1 I SUT IN NG CM NG TRONG

1

I. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN II. QUAN HỆ GIỮA SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG VÀ ĐỊNH LUẬT LEN-XƠ III. CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ 2

I. SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN 1. Định nghĩa: Suất điện động cảm ứng là suất điện động sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín. 3

0 2. Định luật Faraday + S G N Theo định luật Lenz thì lực tác dụng lên mạch (C) luôn cản trở chuyển động tạo ra biến thiên từ thông 4

2. Định luật Fa-ra-đây a, Biểu thức : Suất điện động cảm ứng: Nếu chỉ xét độ lớn của ec: Thương số cho ta biết điều gì ? Tốc độ biến thiên từ thông qua mạch b, Định luật Độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên từ thông qua mạch kín đó. Mạch là khung dây có N vòng dây thì: 5

Ghi chú: E, + r=0 _ I I E Chiều của suất điện động cùng chiều với dòng điện trong mạch. ic ec 6

II. QUAN HỆ GIỮA SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG VÀ ĐỊNH LUẬT LEN-XƠ: - Sự xuất hiện dấu (-) trong biểu thức của ec là phù hợp với định luật Len-xơ. - Trước hết mạch kín (C) phải được định hướng (Chọn chiều dương cho mạch kín (C) để xác định dấu của từ thông qua mạch. + Nếu từ thông tăng (ec<0): <0) chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) ngược với chiều dương của mạch. + Nếu từ thông giảm (ec>0): chiều của suất điện động cảm ứng (chiều của dòng điện cảm ứng) là chiều dương của mạch. 7

C 2 8

II. QUAN HỆ GIỮA SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG VÀ ĐỊNH LUẬT LEN-XƠ: Φ đang giảm Φ đang tăng + + ic e c< 0 ec >0 ic 9

Thực hiện C 3 N Nam châm chuyển động xuống S Nam châm chuyển động đi lên 10

III. CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG TRONG HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ Bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ đã nêu trên là quá trình chuyển hoá cơ năng thành điện năng. 11

LUYỆN TẬP: Câu 1: Suất điện động cảm ứng là suất điện động A. sinh ra dòng điện cảm ứng trong mạch kín. B. sinh ra dòng điện trong mạch kín. C. được sinh bởi nguồn điện hóa học. D. được sinh bởi dòng điện cảm ứng. 12

LUYỆN TẬP: Câu 2: Độ lớn của suất điện động cảm ứng trong mạch kín tỉ lệ với A. độ lớn từ thông qua mạch. B. điện trở của mạch. C. tốc độ biến thiên từ thông qua mạch. D. diện tích của mạch. 13

LUYỆN TẬP: Câu 3: Khi cho nam châm chuyển động qua một mạch kín, trong mạch xuất hiện dòng điện cảm ứng. Điện năng của dòng điện được chuyển hóa từ A. hóa năng. B. cơ năng. C. quang năng. D. nhiệt năng. 14

VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG: Khi khung dây kín quay 1/2 vòng thì dòng điện trong khung đổi chiều mấy lần? 15

Câu 4: Một khung dây dẫn hình vuông, cạnh 10 cm, đặt cố định trong từ trường đều có vectơ cảm ứng từ vuông góc với mặt khung. Trong khoảng thời gian , cho độ lớn cảm ứng từ tăng dần từ 0 đến 0, 5 T. Xác định độ lớn của suất điện động cảm ứng xuất hiện trong khung. Giải Từ thông qua mặt S: Suất điện động cảm ứng: 16

CỦNG CỐ - VẬN DỤNG Câu 5: Một mạch kín hình vuông, cạnh 10 cm, đặt vuông góc với một từ trường đều có độ lớn thay đổi theo thời gian. Tính tốc độ biến thiên của từ trường, biết cường độ dòng điện cảm ứng I = 2 A và điện trở của mạch r = 5Ω Giải Suất điện động cảm ứng: ec= ri = 5. 2 = 10 V Mặt khác: Suy ra : 17

HƯỚNG DẪN HỌC BÀI CŨ: - Nêu được định nghĩa suất điện động cảm ứng. - Nêu được nội dung của định luật Fa-ra-day về hiện tượng cảm ứng điện từ - Viết được công thức tính suất điện động cảm ứng. - Làm bài tập 4 và 5 ở SGK tr 152. 18

HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI MỚI: Tự cảm - Tìm hiểu về độ tự cảm. - Thế nào là hiện tượng tự cảm từ đó nghiên cứu và giải thích 2 ví dụ (chia 4 tổ) - Công thức tính suất điện động tự cảm. - Ứng dụng hiện tượng tự cảm. 19

Dặn dò Về nhà làm bài tập SGK và bài tập 24. 3, 24. 4, 24. 5 và 24. 6 trang 62 sách bài tập vật lý 11 20

Chứng minh 2 vế của biểu thức 24. 4 có cùng đơn vị ? 21