1 SPOR NEDR nsan saln korumada yaamsal bir

1. SPOR NEDİR • İnsan sağlığını korumada yaşamsal bir öneme sahip olan spor, ruh ve beden sağlığını koruyarak toplumun refahına da dolaylı olarak katkı sağlar (Açıkada ve Ergen, 1990; Robson ve Mc. Kenna, 2008).

1. SPOR NEDİR • Bir ülkede sporun yaygınlığı, elit sporcuların sayısı ve niteliği, o ülkenin ekonomik gelişmişliği ve refah düzeyi ile yakından ilişkilidir (Erkal, Güven ve Ayan, 1998). • Spor aynı zamanda politik boyutu ile uluslararası alanda ülkelerin tanıtılabileceği propaganda ve reklam aracıdır (Ertaş ve Petek, 2011).

1. SPOR NEDİR Uluslararası spor organizasyonları ülkelerin birbirleri ile rekabet ederek, üstünlüklerini göstermelerini sağlarken, aynı zamanda insanlar arasında barış ve evrensel değerlerin yayılmasına katkı sağlar (Fişek, 1983). Bu önemli işlevleri ile spor bütün ülkelerde hükümetlerin politika oluşturduğu bir alan olmuştur.

2. POLİTİKA NEDİR • Politika bir toplumun sahip olduğu kaynakların nerede, ne zaman ve hangi amaçla harcanacağına ilişkin ortaya çıkan görüşler arasındaki çatışma ve uzlaşmadır (Kapani, 2003). Hükümetler ekonomi, eğitim, güvenlik, ulaşım, sağlık ve spor gibi çeşitli alanlarda politikalar oluşturarak uygularlar.

3. SPOR POLİTİKASI NEDİR • Spor politikası, bir ülkede sporun yaygınlaştırılması ve niteliğinin artırılması için alınacak kararları ve yapılacak eylemleri belirleyen genel ilkelerdir. Bu ilkelerde ülke sporuna ilişkin sorunların çözüm yolları da yer alır (Bursalıoğlu, 1987). • Spor politikasının kültürel, ekonomik ve sosyal gelişmeye etkisinin yanında, ulusal birliği geliştiren bir yönü vardır (Chaney, 2015). Spor politikasından, bir ülkedeki bölgeler arasında dengesizlikleri gidermek ya da ülkenin geri kalmış bölgelerini modernleştirmek için araç olarak da yararlanılmıştır (Wenyun ve Henry, 2011).

3. SPOR POLİTİKASI NEDİR • Bireylerin spora katılmaları ve sporun yaygınlaşması, hükümetlerin uyguladıkları spor politikaları ile doğrudan ilişkilidir. • Spor politikalarının öncelik verdiği gruplar amatör sporcular, profesyonel sporcular, geniş halk kitleleri, okul çağındaki çocuklar, gençler ya da engelli bireyler olabilir. • Spor politikasının temelini spor tesisi yapımı, sporcu eğitimi, amatör spor, profesyonel spor ya da sporda altyapıya öncelik veren bir yaklaşım oluşturabilir. Spor politikasının yansıdığı yazılı belgelerden önceliklerin ne olduğunu saptamak mümkündür.

3. SPOR POLİTİKASI NEDİR • Avrupa Birliği ülkelerinin spor politikalarını inceleyen bir çalışmada (Henry, 2009), devlet sektörü, özel sektör, gönüllü birlikler ve toplumsal aktörler olmak üzere dört farklı politik sistem tanımlanmıştır. Gönüllü birliklerin esasını oluşturan spor kulüpleri sporun halka yaygınlaştırılmasında ve spor kültürü oluşturmada önemli görevler üstlenirler (Fişek, 1983; TBMM, 2011). • Türk spor yönetimi, 1938 yılından itibaren, gönüllü birlikler döneminden merkezi hükümet yönetimine geçmiş, zaman adı değişiklik göstermiş, bağlı olduğu bakanlık değişmiş ancak devlet yönetimi anlayışı değişmemiştir.

3. SPOR POLİTİKASI NEDİR • Spor federasyonları yönetiminde, spor kulüpleri ve ulusal spor örgütlerinin etkili olamaması nedeniyle federasyonlarda demokratik bir yapı kurulamamıştır (Karahüseyinoğlu ve ark. , 2005). Sporu yöneten ve finanse eden merkezi hükümet, spor politikasını belirlemede önemli rol oynamıştır. • Bu dersin amacı ülkemizdeki spor politikalarını incelemek ve bu politikalar sonucu sporun günümüzde geldiği durumu saptamaktır. • Spor politikasını tespit ederken açıkça yazılmış belgelerin yanı sıra, ilgili yasa maddeleri, politikacı ve kamu yöneticilerinin konuşmaları, spor şuraları, kalkınma planları ve hükümet programlarından yararlanılmıştır. Ülkemizdeki sporcu, kulüp ve tesis sayısı, uluslararası organizasyonlarda elde edilen başarılar gibi verilerle sporun bugünkü durumu değerlendirilmiştir.

4. CUMHURİYET DÖNEMİ SPOR POLİTİKALARI • Cumhuriyet dönemi spor politikaları farklı dönemlere ayrılarak ele alınmaktadır. Fişek (1983), spor politikalarını sporu yöneten örgütlere göre, • “a)-1922 Öncesi Dönem, • b)-Gönüllü Birlikler Dönemi (TİCİ, 1922 -1936 yılları arası), • c)-Sanayide Devlet ilkesinin yansıması (TSK, 1936 -1938 yılları arası), • d)-Devlet yönetimi dönemi (BTGM, 1938 -1980 yılları arası)” olmak üzere dört dönemde incelemiştir. Akın (2005) ise spor politikalarını dönüşüme uğradığı dönemlere ayırarak değerlendirmiştir.