1 Bugn neler konuacaz Bugn karar verme srecinde

1

Bugün neler konuşacağız. . . Bugün karar verme sürecinde nelerden etkilendiğimiz ve kendi başımıza nasıl etkili kararlar alabileceğimizi konuşacağız. Her birimiz günlük hayat içinde basitten karmaşığa bir çok karar veririz, verdiğimiz bu kararlar hayatımız şekillendirir. Bu nedenle en doğru kararı vermek hayatımız için önemlidir. 2

? Bugüne kadar aldığınız en zor karar neydi? Bu kararı nasıl aldınız? Sonuçları ne oldu? Kararları etkileyen faktörler nelerdir 3

Günlük Kararlar Çalışması 4

Gruba Uyma Çalışması 5

Kararları etkileyen faktörler n Gruplar, kişinin kararını bir çok yöntem kullanarak etkileyebilirler. Aylin, arkadaşları ile bir cafeye gitmiştir. Eve dönme saati geldiğinde, arkadaşları “Kal lütfen, sensiz bu kadar eğlenemeyiz. İstersen aileni ikna edebilirsin. İstediğin zaman çok inandırıcı olabiliyorsun. Eğer gidersen bir daha bizimle bir şeyler yapmak için plan yapma. Amma aile kuzusuymuşsun ya!” …diyerek baskı yaratırlar. 6

Grubun kararları etkileme yöntemleri § Yalvarma, Suçluluk Yaratma: “Kal lütfen, sensiz bu kadar eğlenemeyiz” § Tehdit: “Bir daha bizimle bir şeyler yapmak için plan yapma”. § Aşağılama: “Amma aile kuzusuymuşsun ya”. § Övme: “İstersen ikna edebilirsin. İstediğiniz zaman çok inandırıcı olabiliyorsun. ” § Ödül Vaat Etme: “Eğer kalırsan haftaya seninle partiye geliriz. ” 7

Grup baskısıyla karşıya kaldığınızla şu soruları gözden geçirin. n Neden bu kadar ısrar ediyorlar? n Onların isteği benim isteklerimle ne kadar uyuşuyor? n Söyledikleri ne kadar doğru? n Gerçek bir dost arkadaşının istemediği bir şey için bu kadar zorlar mı? 8

Kararları etkileyen faktörler Grup baskısı dışında kararlarımızı etkileyen diğer faktörler, değer yargılarımız, inançlarımız, ihtiyaçlarımız, isteklerimiz, düşüncelerimiz ve riskleri göze alma isteğimizdir. 9

Riski nedir? Riski göze alma n Risk, her fırsatla gelen tehlike derecesidir. n Aldığımız her karar risk içerir çünkü kararlarımızın sonuçlarından yüzde yüz emin olamayız. n Karar verirken olası risk faktörlerini düşünmek ve hangi riskleri göze alabileceğimizi belirlemek daha sağlıklı kararlar almamızı sağlar. 10

Risk grupları n Fiziki Riskler: Otobanda karşıdan karşıya geçmek, uygun olmayan havada denizde açılmak, dik yokuştan bisikletle hızla inmek vb. n Psikolojik Riskler: Reddedilme, birinden ayrılma, yeni ortama uyum sağlamaya çalışma vb. n Alkol ve Madde ile İlgili Riskler: Sigara içme, alkol kullanma, ne olduğunu bilmediğin haplar içme, alkollü araç kullanma vb. 11

Risk grupları n Yasal Riskler: Hırsızlık, ehliyetsiz araç kullanma, birine zarar verme, uyuşturucu kullanma vb. n Maddi Riskler: Borç para verme, kumar oynama, hesabını bilmeden para harcama vb. n Sosyal Riskler: Birinin arkasından konuşma, birinin sırrını açıklama, çoğunluğa karşı gelme vb. 12

Risk Belirleme Çalışması 13

Sorun çözme n Günlük kararları isteğe bağlı olarak, üzerinde çok düşünmeden alabiliriz. ¡ Örnek: Hangi filme gideceğinize karar vermek n Zor ve karmaşık kararlar söz konusu olduğunda, belirli bir düşünce sürecinden sonra karar verilmelidir. 14

Sorun çözmenin aşamaları 1. Sorunun belirlenmesi 2. Çözüm üretme 3. Karar verme 4. Kararın uygulanması 5. Değerlendirme 15

1. Aşama: Sorunun Belirlenmesi n Sorunun ne olduğunu net olarak ortaya koyun. n Sorunla ilgili bilgi toplayın. n Sorunla ilgili duygu ve düşüncelerinizi ortaya koyun. 16

2. Aşama: Çözüm Üretme n Çözüm için en az beş çözüm önerisi üretin. 17

3. Aşama: Karar Verme Ürettiğiniz her çözümü şu kriterlere göre değerlendirin. n Her çözümün olumlu ve olumsuz yönleri neler? n Çözümler çevrenizdeki kişileri nasıl etkileyecek? n Çözümlerin uzun vade sonuçları neler olabilir? 18

4. Aşama: Kararın Uygulanması Kararın nasıl uygulanacağına dair plan yapın. n Kim ne yapacak? n Ne zaman yapılacak? n Nasıl yapılacak? n Nelere ihtiyaç var? 19

5. Aşama: Değerlendirme n Amaçlanan sonuca ulaşıp, ulaşılmadığı değerlendirilir. n Sonuca ulaşılmadıysa, üçüncü adıma geri dönülür. 20

Sorun Çözme Çalışması 21

Bugün. . . n Bugün kararlarımızı etkileyen faktörlerin neler olduğunu ve özellikle grubun hangi yöntemleri kullanarak bizi etkilediğini öğrendik. n Her kararın bazı riskler içerdiğini ve karar vermeden önce olası riskleri gözden geçirmek gerektiğini öğrendik. n Karmaşık sorunlarla karşılaştığımızda ve zor kararlar almamız gerektiğinde uygulayabileceğimiz sorun çözme, karar verme metodunu öğrendik. n Siz neler öğrendiniz? 22

23