyetçiler karşı çıkınca üzerlerine yürüdü onlarda kaçarak Osmanlı’ya sığındı ve buda savaşa neden oldu. l. LONDRA KONFERANSI-LONDRA 1783’de Kırım’ın işgali sırasında BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ Kafkasya’da ki Müslümanlar 1841 Osmanlıya sığındılar. l. ABDÜLMECİT BOĞAZLAR MESELESİ ww w. ta riht end Böylece Bu mülteci meseleleri içinde en önemlisi 1848’de Ø Osmanlının boğazlar üzerindeki mutlak 1840 da Mısır meselesi çözüldükten yaşandı. hakimiyeti sona erdi. Ø Osmanlı 1798’de Napolyon Mısır'ı işgal edince Rus donanması yardım amaçlı Ø İstanbul’un fethinden sonra Anadolu Karadeniz sahillerini ve sonra İngiltere Fransa boğazlar Avusturya Macaristan’ı ilhak etmeye kalkışınca boğazlardan geçti. alarak Karadeniz i bir Türk gölü haline getirdi. Kırımı Eflak Boğdan’ı Ø Boğazların durumu ilk defa uluslar arası aralarında savaş çıktı. meselesine el attılar. Ø Böylece Osmanlı ilk defa boğazları gücebulunmamaktaydı. açmıştı ve Ruslar ilk defa Ø Karadeniz de hiçbiryabancıbir gemi q bir konferansta tartışıldı ve uluslar arası Bu arada Rusya’da Lehistan’a girdi. boğazlardan geçiyordu. Hünkar İskelesi Antlaşması 8 alınca yıl bu Øv 1535 Fransa 1578 İngiltere 1598 Hollanda kapitülasyon statüye (duruma) kavuşturuldu. Ø devletlerin Bu bir durum sanki Karadeniz Rus ve Osmanlı donanmasına açık Avusturya Rusya ittifak yaptılar. gemilerine Karadeniz açıldı. sürecekti. diğerlerine kapalı gibi bir manzara doğurdu. ØØ Rusya’nın güçkaybeden kazanıpboğazlar dünyada sözve sahibi olmaya başlaması boğazlar Osmanlının üzerindeki Savaşı Macar Lehliler Osmanlı'ya İngiltere çok iyi biliyordu ki Rusya Øvüzerinde 1806 Osmanlı Rus savaşında İngilizlerle yapılan Kale-i Sultaniye siyaset geliştirmesi boğazları daha da önemli kıldı. sığındılar. hükümranlık hakları sınırlardı. Antlaşması ile Rusların elinden bu hak alındı. bunu yenilemek için elinden geleni indi. Ø 1700 İstanbul Anlaşmasıyla Azak kalesini alan Rusya Karadeniz’e Ruslar Lehlileri Avusturya Macarları istedi. ØØ Bu Boğazların antlaşmaya göre koruyuculuğunu boğazlar bütün devletlerinbu savaş gemilerine altı devlet yapacaktı. q Ø Bu durum mevcut durumu değiştirdi. kapalı olacaktı. Osmanlı bu isteği reddetti ve bunu bir raporla üstlendi. Ø Ruslar artık Karadeniz’de donanma bulundura bilecekti. Avrupa’ya bir Avrupa haline Onun için bu devlet bumeselesi mesele içinbir Øv. Böylece Rusya iletaşıyarak Osmanlı’nın arasında problem olan boğazlara üçüncü devlet olan İngiltere'de karışmış oldu. getirdi. ØØ Osmanlı bu duruma tepki gösterince Ruslar bundan vazgeçti. Rusya Hünkar ile kazandığı uluslar arasıİskelesi bir konferans önerdi. Ø 1711 1829 Osmanlı Rus harbinde Osmanlı yenilince Rusya'nın ticaret Ø Purut Antlaşması ile Azak’ta verilen haklar geri alındı. İngiltere kaybetti. ve Fransa Osmanlı’dan yana tavır alınca bu hakları q vgemilerine Rusya buna karşı çıktı ise de kabul boğazlardan geçiş hakkını tekrar verildi. devletler geri adım attılar. Ø 1739 Belgrat Antlaşmaları ile Karadeniz in bir Türk gölü olduğu son ØBu Avrupa Rusya'nın Osmanlı etmek Ø defa hak diğer devletlere de verilince boğazlarüzerindeki bütün devletlerinaşırı kabul ettirildi. Avusturya vezorunda Rusya bu kaldı. mültecilerin hayatlarına ticaret gemilerine açık olmalı ilkesi doğmaya başladı. isteklerine ilk. Kaynarca defa engel koydu. Ø 1774 de Ruslar Küçük Antlaşması ile Karadeniz de donanma garanti verince bir kısmı geri döndü. v Osmanlı Rusya İngiltere Fransa Ø ticaret 1833 de imzalanan Hünkar İskelesi boğazlardan Antlaşması ilegeçişini Rusya'nın gemisi ve ticaret gemilerinin aldıkları Økapitülasyonlarla Bu işten İngiltere Fransa karlı çıktı. Osmanlının bu tutumu kamuoyundan puan Prusya Avusturya katıldığı konferans boğazlara gelmesikabul garanti oldu. Avrupa ettirdiler. topladı ve Kırım savaşında Osmanlıya destek Londra Antlaşmasıyla sonuçlandı. ticaret gemilerine açık savaş ØØ Bu Boğazların durum boğazlar Osmanlının canını açarkontrolü gibi bir hale Ø Durumun böyle olmasına rağmen yine istediğine de boğazların Osmanlı vermelerini sağladı. burundu. da idi. gemilerine kapalı prensibi uluslar arası bir Ø Buda diğer devletlerin işine asla gelmezdi. kural haline geldi. v Ø ersl er. c om Buna göre Boğazlar Osmanlı egemenliğinde kalacak. Ticaret gemilerine açık olacak Hiçbir savaş gemisi barış zamanı boğazlardan geçmeyecek. Neticede bu durumun görüşülmesi için Londra’da bir konferans düzenlenmesine karar verildi.

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) ☺ Rusya'nın Osmanlı üzerindeki emelleri bir süre aksadı yılında sonra Osmanlı dış Bu 1839 savaşın sebeplerine Osmanlı Ruslar’ Silistre’de devleti sayılacak v Osmanlı ve o v Rusya bir türlü barışa razı olmuyordu. siyasetinde Fransa ve. Rusya qbakıldığında Kudüs’teki kilise ve benzer yerlerin Rusya'nın Osmanlının iç işlerine karışması önlendi. ü hukukundan yararlanacak yendi. ☻ Avrupa Meçikof İstanbul terk etti ve Rusya Osmanlıya savaş hizmetleri kapitülasyonlardan dolayı v Rusya'nın Müttefikler bunun üzerine Rusya’yı barışa İngiltere’nin desteğini alıyordu. batıda engellenmesi onun doğuya yönelmesine ve orada ilan etti. ü ØToprak bütünlüğü Avrupave devletlerinin Rusya'nın politika emelleri arasında ittifak genişlemesine sebep oldu. zorlamak için Kırım’a asker çıkarmaya karar Fransa'ya verilmişti. Ruslar Eflak Boğdan’ı olacak ☻ garantisinde Rusya Eflak Boğdan’ı işgal etti. verdiler. o Bunun başlıca nedenleri Osmanlının Avrupa devleti sayılması Avrupa'nın ve hukukundan Øyararlanmasını Rusya Osmanlının yaptığı yapacağı doğurdu q Ruslar buraların hizmetlerini ☻ Hristiyan alemini bu savaşa katılmaya çağırdı ama ü Karadeniz tarafsız denizzorunda olacak boşaltmak kaldılar. vıslahatlarla İngiltere Fransa Osmanlı ve Piyomonte ( yapılsın güçlenmesini istemiyor başarılı olamadı. o. Fransa Tanzimat Fermanı ile gayri ve İngiltere'nin verilmesini Akdeniz’de güvenliğiistediler. arttı kendilerine ü Bütün savaş gemilerine kapalı ticaret gemilerine Sardunya) Sivastopol’u aldılar. Osmanlı Avusturya ile Osmanlı kapitülasyonları defa buradaiçin kaldırmayı denedi ☻Ø Avusturya bu savaşı Viyana'da birama açık olacak Osmanlıyı Çarilkdurdurmak l. Nikola hasta adam Müslimlere verilen haklar ve bu q Var olan Katolik v başaramadı. Piyomonte devletinin bubaşaramadı. savaşaçatışması 15 bin konferans düzenledi fakat. Ortodoks oda olarak görüyor. antlaştı ve Eflak Boğdan’a ü Osmanlı ve Rusyaarttı. burada savaş gemisi v Hünkar iskelesi ıslahatlar Osmanlı kendi topraklarını koruyamayacak güçsüz olduğunu kabul etti asker göndererek destek vermesinin olayla daha ☻ Osmanlı ordusu hem Tuna boylarında hem de sebebi bulundurmayacak ve tersane açmayacak ileride İtalyan birliği için ilk dışkuracağı borcunu Fransa ve İngiltere'den burada Boğazlar aldı izin Anadolu'da başarılar kazandı. Avusturya’nın girmesine ØOsmanlı Hünkar iskelesi ile. Napolyon aldığı 1841 o q Fransız kralı Lui bu meseleyi Macar mülteci meselesinde Avrupa’dan destek almaktı. ü o. Boğazlar 1841 sözleşmesine tabi olacak Osmanlının donanma bulunduramaması onun galip olmasına yenilenecek İngiltere ve. Karadeniz’de Fransa bu savaşta Sözleşmesi iledestek kaybettiği hakları tekrar verildi. rağmen mağlup muamelesi gördüğünü gösterir için körükledi iç siyasette almak izlenen politika. ü Eflak Boğdan’a muhtariyetlik verilecek Avrupalı v Bu arada çar l. Nikola öldü ve l. Aleksadr q almak Osmanlıya desteklerini göstermek istiyor. Osmanlının galip olarak imzaladığı son antlaşmadır ve kullandı. devletler bunun garantörü olacak. başa geldi. Böylece Rusya artık burayı q o. Osmanlının Rusya'nın İstanbul (güneye) inmesini önlemek için ve topraklarını korumayı Avrupalı devletler üstlendi İşte bu sebeplerden dolayı Ø Rusya 1851’de İngiltere’ye Osmanlı’yı v Osmanlı Avrupa ü İki tarafta savaşta aldıkları yerleri geri verecek q İstanbul'a Napolyon bu konuda bazı isteklerde v Rus çarı barış istemek zorunda kaldı gönderdiler. edemezdi. Uluslar işgal arası donanma bir komisyon ilk defa burada kuruldu (Tuna İçin) Rusya'nın İngiltere’ye ters gelen paylaşmayı teklif etmiş açık kabul görmemiş ü Tuna nehri ticaret gemilerine olacak bulundu. v Önce Paris te bir konferans düzenlendi. ve Boğda’nın özerkliğinin garantörlüğünü Avrupa üstlendi ☻ Eflak Bu durum 1841 sözleşmesinin delinmesi demekti. şimdi bu Avusturya işidenizlere tek başına yapmak istiyor. sıcak inme ile savaşırsa Bu ile savaş ü Islahat trafiği uluslar arası bir komisyon Fermanının antlaşma metnine alınması bu devletlerin Osmanlının iç v Daha sonra İngiltere Fransa Rusya q Tuna'daki Bunun üzerine Ruslar prens Mençikofu ☻ Rusya buna karşılık Sinop’ta yatmakta olan on. Osmanlı parça işlerine karışmayı hukuki hale getirdi denetleyecek ØOsmanlı 1848 İhtilalleri Avrupa'yı sarsmış bu politikasından dolayı Osmanlıya donanmasını Avusturya Prusya ve Piyomonte Paris olurdu ki yaktı. Rusya bunun göze İstanbul'a gönderdiler ve gizil ve açık İngiltere'nin en büyük kazancı Rusya'nın Karadeniz’deki donanmasının ü İlan edilen ıslahat fermanı büyük devletler barışını imzaladılar Rusya yardım durumu değerlendirmek istiyor. ☻ kaldırılması Bubazı da İngiltere Fransa’nın Osmanlıyla anlaşarak oldu veverdiler. destek isteklerde bulundular. alamazdı. tarafında dikkateneden alınacak savaşa girmesine oldu. yapılacak ıslahatlara Kutsal yerler meselesini Ortodokslar lehine çözmek Ortodoks kilisesinin ayrıcalıklarının belirlenmesi. v Böylece Balkanlarda savaş sona ☺ 1774 bu den 1829’a kadar ki Balkanlardaki elde erdi. ettiği avantajları ☻o. Rusya Rusların ültimatom istekleri Avrupa'nın desteği ü kaybetti. Osmanlı devleti Avrupa alınarak reddedildi ☺ ☺ ☺ ☺ edecek. Fransa’nın uluslar arası politikada önemi arttı. Avrupalılar karışmayacak. ww w. ta riht end ersl er. c om l KIRIM SAVAŞI 1853 -1856 PARİS ANTLAŞMASI l. ABDÜLMECİT l Sonuçta l Kutsal Yerler Meselesi l istekler Buna göre l gizli olanlar l Bunlardan Açık ise

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) KIRIM SAVAŞINDAN SONRAKİ GELİŞMELER PANSLAVİZİM HAREKETLERİ İSTANBUL (TERSANE) KONFERANSI ☻ Kırım savaşından sonra imzalanın Paris Antlaşması ile Rusya'nın Osmanlı üzerindeki emellerine set çekilmişti. ☻ Fakat 1870 yılında Avrupa’daki gelişmeler bu durumun değişmesine yol açtı. v v Hersek peşine Bulgar ve İngiliz Sırplar isyan etti. Rusya İtalya Fransa Buna karşı olan sultan Abdülaziz’i o 1875 Rusya emlerini gerçekleştirmek Şöyle ki bunları kabul 1. Osmanlı Bosna Hersek’e Almanya Avusturya Balkan tahtan indirdiler için milliyetçilikten Bosna Hersek’i almak isteyenyararlanma Avusturya bu bunalımını görüşmek için v 1870’de İtalya 1871 Almanya birliklerini ayaklanmaya destek verdi. tamamladı. yoluna gitti. etmedi. muhtarlık verilecek V. Murat’ı padişah yaptılarelçileri ile İstanbul'da ve buradaki Böylece Avrupa’daki güçler dengesi bozuldu v İşte. Avrupalılar bu ayaklanmalar Balkanları karmakarışık Londra’da bir o Sedan Slav birliği dediğimiz Panslavizm bir konferans düzenlemeye karar Fransa savaşıyla Alses Leoren’i Almanya’ya kaptırdı. Bu kişi dengesiz çıkınca meşrutiyeti getirdi ve Balkan Bunalımı dediğimiz 2. hale. Bulgaristan doğu ve kullandılar. verdiler. İtalyabunalım Avusturya’dan bir kısım toprak aldı. daha toplandı ve bu ilan etmesi şartıyla ll. Abdülhamit’le doğdu. üzere ikikararlar Rusya bu batı gelişmelereolmak karşı çıktı. tahta anlaştı çıkardılar. Osmanlı buradan aleyhine o Osmanlı Kurdukları gizli cemiyetlerle bu v v çok ve zoronu durumda kaldı. kararları biraz İşte bu gelişmeler karşısında Rusya Karadeniz’in tarafsızlığını çıkacağını bildiğinden hem fikri yaymaya çalıştılar. tanımayacağını açıkladı. v Avrupalı devletlerde durumu kötü eyalete bölünüp Osmanlı bununla uğraşırken değiştirerek bize isyanları önleme hem de bu Bunun üzerine İngiltere Osmanlı Almanya Avusturya güldüklerinden müdahale edip Berlin’de Sırbistan’da ikinci isyan çıktı. İtalya o Sadrazam Mahmut Şevket Paşa Rusya Fransa’nın katıldığı Londra Konferansı toplandı. 1871 konferansın toplanmasını önlemek muhtarlık verilecek. konferanslar düzenleyip bu bölgeler için kabul sundular. sayesinde Bulgar Kilisesine Burada şu kararlar alındı. Osmanlı zoristeklerde kullanarak isyanı için meşrutiyet ilanbulundular. etti. edemeyeceğimiz özerklik aldılar Karadeniz’in ticaret gemilerine açıklığı devam edecek Osmanlı bunu da kabul bastırdı. Osmanlı Sırbistan ve. Avni v Bizde Böylece toplanma v 3. ise Mithatkonferansın Paşa Serasker Hüseyin Boğazların kapalılık ilkesi devam edecek o Paşa Bu Bulgaristan’ı bir anlamda Mahmut Nedim Paşa meselenin nedenleri ortadan kalkmış oldu. etmeyince Rusya’ya Rusya araya girerek ateşkes Karadağ’dan Rusya Karadeniz de donanma ve tersane askerlerini bulundurabilecek çözümünü meşrutiyette gördüler. kılıyordu. siyasi açıdan bağımsız yaptırdı. v Rusya'nın Fakat Avrupalı elçiler bunu Böylece Osmanlı üzerindeki emellerinin yolu hiç tekrar fırsat doğdu ve v İnadılar ki eğer buradaki milletleri yönetime açılmış oldu. çekecek dikkate almadılar ve şu kararları o Ruslar tarafından kışkırtılan Büyük devletler başka bir olaya ortak edersek ayaklanmalar biter. asker İngiltere Baserabya’ya Ruslarla Almanların bir araya gelmesi endişesinden alıp bize sundular. milletleri için yavaş dolayı buna. Balkan izin verdi. vermemek sebep İstanbul'da soktu vetoprak böylece 93 Bugüne kadar Osmanlının bütünlüğünü savunan ayaklanmaya başladı. bir konferans daha düzenlemeye İngiltere bu şartlardan dolayı bundan vazgeçti ve Rusya'nın yolunu açtı. kakar verdiler. harbi başlamış oldu. v v v v q q q v v v ww w . tar ihte nde rsle r . com

19. Y. Y. OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ (1792 -1911) Çünkü Berlin barışa göre Ø Osmanlı İstanbul Konferansının karalarını kabul l 1877 -1878 OSMANLI RUS SAVAŞI Sonuçta Buna göre v Berlin konferansı ve barışı paylaşıldığı Böylece etmeyince Ruslar savaşOsmanlının ilan etti. o Rusya Bulgaristan aracılığı ile Ege Denizine çıkmış BERLİN ANTLAŞMASI 1878 ☺Büyük Bulgaristan üçe bölünecek AYESTEFANOS –BERLİN ANTLAŞMALARI yer oldu. Ø Osmanlı Paris Antlaşmasını v. Osmanlı Sırbistan Romanya vegöstererek Karadağ’ı Avrupa'nın kaybetti. kendisini korumasını istedi. tehdit etmektedir. ll. ABDÜLHAMİT Rusya amacına ulaşmış kadar sona v. Bu paylaşmaya İngiltere'de katıldı. prenslik olacakerdi. v. Doğu Anadolu'da önemli toprak parçası Rusların eline Doğu Anadolu’ya gelerek Hint. I. Dünya yolunu ve savaşına Basra körfezini Osmanlı Rus savaşları qv Asıl Bulgaristan Osmanlı'ya vergi veren o Bosna Hersek’e muhtarlık verilecek v. Bunun Osmanlı Almanya’nın yanına Osmanlıyı parçalamıştı. garanti alınca bizi. Romanya desteklemekten vazgeçti ve kaydı. Øüzerine Sırbistan Karadağ v. Ermeni meselesi ilk defa gündeme geldi. politika. Osmanlıya oldu. şartıyla verilecek çağrıya olumsuz cevap verdi. o İngiltere Osmanlıdan bu antlaşmanın bozulmasına bağımsız olacak Osmanlıdan ziyade v. Ayestefanos’un bozulmasının Ruslar Ermeniler söz sahibi oldular. v. Antlaşmaya ilk tepki İngiltere Ø Ruslar batıdanüzerinde Tuna’yı geçerek ilerlediler karşılık Kıbrıs’ıBalkan istedi Rusya'nın hakimiyeti qv Doğu Rumeli Osmanlının olacak önlendi. Hristiyan İngiltere ve diğer Avrupa devletlerine yaradı. Ø Büyük Bulgaristan krallığı vali tarafından özerk yönetilecek. v Özerk Bulgar devleti Ege denizine kadar Ø Gazi Osman Paşa Plevne'yi savundu iseinerek de Rusların ov Böylece Ruslara bir mesaj verilerek daha aşağılara Rusya'nın Bulgaristan’ın parçalanması ile ve Avusturya’dan geldi. kurulacak, Makedonya Doğu Rumeli v Bu konferanstan sonra Osmanlı dağılma almasını önleyemedi. inmesi önlenecekti. Osmanlının Rumeli’deki topraklarını böldü. dönemi ☺Ege Bosna Hersek inmesi Osmanlıönlendi. toprağı sayılacak denizine ve. Edirne’ye asıl Bulgaristan buna dahil hızlandı. Ø Ruslar geldi ilerleyerek Çatalca'ya o Rusya bu tarafından itirazı önce kabul de sonuçta başka Avusturya idareetmese edilecek. v. Bulgaristan sayesinde Ruslar Akdeniz’e inerekkadar sıcak denizlere Avusturya’nın Balkanlarda gözü vçaresi Yunanistan’ın sınırları genişledi. olacak. ulaştılar. olmadığından dolayı kabul etti. inme politikalarını gerçekleştirdi. ☺Kars Ardahan Batum Ruslara verilecek Ø Doğuda ise. Rusya'nın Gazi Ahmet Batum Muhtar Paşa Rusları karşıladı. ov Berlin’de birsadece konferans düzenlendi. Osmanlı Doğubayazıt’ı v. Bu meclis –i mebusanın kapanmasına neden Ø savaş Kars Ardahan Doğubeyazıt Doğubayazıt Osmanlıya verilecek. aldı. olması ve balkanlarda oldu. Ø Burada da Rusları durduramadık ve Erzurum işgal Bu durum Osmanlının geleceğine kendisi değil Ruslara verilecek. Osmanlı büyük toprak kaybına uğradı. ☺v Osmanlı ülkesinde Ermenilerin oturduğu edildi. uluslar arası toplantılarda karar veriliyordu demekti. büyümesine razı olmadı. v. Rusya'nın panslavist politikası başarıya ulaştı. yerlerde yapılacak. Ø Teselya ve Arnavutluk'ta Osmanlı v. Bosnaıslahat Hersek ve Kıbrıs’ın Türk toprağı Ø Ruslar Yeşilköy’e kadar geldiler. o Bu konferansa Osmanlı Rusya İngiltere Almanya İtalya v. Ruslar Fırat Dicle nehirlerine yaklaştı sadece görünüşte kaldı, sınırlar ıslahat yapacak. ☺oluşu Teselya Yunanistan’a. Avusturya Fransa katıldı. verilecek İngiltere ise kendisinin Ø Artık yapacak bir şey olmadığından barış istendi. daralmadan egemenlik hakları v. Ruslar Basra Körfezine yaklaştı. o Osmanlı Alman başbakanı başkanlık ettiği konferans ☺Romanya bağımsız Dobruca’yı dave alacak. ☺ Girit’te Bismark’ın ıslahat yapacak. Osmanlının Ø Buolacak Osmanlı Girit’te Ermenilere Ø arada Abdülhamit savaşı bahane ederek mebusan bu topraklarda kandırıldığına inanıyordu. Berlin Barışıyla sonelinden buldu. alındı. v. Ruslar Hint ticaret yolunu tehdit etmeye başladı. kapattı. ıslahat ☺Sırbistan bağımsızmeclisini olacak Niş’i yapacak. de alacak. v. Balkanlarda yeni devletler kuruldu. Ø Ruslarla Ayestefanos (Yeşilköy) barışı ☺Karadağ bağımsız olup. Osmanlı Adriyatik kıyılarından topraktazminatı alacak. Ø Sonuçta 30 milyon savaş imzalandı. Rusya'nın yakaladığı avantajlar Avrupalı devletleri verecek. ☺Boğazlar 1856 Paris ve 1871 Londra’ya göre idare edilecek. İşte bu sebeplerden dolayı bu iki devlet Ayetefanosa Ermeni meselesi arası bir qv Makedonya’da kısmidevletler ıslahat yapılması itiraz edeceklerdir. o ww Ø Ø İngiltere Rusya’dan boğazların alınmayacağına dair geçti. rahatsız etti ve bunu kabullenmediler dolayısı ile bu w. ta riht end ersl er. c om ☺Osmanlı 60 antlaşma milyon savaş tazminatı verecek yürürlüğe girmedi. ☺Tuna savaş gemilerine kapalı ticaret gemilerine açık olup uluslar arası bir komisyon tarafından idare edilecek.