1 Preventie van knieartrose bij vrouwen met overgewicht
1
Preventie van knieartrose bij vrouwen met overgewicht Effecten op MRI kenmerken MLA Landsmeer, J Runhaar, P van der Plas, M van Middelkoop, D Vroegindeweij, B Koes, PJE Bindels, EHG Oei, SMA Bierma-Zeinstra Erasmus MC, afdeling huisartsgeneeskunde Rotterdam 2
Introductie • PROOF studie – PRevention of Osteoarthritis in Overweight Females • Doel: onderzoek naar de preventieve effecten van een dieet- en beweegprogramma (DBP) en van glucosamine sulfaat (GS) op het ontstaan van knieartrose 3
Introductie • Secundaire uitkomstmaat: knieartrose kenmerken op de MRI • MRI sensitief voor vroege kenmerken van artrose 1 • Onderzoeksvraag: • Wat is het preventieve effect van een dieet-en beweegprogramma en van glucosamine sulfaat op de progressie van knieartrose kenmerken op MRI? 1 Schiphof D, et al. Osteoarthritis Cartilage 2014. 4
Methode Hoog-risico groep • Vrouwen • 50 – 60 jaar randomisatie • BMI ≥ 27 kg/m² • Zonder klinische knieartrose 5
Methode N = 100 dieet & bewegen Controle + + Placebo N = 100 Dieet & bewegen + Glucosamine 2. 5 jaar FU N = 100 Controle + Glucosamine vs. placebo (dubbel-blind) Glucosamine Dieet & bewegen vs. control 6
Methode - Interventies • Dieet- en beweegprogramma • 6 maanden beweegprogramma (1 h/week) • Begeleiding diëtiste - motivational interviewing • Glucosaminesulfaat (1500 mg/dag) • Placebo gecontroleerd • Dubbelblind 7
Methode – MRI • MRI meting beide knieën: • baseline en na 30 maanden • MRI scoring • MRI Osteo. Arthritis Knee Score – MOAKS 2 2 Hunter DJ, et al. Osteoarthritis Cartilage 2011; 19: 990 -1102. 8
Methode – MRI • MRI kenmerken: - Beenmerglaesies en cysten - Kraakbeen defecten - Osteofyten - Meniscus degeneratie - Meniscus extrusie Beenmerglaesie 9
Methode – MRI • Scoring: semi-kwantitatief • Graad 0 - 3 • Uitkomstmaat: Progressie van knieartrose kenmerken op MRI • Gebruik gemaakt van recente definitie: verandering van MOAKS kenmerken 3 • Per kenmerk: Totaal score van de som van alle subregio’s • Verschil tussen follow-up en baseline gedichotomiseerd 3 Runhaar J, et al. Osteoarthritis Cartilage 2014; 22: 1533 -6. 10
Methode - statistiek • Logistische Generalized Estimated Equations • Gecorrigeerd voor • Aan- of afwezigheid van MRI kenmerk op baseline • Significante baseline verschillen tussen interventie groepen • Intention to Treat analyse 11
Resultaten Baseline Dieet en beweegprogramma Controle Interventie Alle Placebo GS N – vrouwen 347 87 82 87 91 N - knieën 687 172 164 171 180 leeftijd (jr) 56 ± 3 56 ± 3 0, 999 BMI (kg/m²) 32 ± 4 33 ± 5 32 ± 4 33 ± 4 32 ± 4 0, 575 K&L < 2 94% 96% 95% 92% 0, 391 Beenmerglaesies 64% 56% 72% 60% 66% 0, 015 kraakbeen defecten 70% 62% 77% 65% 76% 0, 003 Osteofyten 24% 26% 23% 0, 874 66% 68% 64% 66% 0. 883 52% 60% 54% 47% 48% 0. 049 Meniscus degeneratie Meniscus extrusie P-waarde 12
Resultaten • Resultaten primaire uitkomstmaat: • Geen significant effect van interventies op ontstaan van klinische en radiografische knieartrose Incidentie knieartrose Controle + placebo Controle + GS DBP + placebo DBP + GS Runhaar J, et al. Am J Med. 2015 13
Resultaten Progressie MRI kenmerken OR 0. 50 (0. 27 -0. 92) Controle + placebo Controle + GS DBP + placebo DBP + GS 14
Conclusie • Hoge prevalentie van artrose kenmerken op MRI bij obese vrouwen zonder klinische knieartrose. • Een dieet en beweegprogramma in combinatie met placebo geeft minder progressie van meniscus extrusie. • Glucosamine alleen of in combinatie met een dieet- en beweegprogramma heeft geen effect op de progressie van knieartrose kenmerken op MRI. 15
Dank! Erasmus MC Afd. huisartsgeneeskunde • Prof. S. Bierma-Zeinstra • Prof. B. Koes • Prof. P. Bindels • J. Runhaar • M. van Middelkoop • D. van Emmerik Maasstad ziekenhuis afd. radiologie • D. Vroegindeweij • P. van der Plas Afd. orthopedie • Prof. G. van Osch • M. Reijman Afd. radiologie • E. Oei 16
- Slides: 16